Dhimitër Xhuvani

Dhimitër Xhuvani
Data i miejsce urodzenia

23 maja 1934
Pogradec (Albania)

Data i miejsce śmierci

19 października 2009
Tirana (Albania)

Narodowość

albańska

Język

albański

Alma Mater

Instytut Gorkiego w Moskwie

Dziedzina sztuki

powieść, dramat

Muzeum artysty

Pogradec

Ważne dzieła

„Przebudzenie Nebiego Sureli”

Odznaczenia
Order Naima Frashëriego (Albania)

Dhimitër Xhuvani – (ur. 23 maja 1934 w Pogradcu, zm. 19 października 2009 w Tiranie[1]) – albański prozaik i scenarzysta filmowy. Syn nauczyciela Kostaqa Xhuvaniego, ojciec reżysera Gjergjego Xhuvaniego.

Życiorys

Pod koniec II wojny światowej wraz z rodziną uciekł z Pogradeca i przeniósł się do wsi Mokër, a następnie do Elbasanu. W 1953 ukończył szkołę medyczną i przez rok pracował w szpitalach w Gramshu, Librazhdzie i w Cërriku. W tym czasie zaczął pisać pierwsze opowiadania, publikując je w prasie młodzieżowej. Po wydaniu w 1959 pierwszego zbioru opowiadań Kambana e fundit (Ostatni dzwon) rozpoczął naukę na Fakultecie Historyczno-Filologicznym w Tiranie, a następnie w Instytucie Gorkiego w Moskwie[1].

W efekcie kryzysu w stosunkach albańsko-radzieckich, w 1961 Xhuvani wrócił z Moskwy i podjął pracę dziennikarza w piśmie Drita (Światło). W 1966 wydał swoją pierwszą powieść Tunel, za którą został skrytykowany przez władze partyjne i poddany represjom. Wyrzucony z redakcji przez kilka lat pracował jako robotnik budowlany w zakładach w Cërriku. „Zrehabilitował” się w 1970 kolejną powieścią Përsëri në këmbë (Znowu na nogach), która zdobyła pierwszą nagrodę w konkursie literackim. W tym samym roku rozpoczął współpracę ze Studiem Filmowym Nowa Albania (alb. Kinostudio Shqipëria e Re), dla którego pisał scenariusze. Na początku lat 90. XX w. objął funkcję dyrektora Teatru Narodowego w Tiranie (Teatri Kombetar)[2]. Był autorem 15 scenariuszy filmowych i ponad 50 utworów literackich (powieści, zbiorów opowiadań i dramatów).

Za swoją twórczość został uhonorowany Orderem Naima Frashëriego i nagrodą państwową.

Powieści

  • 1958: Kambanat e fundit
  • 1962: Midis dy netëve
  • 1966: Tuneli (Tunel)
  • 1970: Përsëri në këmbë (Znowu na nogach)
  • 1971: Fan Smajli
  • 1975: Zgjimi i Nebi Surelit (Przebudzenie Nebiego Sureli)
  • 1976: Shtegu i bardhë (Biała ścieżka)
  • 1979: Do të jetojmë ndryshe (Będziemy inaczej żyć)
  • 1980: Vdekja e zotit Kalotit (Śmierć pana Kalotiego)
  • 1983: Shpirtin nuk e shes (Dusza nie jest na sprzedaż)
  • 1984: Bota ime (Mój świat)
  • 1989: Dhimbja e dritës (Ból światła)
  • 1990: E nesermja e nje gruaja (Pojutrze i pewna kobieta)
  • 1992: I dielë pas vdekjes (Niedziela po śmierci)
  • 1996: Kryqezimi i dyte i Krishtit (Drugie ukrzyżowanie Chrystusa)
  • 2007: Dashuri e harruar (Zapomniana miłość)

Dramaty

  • 1976: Shtepia e vreshanajve
  • 1982: Ne prag te jetës (U progu życia)
  • 1985: Një jetë (Życie)
  • 1989: Per pak toke e nje grua (Dla kawałka ziemi i jednej kobiety)

Scenariusze filmowe

Literatura dziecięca

  • 1995: Përralla për fëmijë pleq

Przypisy

  1. ↑ a b Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri & Kinematografia Shqiptare. Tirana: Toena, 2009, s. 550. ISBN 978-99943-1-456-0. (alb.).
  2. ↑ Shkrimtari Dhimiter Xhuvani, Aktoret Shqiptare [dostęp 2022-08-23] (alb.).

Bibliografia

  • Abaz Hoxha: Enciklopedia e kinematografise shqiptare. Autore & vepra. Tirana: Toena, 2002. ISBN 99927-1-555-3. (alb.).
  • Ndërron jetë shkrimtari Dhimitër Xhuvani (nekrolog), Shekulli 20 X 2009.

Media użyte na tej stronie

POL Odznaka Honorowa Zasłużony Pracownik Państwowy PRL BAR.png
Baretka Odznaki Honorowej "Zasłużony Pracownik Państwowy PRL"