Desmostachya bipinnata

Desmostachya bipinnata
ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

Desmostachya

Gatunek

Desmostachya bipinnata

Nazwa systematyczna
Desmostachya bipinnata (L.) Stapf
W. T. Thiselton-Dyer, Fl. cap. 7:632. 1900
Synonimy
  • Poa cynosuriodes Retz.
  • Eragrostis cynosuriodes (Retz.) P. Beauv.
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Desmostachya bipinnatagatunek trawy opisywany w Wedach jako kuśa, często wspominany w mitach indyjskich, używany w kulcie hinduistycznym. Również na asanie z tej trawy medytował Budda Siakjamuni w Bodh Gaya.

Rozmieszczenie geograficzne

Zasięg geograficzny tego gatunku obejmuje kraje północnej Afryki, Bliskiego Wschodu, południowej i południowo-wschodniej Azji[4].

Morfologia

Pokrój
Gęstokępowa trawa o wysokości do 1 m. Wykształca kłącza.
Liście
Niemal wyłącznie odziomkowe. Pochwa liściowa gładka, podobnej szerokości jak blaszka liściowa. Języczek liściowy w postaci orzęsionej błonki o długości do 1 mm. Blaszka liściowa osiąga długość 10–50 cm i szerokość 2–6 mm. Brzegi liści szorstkie, ostre.
Kwiaty
Zebrane w wiechowate kwiatostany, których oś ma 15-40 cm długości.

Znaczenie w hinduizmie

Ten gatunek trawy o ostrych źdźbłach, używany był i jest w wedyjskich rytuałach, symbolizując żywioł wody. Roślina poświęcona jest bóstwu planety Ketu[5].

Geneza świętości

Trawa uważana za świętą[6]. Kuśa uzyskała status rośliny sakralnej dzięki wierzchowcowi (wahana) Wisznu – potężnemu orłowi Garudzie. Gdy ten wykradł naczynie amryty z dewaloki, zaniósł je wężom i postawił na trawie kuśa. Gdy węże dokonywały ablucji, naczynie zabrał Indra – wróciwszy mogły jedynie lizać trawę, na której uprzednio stało. Wtedy wężom rozdwoiły się języki, natomiast trawa, której dotknął napój nieśmiertelności stała się rośliną świętą.

Recepcja w literaturze

Roślina ta jest często wzmiankowana w literaturze religijnej hinduizmu :

  • Matsjapurana : Uma, przyszła matka Kartikkei, gdy podczas okresu ascezy (tapas) w odludnej pustelni, odwiedził ją Śiwa pod postacią młodego bramina, poprosiła, by zajął honorowe miejsce wyłożone świętą trawą kuśa
  • Mahabharata (III) : Riszjaśringa syn pustelnika Wibhinaki, używał maty wyplecionej z trawy kuśa i nakrytej skórą czarnej antylopy
  • Ajtrejabrahmana : Śunahśepa, syn bramina Riciki z rodu Bhrygu, którego życie składano w ofierze bogowi Warunie, został przywiązany do słupa ofiarnego sznurem uplecionym z trawy kuśa.

Znaczenie w buddyzmie

Po okresie praktyk ascetycznych, Budda napotkał ścinacza traw – bramina Sotthijię i wziął od niego pęk trawy kuśa na matę. Tak przygotowany usiadł pod drzewem figowym, twarzą zwrócony na zachód. Postanowił nie wstawać dopóki nie osiągnie oświecenia.

Zobacz też

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-13] (ang.).
  3. Desmostachya bipinnata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. Desmostachya bipinnata (ang.). GRIN Germplasm Resources Information Network. [dostęp 2008-07-28].
  5. Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 1. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 1998, s. 466. ISBN 83-7132-369-7.
  6. 13.3.4. Mahiszamardini. W: Barbara Grabowska: Ćandi, Sati, Parwati. Z dziejów literatury indyjskiej. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 209. ISBN 978-83-235-0846-5.

Bibliografia

  • Władimir Erman, Eduard Tiomkin: Mity starożytnych Indii. Wyd. 1. Bydgoszcz: 1987. ISBN 83-7003-053-X.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie