Diamant (1933)

Diamant (Q173)
Ilustracja
Karta pocztowa przedstawiająca „Diamanta”
Klasa

okręt podwodny

Typ

Saphir

Projekt

Q6

Historia
Stocznia

Arsenal de Toulon, Tulon

Położenie stępki

21 lipca 1930

Wodowanie

18 maja 1933

 Marine nationale
Wejście do służby

20 czerwca 1934

Zatopiony

samozatopiony 27 listopada 1942

Los okrętu

powtórnie zatopiony 22 czerwca 1944

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


761 ton
925 t

Długość

65,9 m

Szerokość

7,2 m

Zanurzenie

4,3 m

Zanurzenie testowe

80 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 1300 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1000 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


12 węzłów
9 w.

Zasięg

powierzchnia: 7000 Mm przy 7,5 w.
zanurzenie: 80 Mm przy 4 w.

Uzbrojenie
32 miny, 7 torped
1 działo kal. 75 mm, 2 wkm kal. 13,2 mm
Wyrzutnie torpedowe

3 × 550 mm
2 × 400 mm

Załoga

42

Diamant (Q173) – francuski podwodny stawiacz min z okresu międzywojennego i II wojny światowej, jedna z sześciu jednostek typu Saphir. Okręt został zwodowany 18 maja 1933 roku w stoczni Arsenal de Toulon w Tulonie, a w skład Marine nationale wszedł 20 czerwca 1934 roku. Jednostka pełniła służbę na Morzu Śródziemnym, a od zawarcia zawieszenia broni między Francją a Niemcami znajdowała się pod kontrolą rządu Vichy. 27 listopada 1942 roku „Diamant” został samozatopiony w Tulonie. Podniesiony przez Włochów, został ponownie zatopiony przez alianckie samoloty 22 czerwca 1944 roku.

Projekt i budowa

„Diamant” zamówiony został w ramach programu rozbudowy floty francuskiej z 1928 roku[1][2]. Projekt otrzymał sygnaturę Q6[3]. Okręty otrzymały prosty i bezpieczny system przechowywania min, zwany Normand-Fenaux, w którym miny były przechowywane w szybach umieszczonych w zewnętrznych zbiornikach balastowych, z bezpośrednim mechanizmem zwalniającym[1][2]. Powiększoną wersją okrętów typu Saphir były zbudowane na zamówienie Polski stawiacze min typu Wilk[4].

„Diamant” zbudowany został w Arsenale w Tulonie[1][3]. Stępkę okrętu położono 21 lipca 1930 roku[5][a], a zwodowany został 18 maja 1933 roku[1][6].

Dane taktyczno–techniczne

„Diamant” był średniej wielkości dwukadłubowym podwodnym stawiaczem min[1][6]. Długość całkowita wynosiła 65,9 metra (64,9 metra między pionami), szerokość 7,2 metra i zanurzenie 4,3 metra[1][7][b]. Wyporność normalna w położeniu nawodnym wynosiła 761 ton, a w zanurzeniu 925 ton[1][6][c]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa czterosuwowe silniki wysokoprężne Normand-Vickers o łącznej mocy 1300 KM[1][8]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 1000 KM[1][6][d]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 12 węzłów na powierzchni i 9 węzłów w zanurzeniu[1][7]. Zasięg wynosił 7000 Mm przy prędkości 7,5 węzła w położeniu nawodnym (lub 4000 Mm przy prędkości 12 węzłów) oraz 80 Mm przy prędkości 4 węzłów w zanurzeniu[1][9]. Zbiorniki paliwa mieściły 95 ton oleju napędowego[1][e]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów[3].

Głównym uzbrojeniem okrętu były 32 miny kotwiczne Sautier-Harlé O-6 o masie 1090 kg każda (w tym 220 kg materiału wybuchowego), które były przechowywane w 16 pionowych szybach umieszczonych w zewnętrznych zbiornikach balastowych, po dwie w szybie (system Normand-Fenaux)[10]. Okręt wyposażony był też w pięć wyrzutni torped: dwie stałe kalibru 550 mm na dziobie i jeden potrójny zewnętrzny dwukalibrowy obracalny aparat torpedowy, mieszczący jedną torpedę kalibru 550 mm i dwie kalibru 400 mm, usytuowany na rufie[3][10]. Łącznie okręt przenosił siedem torped, w tym pięć kalibru 550 mm i dwie kalibru 400 mm[3][6][f]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 75 mm L/35 M1928 oraz zdwojone stanowisko wielkokalibrowych karabinów maszynowych Hotchkiss kalibru 13,2 mm L/76[3][6].

Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 39 podoficerów i marynarzy[1][9][g].

