Dializa otrzewnowa

Dializa otrzewnowa – zabieg, który stosuje się dla oczyszczenia krwi ze szkodliwych produktów metabolizmu, jest on stosowany w zaawansowanej przewlekłej niewydolności nerek.

W swoim zamyśle zabieg jest podobny do zabiegu hemodializy, ma doprowadzić do usunięcia z organizmu substancji toksycznych i w miarę możliwości pomóc w utrzymaniu adekwatnego bilansu płynowego. Jednak w tym przypadku półprzepuszczalną błoną dializacyjną jest otrzewna, która wyściela jamę brzuszną i pokrywa znajdujące się w niej narządy.

Do jamy brzusznej wprowadza się specjalnie przygotowany płyn dializacyjny. Wymagane jest założenie stałego dostępu poprzez stosowany najczęściej cewnik Tenckhoffa, który umieszcza się na stałe w jamie brzusznej pacjenta w miarę możliwości na dnie jamy otrzewnej, w zatoce Douglasa u kobiet lub w zagłębieniu odbytniczo-pęcherzowym u mężczyzn. Ten cewnik pozwala na swobodne wprowadzanie i wyprowadzanie płynu z otrzewnej. W chwili obecnej rzadziej już stosuje się cewniki typu TWH (Toronto Western Hospital), typu Ash, czy też cewniki Moncrief-Popovich.

Do dializ otrzewnownych kwalifikuje się większość pacjentów z niewydolnością nerek, samo leczenie zaś jest w pełni refundowane. Jest niewiele przeciwwskazań medycznych, które zabraniają na przeprowadzenie dializy otrzewnowej. Jedno z nich to przebycie zabiegu chirurgicznego w okolicach jamy brzusznej[1].

Techniki implantowania cewników

Cewniki można implantować do jamy otrzewnej wykorzystując jedną z 4 technik:

  • technikę chirurgiczną – najczęściej stosowana w przypadku zakładania tzw. przewlekłych cewników do dializ,
  • technikę trokarową (Tenckhoffa) – szybka, stosowana jedynie dla cewników prostych,
  • technikę z wykorzystaniem peritoneoskopu (endoskopowa) - coraz powszechniej wykorzystywana, jednak wymaga użycia specjalistycznego sprzętu (wideoskop i zestaw Y-TEC),
  • technikę prowadnicową (Seldingera) – stosowana obecnie tylko do zakładania tzw. ostrych cewników.

Schematy prowadzenia dializy otrzewnowej

  • ciągła ambulatoryjna dializa otrzewnowa (CADO)
  • nocna/automatyczna dializa otrzewnowa (NADO/ADO)
  • przerywana dializa otrzewnowa (PDO)
  • ciągła cykliczna dializa otrzewnowa (CCDO)
  • dializa typu "tidal" (TDO)
  • ciągła ekwilibracyjna dializa otrzewnowa (CEDO)
  • ciągła przepływowa dializa otrzewnowa (CPDO)

Powikłania dializy otrzewnowej

Infekcyjne

  • dializacyjne zapalenie otrzewnej
  • zapalenie tunelu cewnika
  • zapalenie okolicy cewnika
  • grzybicze zapalenie otrzewnej
  • gruźlicze zapalenie otrzewnej
  • aseptyczne zapalenie otrzewnej

Nieinfekcyjne

  • mechaniczne
    • związane ze wzrostem ciśnienia śródbrzusznego (np. przepukliny)
    • niezwiązane ze wzrostem ciśnienia śródbrzusznego (np. uszkodzenie cewnika, perforacja jelit)
  • metaboliczne
    • zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej lub kwasowo-zasadowej
    • zaburzenia gospodarki węglowodanowej lub lipidowej
    • zaburzenia gospodarki hormonalnej
    • zaburzenia hemostazy
  • złożone
    • stwardniające zapalenie otrzewnej

Przypisy

  1. Dializa otrzewnowa, www.zyciezdializa.pl [dostęp 2020-03-03] (pol.).

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.