Demetriusz I Poliorketes

Demetriusz I Poliorketes
Δημήτριος Πολιορκητής
ilustracja
król Macedonii
Okresod 294 p.n.e.
do 285 p.n.e.
PoprzednikAleksander V
NastępcaPyrrus / Lizymach
Dane biograficzne
DynastiaAntygonidzi
Data urodzenia337 p.n.e.
Data i miejsce śmierci283 p.n.e.
Apamea
OjciecAntygon I Jednooki
Moneta
moneta
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC-BY-SA-3.0

Demetrios Poliorketes (stgr. Δημήτριος Πολιορκητής), „ten, który oblega miasta” (ur. 337 p.n.e., zm. 283 p.n.e.) – król macedoński, syn Antygonosa Jednookiego Macedońskiego, według Plutarcha jeden z najwybitniejszych dowódców świata antycznego, wynalazca maszyn oblężniczych.

Życiorys

Od 24 roku życia toczył nieustanne wojny niemal ze wszystkimi państwami położonymi nad wschodnim Morzem Śródziemnym. W roku 312 p.n.e., po zwycięstwie nad Killasem, wodzem Ptolemeusza, zajął Babilon. W roku 307 p.n.e. zdobył Ateny, witany przez ludność miasta jako oswobodziciel. Zmusił do ucieczki Demetriusza z Faleronu. Już w następnym roku powrócił do Azji, gdzie odebrał Ptolemeuszom cały Cypr, za co otrzymał od ojca tytuł królewski. W latach 304303 p.n.e. miała miejsce wyprawa grecka, podczas której wpadły w ręce Demetriosa Sykion, Korynt, Argos, Achaja i Arkadia, a Kassander po raz drugi został wygnany z Grecji. Wezwany przez ojca, Demetrios pośpieszył do Azji, gdzie trwały przygotowania do walnej rozprawy diadochów pod Ipsos. Bitwa zakończyła się dla Demetriosa i jego ojca całkowitą klęską (Antygonos Jednooki zginął), zresztą w dużym stopniu z winy Demetriosa. Wskutek tej bitwy utracił Ateny, utrzymał się jednak w Syrii.

W roku 294 p.n.e. zdobył ponownie Ateny, pomimo że burza morska zniszczyła mu całą flotę. W tymże roku został królem Macedonii, lecz stracił wszystkie posiadłości azjatyckie. Nastąpił cały szereg wojen w Grecji, o rozmaitym przebiegu. W roku 288 p.n.e. Demetrios zaczął wielkie przygotowania do odzyskania wschodu. Sprowokowało to napad floty egipskiej (czyli ptolemejskiej) na Cyklady i atak Pyrrusa, króla Epiru na Macedonię, którą Demetrios stracił ostatecznie, gdy jego własna armia przeszła na stronę Pyrrusa. Po nieudanej próbie ponownego zawładnięcia Atenami, którym przyszedł na pomoc król Epiru, przeprawił się do Azji Mniejszej, zdobył Milet i Sardes, lecz opuszczony raz jeszcze przez swoje wojska, dostał się w roku 285 p.n.e. do niewoli Seleukosa i umarł w Apamei nad Orontem jako jeniec.

Przydomek Poliorketes nadali mu Rodyjczycy po nieudanym oblężeniu ich miasta przez Demetriusza w latach 305304 p.n.e.

Demetrios słynął z miłości do wszelkich uciech życia, szczególnie wina i kobiecych wdzięków. „Powiadają, że raz, porwany jedną ze swoich przygód miłosnych, zawiadomił ojca, że jest chory. Gdy ojciec wchodził do pałacu syna, spotkał młodą osobę ładnej powierzchowności, która spieszyła się ukryć. Wszedłszy do izby chorego, Antygonos przysiadł koło niego i zaczął badać jego puls. Puls był zabójczo normalny. – Gorączka mnie opuściła – objaśnił Demetrios. – Wiem – odpowiedział stary Cyklop z chytrym uśmiechem – przed chwilą się z nią spotkałem.”[1][2]

Przypisy

  1. Zieliński T.: Rzeczpospolita Rzymska, Katowice 1989, s. 178.
  2. Anna Świderkówna: Hellada Królów.

Media użyte na tej stronie

Stater, 289-288, Demetrius Poliorketes - Macedonia.jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC-BY-SA-3.0
KINGS of MACEDON. Demetrios I Poliorketes. 306-283 BC. AV Stater (19mm, 8.51 g, 6h). Pella mint. Struck circa 289-288 BC. Diademed and horned head right / BAΣIΛEΩΣ ΔHMHTPIOY, warrior, wearing mantle, kausia, and anaxyrides, and holding a long couched spear with his right hand, on horse rearing right; monogram below horse's forelegs.
Demetrius I of Macedon.jpg
Autor: Saddhiyama, Licencja: CC BY-SA 3.0
Marble portrait bust of Demtetrios I of Macedon (Poliorcetes). Roman copy from 1st century AD of Greek original from 3rd century BC. Currently located in the National Museum in Naples (inv. 6149).