Diego Maradona

Diego Maradona

Diego Armando Maradona

Maradona po wygraniu mistrzostw świata (1986)
Pełne imię i nazwisko	Diego Armando Maradona
Data i miejsce urodzenia	30 października 1960 Lanús
Data i miejsce śmierci	25 listopada 2020 Tigre
Wzrost	165 cm[1]
Pozycja	pomocnik, napastnik
Kariera juniorska
Lata Klub 1968–1969 Estrella Roja 1970–1974 Los Cebollitas 1975–1976 Argentinos Juniors
Kariera seniorska
Lata Klub Wyst. Gole 1976–1981 Argentinos Juniors 167 (116) 1981–1982 Boca Juniors 40 (28) 1982–1984 Barcelona 36 (22) 1984–1991 Napoli 188 (81) 1992–1993 Sevilla 26 (5) 1993–1994 Newell’s Old Boys 5 (0) 1995–1997 Boca Juniors 30 (7) W sumie: 492 (259)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 1977–1979  Argentyna U-20 24 (13) 1977–1994  Argentyna 91 (34) W sumie: 115 (47)
Kariera trenerska
Lata Drużyna 1994 Deportivo Mandiyú 1995 Racing Club 2008–2010 Argentyna 2011–2012 Al-Wasl 2013–2017 Deportivo Riestra (asystent) 2017–2018 Al-Fujairah 2018–2019 Dorados 2019–2020 Gimnasia de La Plata
Dorobek medalowy
Mistrzostwa świata I miejsce Meksyk 1986 II miejsce Włochy 1990 Copa América brąz Brazylia 1989 Mistrzostwa świata U-20 złoto Japonia 1979

Diego Armando Maradona (ur. 30 października 1960 w Lanús, zm. 25 listopada 2020 w Tigre) – argentyński piłkarz i trener piłkarski. Nazywany także „El Diez” („Dziesiątka”) i „Pelusa” („Puszek”). Uważany za jednego z najlepszych graczy w historii tego sportu, został wybrany najlepszym zawodnikiem XX wieku (wraz z Pelém^[2]), uzyskując 53% głosów w sondzie na oficjalnej stronie FIFA. Zdobył trzecie miejsce w głosowaniu zrealizowanym przez członków Komisji Futbolowej FIFA i ludzi prenumerujących FIFA Magazine^[3].

Przez większość swojego życia Maradona zdobywał wielkie trofea zarówno z reprezentacją Argentyny, jak również z niektórymi klubami, w których grał. Z reprezentacją zdobył mistrzostwo świata w 1986, wicemistrzostwo na mundialu w 1990 i mistrzostwo na mistrzostwach świata juniorów w 1979. Najważniejsze trofea na poziomie klubowym zdobył grając w SSC Napoli, z którym zdobył Puchar UEFA oraz jedyne dwa tytuły mistrza Włoch w historii drużyny.

Po zakończeniu kariery sportowej związał się z telewizją, prowadził program La Noche del 10, emitowany przez Canal 13 pod koniec 2005 roku^[4]. Był także wiceprezesem Comisión de Fútbol Atlético Boca Juniors od czerwca 2005 do sierpnia 2006 roku. Od 2008 do 2010 był selekcjonerem seniorskiej reprezentacji Argentyny, z którą wywalczył awans do Mistrzostw Świata 2010 w RPA, a w turnieju finałowym awansował do ćwierćfinału.

Życiorys

Kariera piłkarska

Kariera klubowa

W wieku 10 lat zapisał się do młodzieżowej drużyny piłkarskiej Los Cebollitas. W profesjonalnym futbolu zadebiutował w 1976, dołączając do Argentinos Juniors. Dla Argentinos zagrał w 167 spotkaniach, strzelając 115 bramek. Lata 1981–1982 spędził w CA Boca Juniors, gdzie rozegrał 40 meczów i strzelił 28 goli. W 1979, 1980 i 1981 był królem strzelców Primera División, zdobywając kolejno 27, 25 i 40 bramek.

W 1982 wyjechał z Argentyny i przeszedł do hiszpańskiego FC Barcelona, z którym wygrał Puchar Króla, Puchar Ligi Hiszpańskiej oraz Superpuchar Hiszpanii. Po konflikcie z prezesem Josepem Lluisem Núñezem i groźnej kontuzji w starciu z Andonim Goikoetxeą Maradona zdecydował się opuścić Hiszpanię.

W 1984 przeszedł do włoskiego SSC Napoli. W Neapolu przywitało go 75 tys. widzów, ten rekord został pobity dopiero w 2009 roku na prezentacji Cristiano Ronaldo w barwach Realu Madryt^[5]. Trzy lata później zdobył pierwszy tytuł – Mistrzostwo Włoch. Kolejne trofea to: puchar Włoch, superpuchar Włoch, a także drugie scudetto^[6]. W 1989 SSC Napoli z Maradoną w składzie sięgnęło po Puchar UEFA, w dwumeczu finałowym pokonując VfB Stuttgart 2:0 i 3:3. Maradona został ulubieńcem kibiców i jedną z legend klubu. Podczas 7 lat spędzonych w Neapolu rozegrał 259 meczów, strzelając 115 bramek^[7].

W 1992 podpisał kontrakt z zespołem Sevilla FC. Jedynym osiągnięciem Argentyńczyka było 7. miejsce w Primera División ^[8]. Popadł w konflikt z władzami klubu, w szczególności z wiceprezesem Jose Marią del Nido, stąd też po sezonie powrócił do rodzinnej Argentyny. Trafił do Newell’s Old Boys, gdzie zaliczył jedynie epizod, osiągając zaledwie ostatnie, 20. miejsce w argentyńskiej Primera División.

FIFA nałożyła na Maradonę 15-miesięczną dyskwalifikację, tym razem za stosowanie niedozwolonych środków. Argentyńczyk powrócił do sportu w 1995, podpisując ostatni w karierze kontrakt – z Boca Juniors^[9]. Mimo kolejnych problemów ze zdrowiem i narkotykami, Maradona zdążył zostać wicemistrzem Argentyny w 1998.

Ostatnim meczem Diego Maradony w karierze było spotkanie z 25 października 1997 roku, River Plate–Boca Juniors 1:2, na Estadio Monumental. Piłkarz rozegrał 45 minut, po czym zszedł z boiska. 30 października 1997 oficjalnie zakończył karierę piłkarską.

Reprezentacja Argentyny

Diego Maradona, trzymający Puchar Świata FIFA (1986)

W reprezentacji Argentyny zadebiutował 27 lutego 1977 na La Bombonerze, w wygranym spotkaniu przeciwko Węgrom 5:1^[10].

W 1979 Maradona sięgnął po Mistrzostwo Świata Juniorów w Japonii, po pokonaniu w finale reprezentacji ZSRR 3:1^[11]. Został wicekrólem strzelców turnieju, zdobywając 6 goli^[12].

W 1982 znalazł się w kadrze na mistrzostwa świata. Jego drużyna przeszła pierwszą rundę turnieju, przegrywając z Belgią oraz pokonując Węgry i Salwador^[13]. Argentyna odpadła w drugiej rundzie turnieju, a Maradona w ostatnim meczu otrzymał czerwoną kartkę^[14].

Maradona poprowadził drużynę narodową do zwycięstwa w mistrzostwach świata w 1986 roku w Meksyku. W meczu finałowym Argentyna pokonała reprezentację RFN 3:2. W ćwierćfinałowym meczu z Anglią Maradona zdobył dwie bramki. Jedną z nich strzelił ręką, natomiast drugą po rajdzie przez niemal całe boisko i minięciu sześciu angielskich zawodników^[15]. Tłumacząc się z pierwszej bramki, stwierdził, że pomogła mu ręka Boga ^[16]. Dopiero po 19 latach w jednym z udzielanych wywiadów przyznał, że gola zdobył niezgodnie z przepisami, a 22 lata później przeprosił za ten incydent^[17].

Podczas mistrzostw świata w 1990 we Włoszech Maradona był kapitanem swojej reprezentacji. Z jego pomocą Argentyna dotarła do finału, pokonując po drodze m.in. Brazylię, Jugosławię i Włochy. Finałowy mecz z RFN zakończył się porażką 0:1, po golu zdobytym z rzutu karnego w ostatnich minutach spotkania przez Andreasa Brehmego ^[18].