Służba

„Diamant” wszedł do służby w Marine nationale 20 czerwca 1934 roku[5]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q173[3]. W momencie wybuchu II wojny światowej okręt pełnił służbę na Morzu Śródziemnym, wchodząc w skład 21. dywizjonu 1. Flotylli okrętów podwodnych w Tulonie (wraz z siostrzanym okrętem „Perle”)[11]. Dowódcą okrętu był w tym okresie kpt. mar. P.J.G.M. Lancelot[11]. W czerwcu 1940 roku „Diamant” był jednostką flagową 21. dywizjonu okrętów podwodnych w Tulonie, a jego dowódcą był kpt. mar. F.J. Bailleux[12][13]. 22 czerwca, w dniu zawarcia zawieszenia broni między Francją a Niemcami, okręt przebywał w Hyères[14]. W listopadzie 1940 roku „Diamant” znajdował się pod kontrolą rządu Vichy w składzie 5. grupy okrętów podwodnych w Tulonie (wraz z „Galatée”, „Sirène”, „Naïade”, „Atalante” i „Perle”), gdzie został rozbrojony[15].

27 listopada 1942 roku, podczas ataku Niemców na Tulon, jednostka została samozatopiona[1][16]. 29 marca 1943 roku okręt został podniesiony przez Włochów, lecz 22 czerwca 1944 roku został ponownie zatopiony przez amerykańskie samoloty[5][17].

Uwagi

  1. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 89 i Gogin 2014 ↓ podają, że stępkę okrętu położono w grudniu 1929 roku.
  2. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 88 podaje, że szerokość okrętu wynosiła 7,12 metra.
  3. ↑ Parkes 1933 ↓, s. 200, Lipiński 1999 ↓, s. 540 i McMurtrie 1941 ↓, s. 193 podają, że wyporność okrętu na powierzchni wynosiła 669 ton.
  4. ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 88 podaje, że łączna moc silników elektrycznych wynosiła 1100 KM.
  5. ↑ Gogin 2014 ↓ podaje, że okręt zabierał 75 ton paliwa.
  6. ↑ Parkes 1933 ↓, s. 200 i McMurtrie 1941 ↓, s. 193 podają, że okręt przenosił sześć torped.
  7. ↑ McMurtrie 1941 ↓, s. 193 podaje, że załoga okrętu liczyła 40 osób.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 274.
  2. ↑ a b Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 89.
  3. ↑ a b c d e f g Gogin 2014 ↓.
  4. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 189.
  5. ↑ a b c Helgason 2020 ↓.
  6. ↑ a b c d e f Fontenoy 2007 ↓, s. 188.
  7. ↑ a b Lipiński 1999 ↓, s. 540.
  8. ↑ Parkes 1933 ↓, s. 200.
  9. ↑ a b Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 88.
  10. ↑ a b Dawidowicz 2009 ↓, s. 76.
  11. ↑ a b Kindell 1939 ↓.
  12. ↑ Kindell 1940a ↓.
  13. ↑ Franz 2016 ↓, s. 225.
  14. ↑ Kindell 1940b ↓.
  15. ↑ Kindell 1940c ↓.
  16. ↑ Rohwer 1942 ↓.
  17. ↑ Rohwer 1944 ↓.

Bibliografia

  • Albert Dawidowicz. Najsławniejszy „klejnot”. „Militaria XX wieku – wydanie specjalne”. Nr 2 (9), 2009. Lublin: KAGERO. ISSN 1896-9208. 
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Maciej Franz: Burza nad Morzem Śródziemnym. Wojna się rozpoczyna. T. 1. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65495-67-9.
  • Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Ivan Gogin: SAPHIR submarines (1930-1937). Navypedia. [dostęp 2020-02-29]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: FR Diamant. Allied Warships. [dostęp 2020-02-29]. (ang.).
  • Don Kindell: FRENCH, POLISH, GERMAN NAVIES, also US SHIPS IN EUROPE, SEPTEMBER 1939. Naval History Homepage. [dostęp 2020-02-29]. (ang.).
  • Don Kindell: FRENCH NAVY SHIPS, JUNE 1940. Naval History Homepage. [dostęp 2020-02-29]. (ang.).
  • Don Kindell: NAVAL EVENTS, JUNE 1940 (Part 4 of 4) Saturday 22nd - Sunday 30th. Naval History Homepage. [dostęp 2020-02-29]. (ang.).
  • Don Kindell: NAVAL EVENTS, NOVEMBER 1940 (Part 2 of 2) Friday 15th – Saturday 30th. Naval History Homepage. [dostęp 2020-02-29]. (ang.).
  • Jean Labayle-Couhat: French warships of World War II. London: Ian Allan Ltd., 1971. ISBN 0-7110-0153-7. (ang.).
  • Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999. ISBN 83-902554-7-2.
  • Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: Sampson Low, Marston & Co., 1941. (ang.).
  • Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1933. London: Sampson Low, Marston & Co., 1933. (ang.).
  • Jürgen Rohwer: Seekrieg 1942, November. Chronik des Seekrieges 1939-1945. [dostęp 2020-02-29]. (niem.).
  • Jürgen Rohwer: Seekrieg 1944, Juni. Chronik des Seekrieges 1939-1945. [dostęp 2020-02-29]. (niem.).
Okręty podwodne typu Saphir

Media użyte na tej stronie

DiamantPostcard.jpg
Postcard of Diamant underway
Ensign of France.svg
Marine Nationale and French merchant ensign. Used from 1794 to 1814/1815, and from 1848 to present.
Notice that its proportions differ from those of the French civil flag. (ensign : 30:33:37, civil : 1/3,1/3,1/3)