Dereń biały

Dereń biały
Ilustracja
Kwitnący dereń biały
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

dereniowce

Rodzina

dereniowate

Rodzaj

dereń

Gatunek

dereń biały

Nazwa systematyczna
Cornus alba L.
Mant. pl. 1:40. 1767
Synonimy
  • Cornus tartarica Mill.
  • Cornus sibirica Lodd. ex G. Don, nom. nud.[3]
Owoce
Czerwone pędy derenia białego

Dereń biały (Cornus alba L.) – gatunek krzewu z rodziny dereniowatych. Zasięg obejmuje tereny od wschodniej części Europy po wschodnie krańce Azji (Korea, Mongolia, Chiny)[3].

Morfologia

Pokrój
Krzew wysokości do 2-3 m. Rozrasta się szeroko dzięki pokładającym się i zakorzeniającym gałęziom. Na wolnych przestrzeniach i na glebach wilgotnych tworzy z biegiem lat szerokie, gęste kępy.
Pędy
Pędy i starsze gałęzie jaskrawoczerwone, błyszczące, szczególnie intensywnie zabarwione w zimie. Kolor ten jest tym silniejszy, im krzew ma bardziej słoneczne stanowisko. Jesienią czerwonofioletowe. Młode pędy w lecie pokryte sinym nalotem.
Liście
Jajowate lub jajowato-eliptyczne, u nasady zaokrąglone, długości 4-8 cm, od spodu sinozielone. Nerwów bocznych zwykle 6 par.
Kwiaty
Żółtawe, w niewielkich, płaskich baldachogronach średnicy 5 cm. Kwitnie od maja do czerwca, a następnie powtarza kwitnienie aż do jesieni.
Owoce
Sinobiałe lub niebieskawe, dojrzewają od sierpnia do października.

Zastosowanie

Roślina ozdobna – stosowana na żywopłoty, może też być uprawiana pojedynczo lub w grupach. W dużych parkach należy sadzić pojedynczo lub w grupach na dużych powierzchniach otwartych łąk i trawników. Jest dekoracyjny również po opadnięciu liści ze względu na jaskrawoczerwone gałęzie. Istnieją też kultywary o bardziej ozdobnych od typowej formy liściach.

Kultywary

  • `Argenteomarginata` – młode liście są różowawe, a starsze mają kremowobiałe obrzeżenia
  • `Aurea` – o liściach żółtych
  • `Gouchaltii` – ma wyjątkowo duże, żółte liście z zielonym środkiem
  • `Sibirica` – o intensywnie koralowoczerwonych pędach i liściach zielonych, jesienią przebarwiających się na czerwonobrunatno
  • `Spaethii` – brzegi liści ma szeroko żółtoobrzeżone, a w pełnym słońcu nawet całkowicie żółte
  • `Variegata` – o liściach z białymi plamkami. Niektóre liście są całkowicie białe.

Uprawa

Jest wytrzymały na mrozy i mało wymagający w stosunku do gleby. Najlepiej rośnie na glebach wilgotnych, nawet podmokłych, torfiastych (łąkowych), jednocześnie jest wytrzymały na suszę i mróz. Znosi zanieczyszczenie powietrza i dobrze rośnie w miastach i w okręgach przemysłowych. Najkorzystniej rośnie w pełnym oświetleniu i najefektowniej się przebarwia. W szkółkach rozmnaża się z sadzonek zdrewniałych. Młode rośliny rosną szybko.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-28] (ang.).
  3. a b Taxon: Cornus alba L. (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-28].

Bibliografia

  • Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0.
  • Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Cornus alba-a1.jpg
Autor: Opioła Jerzy (Poland), Licencja: CC BY 2.5
Cornus alba
Cornus alba a2.jpg
Autor: Opioła Jerzy (Poland), Licencja: CC BY 2.5
Cornus alba (pl. dereń biały, odmiana ozdobna)
Cornus alba 10 ies.jpg
Autor: Frank Vincentz, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Cornus alba