Dialekt babiloński
Język/dialekt babiloński – jeden z głównych dialektów języka akadyjskiego, który wykształcił się na początku II tys. p.n.e. z dialektu staroakadyjskiego na obszarze środkowej i południowej Mezopotamii. W użyciu pozostawał do końca I tys. p.n.e. Zapisywany był w piśmie klinowym. W rozwoju języka babilońskiego wyróżnianych jest pięć etapów: starobabiloński, średniobabiloński, młodobabiloński, nowobabiloński i późnobabiloński[1].
Język/dialekt starobabiloński (klasyczny)
Poświadczony w źródłach pisanych z 1 połowy II tys. p.n.e., przede wszystkim listach, dokumentach prawnych i tekstach literackich. Na okres ten przypada panowanie I dynastii z Babilonu (1894-1595 p.n.e.), wraz z którą rozpoczęła się polityczna i kulturowa dominacja Babilonu w Mezopotamii.
Język/dialekt średniobabiloński
Poświadczony w źródłach pisanych z 2 połowy II tys. p.n.e., przede wszystkim dokumentach, inskrypcjach królewskich i tekstach literackich. Język ten przejęli też Kasyci, którzy na początku XVI wieku p.n.e. objęli rządy w południowej Mezopotamii. W okresie tym daje się zauważyć dużą staranność w użyciu języka, co było spowodowane najprawdopodobniej tym, iż obca warstwa panująca (Kasyci) starała się dostosować do wysokiej miejscowej kultury ludu podbtego.
Język/dialekt młodobabiloński
Poświadczony w źródłach pisanych z 1 połowy I tys. p.n.e. Jest on językiem literackim nie tylko Babilonii, ale też Asyrii, gdyż większość utworów literatury asyryjskiej zapisana została tym właśnie dialektem. Młodobabiloński znacznie bardziej związany jest ze starobabilońskim, niż dialekt średniobabiloński.
Język/dialekt nowobabiloński
Język potoczny, zaświadczony w listach i dokumentach z okresu ok. 1000-625 p.n.e. W dialekcie tym coraz wyraźniejsze stają się wpływy języka aramejskiego.
Język/dialekt późnobabiloński
Język państwa Chaldejczyków, spokrewnionych z Aramejczykami. Poświadczony jest w źródłach pisanych po 625 r. p.n.e. Inskrypcje królów chaldejskich państwa nowobabilońskiego oraz teksty literackie nawiązują do dawnych okresów języka akadyjskiego. Wraz z upływem czasu jednak dialekt ten staje coraz większą mieszaniną babilońsko-aramejską i powoli zaczyna wychodzić z użycia, gdyż w Babilonii dominującym językiem mówionym staje się aramejski. Pod koniec I tys. p.n.e. używany jest już tylko w środowisku uczonych i kapłanów. Na początku naszej ery język babiloński wychodzi zupełnie z użycia.
Przypisy
- ↑ Łyczkowska K., Gramatyka..., s. 10.
Zobacz też
Bibliografia
- Łyczkowska K., Gramatyka języka akadyjskiego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1975.
- Maria Luisa Uberti, Wprowadzenie do historii starożytnego Bliskiego Wschodu, Andrzej Mrozek (tłum.), Marek Stępień (red.), Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010, s. 32–33, ISBN 978-83-235-0680-5, OCLC 751354697.
Media użyte na tej stronie
Building Inscription of King Nebukadnezar II, 604-562 BC. During the excavations of Babylon, in the immediate vicinity of the Ishtar Gate, numerous fragments of bricks with remains of white-glazed cuneiform characters have been found. These fragments obviously belonged to a building inscription of Nebuchadnezzar II at the gate. Their exact location is unknown but there is no doubt that the text refers to the construction of the gate. The text was restored by comparison to with another complete inscription on a lime stone block and gives three excerpts of this main inscription of the king. Abridged excerpt: "I (Nebuchadnezzar) laid the foundation of the gates down to the ground water level and had them built out of pure blue stone. Upon the walls in the inner room of the gate are bulls and dragons and thus I magnificently adorned them with luxurious splendour for all mankind to behold in awe."