Demokracja rad

Demokracja rad – forma ustrojowa w ZSRR i zastosowana przez różne państwa powstałe pod wpływem rewolucji październikowej, oparta na przedstawicielstwie rad pracowniczych, z języka rosyjskiego „sowietów”, od tego zwana także demokracją sowiecką.

Demokracja rad miała być ustrojem w czasie dyktatury proletariatu, zgodnie z Konstytucją Rosyjskiej Federacyjnej Republiki Radzieckiej oraz dołączoną do niej Deklaracji praw ludu pracującego i wyzyskiwanego Rosja stała się republiką Rad Delegatów Robotniczych, Chłopskich i Czerwonoarmijskich a liszeńcy, czyli kapitaliści i kler stracili prawa wyborcze czynne i bierne.

Rady Delegatów były wybierane na szczeblu lokalnym i centralnym, lecz pierwsza rada powstała w czasie rewolucji w 1905 roku, w Iwanowie. Jako Parlament, Zjazd Rad miał zgodnie z konstytucją władzę ustawodawczą i wykonawczą, wybierał ze swojego grona Komitet Wykonawczy (tak jak każda rada).

„Cała władza w ręce rad”, te słowa wypowiedziane przez Lenina stały się mottem przewodnim demokracji rad, nie były przyjęte z entuzjazmem, bo w czasie gdy je wypowiadał SDPRR(b) miała w nich mniejszość (ok 10%). Dopiero kiedy jego partia przewodniczyła rewolucji październikowej zdobyła większość w radach, szczególnie w wielkich miastach, Moskwie i Petersburgu.

Najważniejsze przejęcia władzy przez Rady Delegatów

Demokracja