Diecezja inflancka

Diecezja inflancka, do 1677 wendeńska, od 1713 (tytularnie) inflancka i piltyńska – diecezja Kościoła katolickiego ze stolicą w Wenden, istniejąca w latach 1583–1798, początkowo bezpośrednio zależna od Stolicy Apostolskiej, od 1621 sufragania metropolii gnieźnieńskiej.

W wyniku reformacji przestały istnieć biskupstwa katolickie w Inflantach i Kurlandii. Po zwycięskiej wojnie polsko-rosyjskiej 1577-1582 król Stefan Batory postanowił ściślej związać odzyskane tereny z Rzecząpospolitą poprzez erygowanie nowego biskupstwa. W 1582 w Rydze wraz z senatorami postanowił ufundować nową diecezję. Namiestnikiem Inflant mianował biskupa Jerzego Radziwiłła. 1 maja 1585 papież Sykstus V wydał bullę erekcyjną, powołując się na decyzję papieża Grzegorza XIII z 11 maja 1583. Już w latach 30. XVII wieku większość terytorium diecezji odpadła od Polski (pozostały Semigalia i Inflanty polskie), a biskupi rezydowali zazwyczaj poza jej obszarem. Od roku 1685 biskupi inflanccy Mikołaj Popławski i Krzysztof Antoni Szembek zgłaszali pretensje do władzy nad powiatem piltyńskim, stanowiącym zsekularyzowaną pozostałość po domenie biskupa kurlandzkiego. Pretensji tych ostatecznie władze Rzeczypospolitej nie uznały, niemniej jednak niebezpieczeństwo roszczeń biskupów inflanckich wisiało nad powiatem piltyńskim do końca XVIII w.[1] Po I rozbiorze diecezja została zlikwidowana przez Piusa VI w 1783, a jej tereny wcielono do nowo erygowanej archidiecezji mohylewskiej.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Na zerwanym sejmie, obradującym w dniach od 31 grudnia 1712 r. do 18 lutego 1713 r., Szembek zdołał uzyskać dodanie do swojej tytulatury, jako posła do Wiednia, tytułu biskupa piltyńskiego – Bogusław Dybaś: Na obrzeżach Rzeczypospolitej. Sejmik piltyński w latach 1617–1717. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2004, s. 187–301. ISBN 83-231-1793-4.

Bibliografia

  • Grzegorz Fąs, hasło: „Inflancka diecezja”, w: Encyklopedia katolicka, t. VII Lublin 1997, s. 191–195.