Dewarszi

Dewarszi − w hinduizmie wieszcz boski[1], wieszcz niebiański [2]. Ryszi, który osiągnął poziom odpowiadający bogom wedyzmu [3].

Wieszcz (czyli ryszi) uznawany za dewarsziego był honorowany na sposób równy z bóstwami (czyli dewami)[4]. Po osiągnięciu doskonałości na Ziemi bywało, według mitologii indyjskiej, że przenoszono go do niebios jako półboga i wiódł tam życie wśród dew[5] . Inne wersje mitologiczne (buddyjskie) podają, że dewarszi są jednymi z mieszkańców góry Meru[6].

Recepcja w literaturze przedmiotu

  • Zdaniem Georga Feuersteina, przykładem reprezentatywnej postaci dla grupy dewarszich jest Kaśjapa[7] (Kanda Kaśjapa[8])
  • Innym reprezentantem grupy dewarszich bywa wskazywany Narada[9].
  • Niektórzy współczesnych z indyjskich autorów, wskazując na najważniejszych dewarszich, wymieniają postacie wieszczów o imionach: Sanatkumara, Narada, Bryhaspati [10].

Recepcja w literaturze hinduistycznej

Pochodzenie klanowe

Przyporządkowanie do grupy wieszczów bramińskich może bazować na przynależności do klanu (sanskr. gotra). Tytuł dewarsziego przysługuje wtedy dla klanów następujących pięciu postaci:

  1. Dharma
  2. Pulastja
  3. Kratu
  4. Pulaha
  5. Pratjuszas
  6. Prabhasa
  7. Kaśjapa[11].

Przypisy

  1. ↑ Andrzej Ługowski: Wieszcz. W: Słownik mitologii hinduskiej. Andrzej Ługowski (red.nauk.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 1994, s. 206, seria: Świat Orientu. ISBN 83-86483-20-2.
  2. ↑ Poroszuram (tł. Elżbieta Walter): Starość Jajatiego. W: Taniec siedmiu zasłon. Opowiadania. T. Rutkowska (wybór i wstęp). Wyd. 1. Warszawa: „Czytelnik”, 1977, s. 207. Cytat: wieszczowie niebiańscy żyjący w niebiosach wśród bogów.
  3. ↑ Glossary. W: John E. Mitchiner: Traditions of the Seven Ṛṣis. Wyd. 2. Delhi: Motilal Banarasidass, 2000, s. 315. ISBN 81-208-1762-1. (ang.).
  4. ↑ rsi. W: Swami Harshananda: A Concise Encyclopeaedia of Hinduism. Wyd. 1. T. 3: R - Z. Bangalore: Ramakrishna Math, April 2008, s. 117. ISBN 978-81-7907-057-4. (ang.).
  5. ↑ Poroszuram (tł. Elżbieta Walter): Starość Jajatiego. W: Taniec siedmiu zasłon. Opowiadania. T. Rutkowska (wybór i wstęp). Wyd. 1. Warszawa: „Czytelnik”, 1977, s. 207. Cytat: zostali przenesieni do nieba jako półbogowie.
  6. ↑ Riszi. W: Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1998, s. 187, seria: Słowniki Encyklopedyczne „Książnicy”. ISBN 83-7132-370-0.
  7. ↑ Riszi. W: Georg Feuerstein: Joga - Encyklopedia. Maria Kużniak (tłum.). Wyd. 1. Poznań: Wydawnictwo BRAMA, 2004, s. 244-245. ISBN 83-914652-5-X.
  8. ↑ Piotr Balcerowicz: Historia klasycznej filozofii indyjskiej. Część pierwsza: początki, nurty analityczne i filozofia przyrody. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2003, s. 312, seria: Świat Orientu. ISBN 83-88938-55-X. Cytat: „boski wieszcz”, „uznawany za boskiego wieszcza".
  9. ↑ Poroszuram (tł. Elżbieta Walter): Starość Jajatiego. W: Taniec siedmiu zasłon. Opowiadania. T. Rutkowska (wybór i wstęp). Wyd. 1. Warszawa: „Czytelnik”, 1977, s. 207.
  10. ↑ 1. Words of Introduction. W: E.T. Sankaran Kutty: A Glimpse on 101 Ancient rishis of Our Country. Wyd. 1. Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan, 2006, s. 2, seria: Banavan's Book University. ISBN 81-7276-386-7. (ang.).
  11. ↑ The Formulation of the Group. W: John E. Mitchiner: Traditions of the Seven Ṛṣis. Wyd. 2. Delhi: Motilal Banarasidass, 2000, s. 87. ISBN 81-208-1762-1. (ang.).