Deser (obraz Hedy)
 | |
| Autor | Willem Claesz Heda |
|---|---|
| Data powstania | 1637 |
| Medium | olej na desce dębowej |
| Wymiary | 44,5 × 69,5 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | Muzeum Narodowe w Warszawie |
Deser: martwa natura z ciastem, winem, piwem i orzechami – obraz olejny na desce dębowej autorstwa holenderskiego malarza Willema Claesza Hedy. Dzieło powstało w 1637 i pochodzi ze zbiorów Raczyńskich, obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie (M.Ob.583).
Opis obrazu
Artysta przedstawił stół przykryty w części zielonoszarym obrusem. Na nim dominuje duży römer – szklany, ozdobny kielich, częściowo napełniony winem. Przed nim znajduje się cynowy talerz z resztką ciasta i łyżką. Obok leży przewrócona czara i ozdobiony malowanymi wzorami fajansowy talerz. Zza czary wyłania się szklanka napełniona piwem. Kompozycję uzupełniają rozrzucone po stole orzechy włoskie i laskowe oraz ukryty w pochwie nóż.
Kolorystyka obrazu jest niemal monochromatyczna, ale mimo to subtelnie zróżnicowana. Dominują odcienie szarozielone i szaroniebieskie. Kompozycja jest prosta, obiektów jest mało i ułożone zostały w wachlarz wokół kielicha z winem. Liczne linie diagonalne tworzą złudzenie głębi, natomiast delikatne światło, padające na całość z lewej górnej strony obrazu, tworzy łagodne refleksy na przedstawionych przedmiotach. Tło jest jednolite, szarobeżowe, całość utrzymana jest w atmosferze spokoju i intymności.
Interpretacje
Niektóre źródła uzupełniają tytuł obrazu o słowo vanitas, które jest związane z myślą przewodnią Księgi Koheleta[1] i tym samym podpowiadają interpretację obrazu. Ziemskie przyjemności są nietrwałe i szybko przemijają, a życie człowieka jest kruche jak wykwintne szkło. Wino, symbolizujące zwykle młodość, szybko kwaśnieje w otwartym naczyniu, a przewrócona czara może zapowiadać kres wszystkiego, do czego jesteśmy przywiązani. Podobną wymowę ma ledwo widoczny nóż, który zwykle uważany jest za symbol zagrożenia i groźby.
Przypisy
Bibliografia
- Andrzej Chudzikowski, [red.]: Holenderska i flamandzka martwa natura XVII wieku. Warszawa: Wydawnictwo Sztuka, 1954, s. 37-41.Sprawdź autora:2.
- Anna Popławska: Słownik symboli. Kraków: Greg, 2007. ISBN 978-83-7327-577-5.
- Władysław Kopaliński: Słownik symboli. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0746-3.