Desmostachya bipinnata
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | Desmostachya | ||
Gatunek | Desmostachya bipinnata | ||
Nazwa systematyczna | |||
Desmostachya bipinnata (L.) Stapf W. T. Thiselton-Dyer, Fl. cap. 7:632. 1900 | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
Desmostachya bipinnata – gatunek trawy opisywany w Wedach jako kuśa, często wspominany w mitach indyjskich, używany w kulcie hinduistycznym. Również na asanie z tej trawy medytował Budda Siakjamuni w Bodh Gaya.
Rozmieszczenie geograficzne
Zasięg geograficzny tego gatunku obejmuje kraje północnej Afryki, Bliskiego Wschodu, południowej i południowo-wschodniej Azji[4].
Morfologia
- Pokrój
- Gęstokępowa trawa o wysokości do 1 m. Wykształca kłącza.
- Liście
- Niemal wyłącznie odziomkowe. Pochwa liściowa gładka, podobnej szerokości jak blaszka liściowa. Języczek liściowy w postaci orzęsionej błonki o długości do 1 mm. Blaszka liściowa osiąga długość 10–50 cm i szerokość 2–6 mm. Brzegi liści szorstkie, ostre.
- Kwiaty
- Zebrane w wiechowate kwiatostany, których oś ma 15-40 cm długości.
Znaczenie w hinduizmie
Ten gatunek trawy o ostrych źdźbłach, używany był i jest w wedyjskich rytuałach, symbolizując żywioł wody. Roślina poświęcona jest bóstwu planety Ketu[5].
Geneza świętości
Trawa uważana za świętą[6]. Kuśa uzyskała status rośliny sakralnej dzięki wierzchowcowi (wahana) Wisznu – potężnemu orłowi Garudzie. Gdy ten wykradł naczynie amryty z dewaloki, zaniósł je wężom i postawił na trawie kuśa. Gdy węże dokonywały ablucji, naczynie zabrał Indra – wróciwszy mogły jedynie lizać trawę, na której uprzednio stało. Wtedy wężom rozdwoiły się języki, natomiast trawa, której dotknął napój nieśmiertelności stała się rośliną świętą.
Recepcja w literaturze
Roślina ta jest często wzmiankowana w literaturze religijnej hinduizmu :
- Matsjapurana : Uma, przyszła matka Kartikkei, gdy podczas okresu ascezy (tapas) w odludnej pustelni, odwiedził ją Śiwa pod postacią młodego bramina, poprosiła, by zajął honorowe miejsce wyłożone świętą trawą kuśa
- Mahabharata (III) : Riszjaśringa syn pustelnika Wibhinaki, używał maty wyplecionej z trawy kuśa i nakrytej skórą czarnej antylopy
- Ajtrejabrahmana : Śunahśepa, syn bramina Riciki z rodu Bhrygu, którego życie składano w ofierze bogowi Warunie, został przywiązany do słupa ofiarnego sznurem uplecionym z trawy kuśa.
Znaczenie w buddyzmie
Po okresie praktyk ascetycznych, Budda napotkał ścinacza traw – bramina Sotthijię i wziął od niego pęk trawy kuśa na matę. Tak przygotowany usiadł pod drzewem figowym, twarzą zwrócony na zachód. Postanowił nie wstawać dopóki nie osiągnie oświecenia.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-13] (ang.).
- ↑ Desmostachya bipinnata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Desmostachya bipinnata (ang.). GRIN Germplasm Resources Information Network. [dostęp 2008-07-28].
- ↑ Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 1. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 1998, s. 466. ISBN 83-7132-369-7.
- ↑ 13.3.4. Mahiszamardini. W: Barbara Grabowska: Ćandi, Sati, Parwati. Z dziejów literatury indyjskiej. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 209. ISBN 978-83-235-0846-5.
Bibliografia
- Władimir Erman, Eduard Tiomkin: Mity starożytnych Indii. Wyd. 1. Bydgoszcz: 1987. ISBN 83-7003-053-X.
Linki zewnętrzne
- Clayton, W.D., Harman, K.T. i Williamson, H.: Desmostachya bipinnata (ang.). GrassBase – The Online World Grass Flora. [dostęp 2008-07-28].
- Initiation – Distribution of Kusha grass like Buddha sat upon when he gained enlightenment, Sakya Lamdre (ang.). [dostęp 2008-07-28].