Diabli Kamień (Szczyrzyc)

Diabli Kamień, znany także jako Diabli Kamień koło Szczyrzyca – potężny głaz (ławica piaskowca), znajdujący się u wschodnich podnóży góry Grodzisko w Beskidzie Wyspowym w województwie małopolskim. Różne informacje co do jego lokalizacji wynikają z faktu, że obecnie przez miejsce to przebiega granica między Krzesławicami, a Poznachowicami Górnymi (powiat myślenicki), a także 160 m dalej granica Pogorzan, około 280 m granica wsi Góra Świętego Jana, a w odległości około 1 km granica Szczyrzyca (powiat limanowski) Szczyrzyca^[1].

Opis głazu

Znajduje się blisko (5 min. marszu) drogi łączącej Raciechowice ze Szczyrzycem – na wzgórzu – na granicy lasu z polami uprawnymi. Jest pomnikiem przyrody nieożywionej. Ma 55 m długości, 12 m szerokości i 17–25 m wysokości. Od zachodniej strony ma wysoką, znacznie wychyloną od pionu ścianę, pod którą można schronić się w czasie deszczu. Nie jest jednolitą bryłą – posiada liczne wnęki, wyżłobienia, spękania, a na szczycie niewielkie wgłębienia, w których gromadzi się woda po deszczu. Szczyt, na który da się wejść od południowej strony, zwieńczony jest metalowym, zabetonowanym krzyżem. Również w pobliżu Diablego Kamienia, na polu po jego zachodniej stronie stoi duży drewniany krzyż.

Zbudowany jest ze średnio i gruboziarnistych piaskowców ciężkowickich przegradzających pstre łupki będące bardziej podatne na wietrzenie. Według Mieczysława Klimaszewskiego Diabli Kamień został odcięty od strony południowej i północnej przez potoki, zaś od strony wschodniej i zachodniej został wypreparowany z otaczających go łupków przez denudację. Reszta dokonała się w wyniku wietrzenia.

Pustelnia przy Diablim Kamieniu

Diabli Kamień był i jest popularnym celem turystycznym. O jego dużej atrakcyjności stanowił nie tylko sam kamień, ale również fakt, że po wschodniej stronie kamienia, na niewielkim placyku mieszkał na stałe pustelnik z klasztoru cystersów w Szczyrzycu. Mieszkał w niewielkiej pustelni o rozmiarze ok. 2 × 2,5 m, spał w otwartej trumnie, hodował pszczoły, kozy i codziennie do klasztoru w Szczyrzycu chodził na mszę i obiad. Obok jego pustelni stała niewielka kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej i szopka dla kóz. Pod lasem znajduje się jeszcze kaplica św. Benedykta. Pustelnik chętnie rozmawiał z turystami wypytującymi o szczegóły jego życia. Był to pobożny i życzliwy ludziom człowiek. Po jego śmierci w 1992 jeszcze przez jakiś czas, ale tylko okresowo mieszkał w pustelni do 1997 inny zakonnik ze Szczyrzyca.

Diabli Kamień znajduje się w miejscowości Krzesławice na przysiółku Smykań w gminie Raciechowice. Jednak we wszystkich dotychczasowych przewodnikach kamień ten kojarzony był z miejscowością Szczyrzyc w gminie Jodłownik, zapewne dlatego, że pustelnik związany był z klasztorem w Szczyrzycu. Od czasu wyprowadzenia się pustelnika kapliczka i pustelnia znajdujące się na prywatnym terenie niszczeją. Gminy Raciechowice i Jodłownik czynią starania o przejęcie terenu, by móc właściwie konserwować te obiekty. Wszystko to są obiekty drewniane, wybudowane w 1886 staraniem pustelnika Antoniego Rapa. Prowadzi obok nich małopolski szlak architektury drewnianej.

Legenda związana z głazem

Z kamieniem związana jest legenda, według której diabeł nie mogąc ścierpieć istniejącego w Szczyrzycu klasztoru nawracającego ludzi od grzechu, porwał wielki kamień, by go zrzucić na klasztor. Było to w 1234 r. Jednak modlitwy zakonników i dźwięk bijących na Anioł Pański dzwonów klasztoru sprawiły, że diabeł stracił moc. Nie mogąc unieść kamienia, upuścił go w lesie, 3 km przed klasztorem. Na ścianach kamienia można podobno dostrzec 5 wgłębień od palców diabła.

Asumptem do powstania legendy były zapewne także fragmenty meteorytu do dziś przechowywane w klasztorze.

Szlaki turystyczne

– ze Szczyrzyca przez Pogorzany obok Diablego Kamienia na grzbiet łączący Ciecień z Grodziskiem.

• 

  (c) I, Selso, CC-BY-SA-3.0

  Przechylona ściana głazu

• 

  Diabli Kamień

• 

  (c) I, Selso, CC-BY-SA-3.0

  Szczyt głazu

• 

  (c) I, Selso, CC-BY-SA-3.0

  Pustelnia

• 

  (c) I, Selso, CC-BY-SA-3.0

  Kapliczka przy Diablim Kamieniu

• 

  Ilustracja legendy malowana na szkle, zbiory muzeum klasztornego

Przypisy

Bibliografia

• DariuszD. Gacek DariuszD., Beskid Wyspowy, Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 2001, ISBN 83-7005-445-5 .
• AndrzejA. Matuszczyk AndrzejA., Beskid Wyspowy, Pruszków: Oficyna Wyd. „Rewasz”, 2001, ISBN 83-85557-86-5 .
• Czas bocheński. Nad górną Stradomką – U Cystersów w Szczyrzycu [dostęp 2020-05-29] .
• MieczysławM. Klimaszewski MieczysławM., Diabli Kamień koło Szczyrzyca, „Ochrona Przyrody”, 15, 1935 .