Diana (mitologia)

Diana
—bogini łowów, przyrody (świata roślinnego i zwierzęcego, gór, lasów, gajów, źródeł leczniczych), płodności, Księżyca (lub światła księżycowego)—
Ilustracja
Diana z Wersalu, kopia rzymska na podstawie oryginału greckiego z brązu, Luwr, Paryż
Występowaniemitologia rzymska
Atrybutyłuk, kołczan ze strzałami, półksiężyc
Teren kultustarożytny Rzym
OdpowiednikArtemida (grecki)

Diana (łac. Diana, gr. Ἄρτεμις Artemis) – bogini łowów, przyrody (świata roślinnego i zwierzęcego, gór, lasów, gajów, źródeł leczniczych), płodności, Księżyca (lub światła księżycowego) w mitologii rzymskiej[1].

Pierwotnie była italską boginią wszelkiego życia na ziemi[2], nosiła przydomek Genitalis (Pomocna, przy porodzie)[3]. W VI wieku p.n.e. została utożsamiona z grecką Artemidą[1][4].

W sztuce starożytnego Rzymu najczęściej przedstawiano ją na wzór Artemidy, to jest w krótkim chitonie, z łukiem i kołczanem ze strzałami, z półksiężycem.

Początkowo miejscem kultu Diany były gaje, później świątynia na Awentynie zbudowana przez Serwiusza Tuliusza. Specjalnym rodzajem kultu była obdarzana Diana w gaju pod Arycją (staroż. Aricia, ob. La Riccia), gdzie za pomocą wody z miejscowych źródeł kapłani leczyli chorych.

Jan Długosz w swojej kronice utożsamił rzymską Dianę ze staropolską Dziewanną[5][6][7][8].

Pomniki

W Polsce

We Wrocławiu, w parku Szczytnickim znajduje się pomnik Diany z dwoma towarzyszącymi ogarami polskimi[9], kopia pomnika zaginionego w 1945 r. W Parku Miejskim w Prudniku znajduje się pomnik Diany wzorowany na Dianie z Wersalu[10].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 102. ISBN 80-8046-098-1. (słow.); polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
  2. ↑ Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 189. ISBN 83-01-03529-3.
  3. ↑ Horacy, Pieśń na Stulecie 16, przyp. 16, Dzieła wszystkie, t. 1, opr. Oktawiusz Jurewicz, Wrocław 1986, s. 374.
  4. ↑ Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 73. ISBN 83-04-04673-3.
  5. ↑ Jerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 1998, s. 68. ISBN 83-7120-688-7.
  6. ↑ Jan Długosz: Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego.
  7. ↑ Marek Cetwiński: Herby, legendy, dawne mity. KAW, 1989, s. 62. ISBN 83-03-01809-4.
  8. ↑ Włodzimierz Szafrański: Pradzieje religii w Polsce. Warszawa: Iskry, 1979, s. 361-362. ISBN 83-207-0035-3.
  9. ↑ Wrocław: Pomnik Diany już stoi w parku Szczytnickim (ZDJĘCIA), Gazetawroclawska.pl [dostęp 2016-05-03].
  10. ↑ Andrzej Dereń, Prudnik: Posąg Diany wrócił do parku, tygodnikprudnicki.pl, 18 maja 2011 [dostęp 2021-12-21].

Bibliografia

  • Diana (ang.). mythindex.com. [dostęp 2011-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-21)].
  • William Smith: Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, 1867, T. 1, s. 1000: Diana (ang.). ancientlibrary.com. [dostęp 2011-05-19].
Religia i mitologia rzymska
Główni bogowie
Inni bogowie
Personifkacje
Legendarni założyciele
Kapłani
Wierzenia i praktyki
She-wolf suckles Romulus and Remus.jpg

Media użyte na tej stronie

She-wolf suckles Romulus and Remus.jpg
The Capitoline she-wolf with the boys Romulus and Remus. Museo Nuovo in the Palazzo dei Conservatori, Rome.
Diane de Versailles Leochares.jpg
Artemis with a hind, better known as "Diana of Versailles". Marble, Roman artwork, Imperial Era (1st-2nd centuries CE). Found in Italy.