Dezinformacja w wojnie rosyjsko-ukraińskiej

Od początku konfliktu między Rosją i Ukrainą w połowie lat 2010-nych, dezinformacja jest tworzona na masową skalę i rozpowszechniana przez agencje rządowe i brygady sieciowe Federacji Rosyjskiej, a później także Donieckiej Republiki Ludowej (DRL) i Ługańskiej Republiki Ludowej (LPR)^[1][2][3]. Po rozpoczęciu inwazji na Ukrainę w 2022 r. nasiliło się też oddziaływanie rosyjskiej propagandy w przestrzeni internetowej innych państw, np. Instytut Badań Internetu i Mediów Społecznościowych w ciągu jednej doby odnotował 120 tys. prób dezinformacji^[4].

Rosyjska propaganda od lat utrzymuje, że w wyniku Euromajdanu do władzy na Ukrainie doszli naziści^[5]. Rosyjskie dezinformacje i fałszywe wiadomości koncentrowały się na tematach takich jak przypisywanie odpowiedzialności za konflikt agresywnym działaniom Ukrainy i NATO^[6][7][8] (w tym oskrażeniom, że NATO i Ukraina rozwijają broń biologiczną wymierzoną w Rosję^[9][10]), oskrażanie Ukrainy o poważne naruszenia praw człowieka (w tym ludobójstwie na osobach mówiących po rosyjsku^[11][12]), przypisywanie rosyjskich zbrodnii wojennych stronie ukraińskiej^[13][14], zawyżaniu ukraińskich strat wojennych^[15][16], wzbudzaniu niechęci do uchodźców przybywających z Ukrainy^[4], czy opisywaniu popracia lokalnej ludności dla rosyjskiego „wyzwolenia” od „ukraińskich nazistów”^[17]. Do mniej poważnych zarzutów należą oskarżenia Ukrainy o wykorzystywanie czarnej magii^[18][19]. Niektóre przekazy dezinformacyjne, zwlaszca w mediach społecznościowych, wykorzystują sfałszowane loga zachodnich stacji, np. CNN^[20][21], DW^[22] czy BBC^[23].

Rosyjska dezinformacja jest szczególnie rozpowszechniona i odniosła sukcesy w samej Rosji, ze względu na cenzurę wiadomości wojennych i kontrolę państwa nad większością tamtejszych mediów^{[24][25][26][27]}. Skala inwazji jest w Rosji minimalizowana, a wojna nazywana „operacją specjalną”^[28][29]. Na świecie, większość zachodnich i demokratycznych krajów ograniczyła działaność mediów rosyjskich ze względu na ich niską rzetelność i rozpowszechnianie dezinformacji^[30][28], aczkolwiek dezinformacja rosyjska odniosła pewne sukcesy wśród środowisk prawicowo-spiskowych, takich jak zwolennicy QAnon w USA^[31][32]. Media chińskie jednak przyjęły linię propagandy rosyjskiej^{[31][33][34][35]}; w mniejszym, ale także znaczącym stopniu rosyjska dezinformacja odnosi także sukcesy w wielu krajach rozwijających się (np. Indiach, Indonezji, krajach latynoskich, afrykańskich i arabskich)^{[36][37][38][39][40]}.

Na mniejszą skalę, ukraińskie media są oskarżane o promowanie propagandowych historii wspierających ich sprawę, takich jak Duch Kijowa^[41], i zawyżanie szacunków rosyjskich strat^[15][16].

Zobacz też

• Brygady sieciowe
• Rosyjska propaganda

Przypisy