Diecezja sandomierska
 Katedra w Sandomierzu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | Sandomierz |
| Data powołania | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Metropolia | |
| Katedra diecezjalna | |
| Biskup diecezjalny | |
| Biskup senior | |
| Dane statystyczne (2017[1]) | |
| Liczba wiernych | 680 662 |
| Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych | 694 |
| Liczba osób zakonnych | 364 |
| Liczba dekanatów | 25 |
| Liczba parafii | 243 |
| Powierzchnia | 7850 km² |
 | |
| 50°40′35,9″N 21°44′58,6″E/50,676639 21,749611 | |
| Strona internetowa | |
 | |
| Typ herbu | diecezjalny |
|---|---|
Diecezja sandomierska (łac. Dioecesis Sandomiriensis) – jedna z 3 diecezji obrządku łacińskiego w metropolii lubelskiej w Polsce.
Historia
Diecezja sandomierska powstała 30 czerwca 1818 roku. Papież Pius VII bullą "Ex imposita nobis" wydzielił ją z terenu diecezji krakowskiej. Do nowej diecezji weszły m.in. archidiakonaty zawichojski i opatowski. Naturalnymi granicami diecezji były rzeki: Wisła, Pilica, Czarna a także pasmo Gór Świętokrzyskich, toteż wówczas swym kształtem przypominała nieco Afrykę. W tym kształcie dotrwała aż do 25 marca 1992 roku, kiedy to papież Jan Paweł II bullą "Totus Tuus Poloniae Populus" przeorganizował strukturę diecezji w Polsce. Na mocy tego dokumentu z terenu dawnej diecezji sandomierskiej powstała diecezja radomska, zaś do pozostałych 8 dekanatów zostały dołączone 2 dekanaty z diecezji lubelskiej, 7 dekanatów z diecezji przemyskiej oraz 1 dekanat z diecezji tarnowskiej. Obecnie diecezja sandomierska jest diecezją sufraganalną metropolii lubelskiej. W latach 2010-2016 nastąpiła reorganizacja dekanatów. Dekretami biskupa ordynariusza Krzysztofa Nitkiewicza likwidacji uległy dekanaty: Stalowa Wola-Północ, Stalowa Wola-Południe, Tarnobrzeg-Północ, Tarnobrzeg-Południe, a powstały nowe: Stalowa Wola, Pysznica, Tarnobrzeg, Nowa Dęba i Kunów.
Ważniejsze wydarzenia
- 30 czerwca 1818 – Powstanie diecezji sandomierskiej
- 1972–1973 – I Peregrynacja obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej
- 1981 – Zmiana nazwy na: "diecezja sandomiersko-radomska"
- 1992 – Reorganizacja granic diecezji i powrót do nazwy "diecezja sandomierska"
- 1996–1999 – Obrady II Synodu diecezji sandomierskiej
- czerwiec 1999 – Wizyta papieża Jana Pawła II
- 2000 – Kościół parafialny św. Michała Archanioła w Ostrowcu został podniesiony do godności kolegiaty
- 2003–2004 – Peregrynacja figury Matki Boskiej Fatimskiej
- 2008–2009 – II Peregrynacja obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej
- 2010 – Reorganizacja Dekanatów Stalowa Wola-Północ i Stalowa Wola-Południe. Ustanowienie dekanatów: Stalowa Wola i Pysznica
- 2011 – Ustanowienie drugiego w Ostrowcu Świętokrzyskim diecezjalnego sanktuarium MB Saletyńskiej
- 2015 – Reorganizacja Dekanatów Tarnobrzeg-Północ i Tarnobrzeg-Południe. Ustanowienie dekanatów: Tarnobrzeg i Nowa Dęba
- 24 czerwca 2015 – Kościół parafialny św. Jana Chrzciciela w Janowie Lubelskim został podniesiony do godności kolegiaty
- 19 kwietnia 2016 – Ustanowienie dekanatu Kunów i reorganizacja dekanatów: Opatów, Ostrowiec Świętokrzyski, Ożarów, Sandomierz, Szewna.
Instytucje
- Kuria Diecezjalna
- Wyższe Seminarium Duchowne w Sandomierzu
- Instytut Teologiczny w Sandomierzu
- Sąd Biskupi
- Sandomierska Kapituła Katedralna
- Kapituła Konkatedralna w Stalowej Woli
- Kapituła Kolegiacka w Opatowie
- Kapituła Kolegiacka w Ostrowcu Świętokrzyskim
- Caritas diecezjalne (Caritas Diecezji Sandomierskiej)
- Dom Księży Emerytów
- Fundacja serce bez granic
- Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia
- Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu
- Archiwum
Biskupi
- Biskup diecezjalny: ks. bp Krzysztof Nitkiewicz (od 2009)
- Biskup senior: ks. bp Edward Frankowski (senior od 2012)
Główne świątynie
- Bazylika katedralna Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Sandomierzu (rocznica poświęcenia: 22 października)
- Bazylika konkatedralna Matki Bożej Królowej Polski w Stalowej Woli
- Bazylika pw. Trójcy Świętej na Świętym Krzyżu
- Kolegiata w Opatowie
- Kolegiata w Ostrowcu Świętokrzyskim
- Kolegiata w Klimontowie
- Kolegiata św. Jana Chrzciciela w Janowie Lubelskim
Patroni diecezji
- Święty Stanisław, biskup i męczennik
- Błogosławiony Wincenty Kadłubek, biskup
Sanktuaria
- Sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego na Świętym Krzyżu
- Sanktuarium Matki Bożej Dzikowskiej w Tarnobrzegu
- Sanktuarium Błogosławionego Sadoka i 48 Towarzyszy Męczenników oraz Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej w Sandomierzu
- Sanktuarium św. Wojciecha w Bielinach
- Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Bogorii
- Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej Łaskawej w Janowie Lubelskim
- Sanktuarium Świętego Józefa w Nisku
- Diecezjalne Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Ostrowcu Świętokrzyskim
- Diecezjalne Sanktuarium Matki Bożej Saletyńskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim
- Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej Królowej Rodzin w Ożarowie
- Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Radomyślu nad Sanem
- Sanktuarium Matki Bożej Cudownej Przemiany w Rakowie
- Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Misericordia Domini w Sulisławicach
- Sanktuarium Świętej Anny w Annopolu
- Sanktuarium Świętego Antoniego w Padwi Narodowej
Miasta diecezji
Dekanaty
Zobacz też
- Biskupi sandomierscy
- Metropolia lubelska
- Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Polsce
- Nuncjatura Stolicy Apostolskiej w Polsce
- Ziemia sandomierska
Linki zewnętrzne
Przypisy
- ↑ Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2017, Biblos 2017, ISBN 978-83-7793-478-4
Bibliografia
- Ks. Witold Zdaniewicz, Ks. Sławomir H. Zaręba, Robert Stępisiewicz Wykaz parafii w Polsce 2006 (s. 573–590) Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC. Warszawa 2006 ISBN 83-85945-17-2
Media użyte na tej stronie
Mapa diecezji sandomierskiej w 1888 r. Tytuł oryg.: Mappa dyecezyi sandomierskiej. Odbito w Lit. G. Wattson w Warszawie.
Autor:
|author=*Poland location map.svg: NordNordWest
, Licencja: CC BY-SA 3.0plik grficzny
Obraz Matki Bożej Dzikowskiej (Tarnobrzeskiej). 89 cm × 66,5 cm
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Herb zmieniony zobacz [1]
Author
Herb Biskupstwa Sandomierskiego
Herb Ulanowa
Gmina Nisko coat of arms
herb miasta i gminy Kunów
Matka Boża Różańcowa z Sandomierz z dominikańskiego kościoła św. Jakuba
Herb Baranowa Sandomierskiego
Autor: Bastianow (Bastian), Licencja: CC BY-SA 4.0
Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Polsce (2004)
Cathedral in Sandomierz, Poland