Devils Tower
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Stan | |
| Położenie | |
| Pasmo | Bear Lodge Mountains↗ |
| Wysokość | 1558 m n.p.m. |
| Pierwsze wejście | 4 lipca 1893 |
Położenie na mapie Wyomingu  | |
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |
 44°35′25″N 104°42′55″W/44,590278 -104,715278 | |
Devils Tower (dosł. Wieża Diabła, dakota: Mato Tipila, Wieża Niedźwiedzia) – intruzja wulkaniczna o wysokości 386 metrów licząc od podstawy i 1558 metrów n.p.m., położona niedaleko miejscowości Hulett we wschodniej części stanu Wyoming, nad rzeką Belle Fourche. Indianie nazywali górę zwykle „Górą Niedźwiedzia” lub „Niedźwiedzią Jamą”. Obecną nazwę nadał górze pułkownik Richard Irving Dodge, dowódca ekspedycji, która została w roku 1875 wysłana w Góry Czarne z zadaniem zmapowania terenu i sprawdzenia ile prawdy jest w doniesieniach, że w górach tych jest złoto. Dodge prawdopodobnie źle zrozumiał indiańskiego tłumacza i słowa Bear Tower zinterpretował jako Bad Tower (Wieża Zła)[1].
Historia
Devils Tower została pierwszym z amerykańskich pomników narodowych, ustanowionym 24 września 1906 przez prezydenta Theodore′a Roosevelta, który w specjalnej deklaracji ustanawiającej Devils Tower National Monument napisał: „Ta wyniosła i samotna skała ... jest tak wyjątkowym przykładem efektów erozji wietrznej w wysokich górach, że winna być cudem natury jak i obiektem historycznych i naukowych badań”[2].
Pierwszego wejścia dokonali 4 lipca 1893 dwaj miejscowi farmerzy – William Rogers i Willard Ripley – którzy zbudowali ponad 100-metrową drewnianą drabinę z kołków wbijanych w szczeliny skalne. Jej blisko 70-metrowy fragment jest widoczny do dnia dzisiejszego. Wyczynowi śmiałków, którzy zawiesili na szczycie flagę amerykańską, kibicowało ponad 1000 widzów[3]. Chociaż Rogersa i Ripleya uważa się za pierwszych ludzi, którzy stanęli na szczycie, pierwszym człowiekiem, który dokonał wejścia z użyciem technik wspinaczkowych w roku 1937 był niemiecki alpinista Fritz Wiessner.
Najczęściej wybieraną trasą wspinaczki jest tzw. „droga Durrance′a” ustanowiona w roku 1938, jednakże na szczyt prowadzi ponad 200 odrębnych dróg i ich wariantów. Rokrocznie wspina się na Devils Tower 4000–5000 osób, ale mimo znacznego stopnia trudności (5.7–5.13a) do chwili obecnej odnotowano zaledwie pięć wypadków śmiertelnych. W roku 2006 skorygowano plany wspinaczkowe (ang. Climbing Management Plan, CMP) przyjmując, że w czerwcu, miesiącu świętym dla plemion indiańskich związanych z górą, wspinaczki będą zabronione.
W dobie wielkiego kryzysu ochotnicy z Civilian Conservation Corps zbudowali drogi dojazdowe, ścieżki dla zwiedzających, budynek muzeum i inne urządzenia parkowe. Budynek muzeum, wzniesiony z pni drzewnych służy do dziś jako siedziba administracji parku i miejsce rejestracji potencjalnych wspinaczy.
Przyroda
Otaczający Devils Tower sosnowy las i położona poniżej preria obfitują w liczne gatunki ptaków (orzeł przedni, bielik amerykański, jastrząb, sokół, sępnik różowogłowy, sroka czarnodzioba, błękitnik górski, pustułka amerykańska). Z ssaków najczęściej napotkać można jelenie wirginijskie i nieświszczuki czarnoogonowe. Wielkie kolonie tych ostatnich widać wyraźnie przy drogach dojazdowych do parku.
W kulturze
Góra pojawiła się w filmie Stevena Spielberga Bliskie spotkania trzeciego stopnia z 1977.
Legenda o górze
Według pewnej legendy indiańskiej siedem dziewcząt ściganych przez niedźwiedzie schroniło się na niewysokiej skale. Ale bogowie, chcąc je uratować, podnieśli ją do nieba. Podanie głosi, iż dziewczęta wciąż jeszcze można dostrzec na niebie jako siedem gwiazd – są to Plejady. Rozwścieczone niedźwiedzie zryły zbocza góry pazurami, daremnie próbując dosięgnąć swe ofiary. Ślady tego widoczne są do dziś w postaci wyżłobień na ścianach wieży[4].
Przypisy
Bibliografia
- N. Scott Momaday: The Way to Rainy Mountain. University of New Mexico Press, 1996. ISBN 0-8263-0436-2.
- Dorothy FireCloud. The Column in the Park. „The Tower Columns”, 2008. National Park Service, US Department of the Interior.
Linki zewnętrzne
- Devils Tower National Monument – strona oficjalna, National Park Service (ang.)
- Devils Tower National Monument – Archeology Program, National Park Service (ang.)
- Mirosław Rutkowski „Niezwykła ziemia – Diabla góra”, Wiedza i Życie. archiwum.wiz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- Informacja na wspinanie.pl. wspinanie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-24)].
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Devils Tower, on west bank of Belle Fourche River, south of Hulett. Crook Wyoming. Circa 1900. Plate 17, as Ives Three Color Process, in U.S. Geological Survey. Professional paper 32. 1905, figure 1 in U.S. Geological Survey. Folio 150. 1907.
Autor: Philkon Phil Konstantin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Closeup photo of the columns on Devil's Tower
- Please acknowledge "Phil Konstantin" as the creator of this photograph.
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief location map of the USA (without Hawaii and Alaska).
EquiDistantConicProjection : Central parallel :
* N: 37.0° N
Central meridian :
* E: 96.0° W
Standard parallels:
* 1: 32.0° N * 2: 42.0° N
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Formulas for x and y:
x = 50.0 + 124.03149777329222 * ((1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180))
* sin(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
y = 50.0 + 1.6155950752393982 * 124.03149777329222 * 0.02613325650382181
- 1.6155950752393982 * 124.03149777329222 *
(1.3236744353715044 - (1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180))
* cos(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape.