Diboran
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | B2H6 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inne wzory | (BH3)2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Masa molowa | 27,67 g/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd | bezbarwny gaz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Diboran, B2H6 – nieorganiczny związek chemiczny, dimer borowodoru. Jest wysoce reaktywny, z powietrzem tworzy mieszaninę wybuchową, łatwo ulega samozapłonowi pod wpływem wilgoci. Ciśnienie pary nasyconej wynosi 28 bar (0 °C).
Struktura
W diboranie występują trójcentrowe-dwuelektronowe wiązania B−H−B, w których odległość B−H (131 pm) jest znacząco większa niż w konwencjonalnych terminalnych wiązaniach B−H (119 pm). Struktura ta została zaproponowana w 1921 roku przez W. Dithleya[4], lecz rozpowszechniona została dopiero w latach 40. XX wieku[5], budząc początkowo wątpliwości, m.in. ze strony Linusa Paulinga[6].
Zastosowanie
Diboran znajduje wiele zastosowań w preparatyce chemicznej[7]. Wykorzystywany jako reagent do otrzymywania organicznych i nieorganicznych związków boru, reduktor, katalizator, paliwo rakietowe i in.
Jest ważnym odczynnikiem w syntezie organicznej. Ulega addycji do alkenów tworząc alkiloborany, które łatwo utleniają się H2O2 w środowisku alkalicznym do alkoholi. Podobnie reaguje z alkinami, dając aldehydy jako produkty końcowe. Borowodór jest również używany jako reduktor w reakcji z kwasami karboksylowymi, redukując je do pierwszorzędowych alkoholi.
Otrzymywanie
Diboran otrzymuje się ilościowo w eterze, w temperaturze pokojowej, w reakcji borowodorku sodu z fluorkiem boru[8]:
- 3NaBH4 + 4BF3 → 2B2H6 + 3NaBF4
Na skalę przemysłową diboran otrzymuje się w wyniku wysokotemperaturowej redukcji fluorku boru wodorkiem sodu[8]:
- 2BF3 + 6NaH → B2H6 + 6NaF
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Diborane, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 570112 [dostęp 2012-02-07] (niem. • ang.).
- ↑ a b Diboran (nr 463051) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2012-02-07]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Diboran (nr 463051) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2017-01-20]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ W. Dithley. „Angewandte Chemie”. 34, s. 596, 1921.
- ↑ Robert S. Mulliken. The Structure of Diborane and Related Molecules. „Chem. Rev.”. 47 (2), s. 207–217, 1947. DOI: 10.1021/cr60129a002 (ang.).
- ↑ P. Laslo. A Diborane Story. „Angewandte Chemie International Edition”. 39, s. 2071–2072, 2000. DOI: <2071::AID-ANIE2071>3.0.CO;2-C 10.1002/1521-3773(20000616)39:12<2071::AID-ANIE2071>3.0.CO;2-C.
- ↑ B.M. Mikhailov. The Chemistry of Diborane. „Russian Chemical Review”. 31, s. 207–224, 1962.
- ↑ a b F.A. Cotton, G Wilkinson, P.L. Gaus, Chemia nieorganiczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, ISBN 83-01-11772-9.
Media użyte na tej stronie
The hazard symbol for flammable/highly flammable substances according to directive 67/548/EWG by the European Chemicals Bureau.
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
Ball-and-stick model of the diborane molecule, B2H6
Chemical structure of Diboron (Diboran)
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for corrosive substances
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for hazardous substances
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for gas bottles