W marcu 1991 roku podczas testu antydopingowego wykryto w organizmie zawodnika niedozwolone środki. Został zdyskwalifikowany przez FIFA na 15 miesięcy^[7].

Mistrzostwa świata w Stanach Zjednoczonych (1994), mimo świetnych meczów m.in. z Grecją, gdzie strzelił bramkę, były końcem reprezentacyjnej kariery Maradony. Został z nich wykluczony po ponownie pozytywnym teście antydopingowym^[19].

Ostatnim meczem piłkarza w reprezentacji było spotkanie z 25 czerwca 1994 roku Argentyna-Nigeria 2:1 na Foxboro Stadium w ramach mistrzostw świata. Reprezentacja już bez Maradony przegrała ostatni mecz grupowy z Bułgarią 0:2, a w 1/8 finału Argentyńczycy przegrali z Rumunią 2:3 i na tym zakończyli udział w mundialu^[19].

Kariera trenerska

Rozpoczął pracę trenerską w argentyńskim I ligowym zespole Deportivo Corrientes w 1994^[20]. Nie odniósł sukcesów, zajmując dopiero trzynaste miejsce w Primera División. Po roku przeniósł się do Racing Club, gdzie również nie wiodło mu się najlepiej, a w lidze uplasował się na 12. pozycji^[20].

29 października 2008 został selekcjonerem reprezentacji Argentyny. Na ławce trenerskiej zadebiutował 19 listopada 2008 w meczu towarzyskim ze Szkocją (1:0). Maradona wywalczył z Argentyną awans na Mistrzostwa Świata 2010. Tam prowadzona przez niego reprezentacja dotarła do ćwierćfinału, gdzie przegrała 0:4 z Niemcami i odpadła z turnieju. 27 lipca 2010 dostał propozycję dalszego prowadzenia reprezentacji Argentyny, pod warunkiem rozstania się ze swoimi współpracownikami. Maradona zrezygnował z funkcji selekcjonera kadry, ponieważ chciał, by jego sztab został. Następnym trenerem reprezentacji został Sergio Batista^[21].

Przed mistrzostwami deklarował, że jeśli Argentyna zdobędzie mistrzostwo świata, przejdzie się w publicznym miejscu nago^[22].

16 maja 2011 został trenerem Al-Wasl Dubaj, klubu ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich^[23] i pracował tam do 10 lipca 2012. We wrześniu 2018 został trenerem klubu Dorados de Sinaloa z drugiej ligi meksykańskiej^[24]. Ostatnim klubem, który prowadził w latach 2019–2020, był argentyński Gimnasia y Esgrima La Plata.

Po zakończeniu kariery

Diego Maradona (2019)

W 2000 roku wydał autobiografię zatytułowaną „El Diego”, napisaną we współpracy z Danielem Arcuccim i Ernesto Cherquisem Bialo. Opisuje w niej swoje dzieciństwo, karierę piłkarską, a także zawarł w niej listę stu, jego zdaniem, najlepszych piłkarzy świata. Książka ukazała się w Polsce pięć lat później, nakładem wydawnictwa „Zysk i S-ka”; przełożył ją Wojciech Charchalis.

W 2004 roku, z okazji stulecia FIFA, Maradona wraz z brazylijskim piłkarzem Pelém został wybrany najwybitniejszym piłkarzem wszech czasów. W tym samym roku doznał zawału serca ^[25]. Większość czasu spędził w klinice medycznej na Kubie.

W 2005 roku wziął udział w drugiej edycji włoskiego Tańca z gwiazdami. Zrezygnował z zabawy po trzecim odcinku, zajmując 9. miejsce.

W 2012 prowadził akcję promocyjną szachów w Zjednoczonych Emiratach Arabskich^[26].

Na początku listopada 2020 roku trafił do szpitala w związku ze zdiagnozowaniem u niego krwiaka podtwardówkowego. 4 listopada przeszedł operację, po której nie nastąpiły żadne komplikacje ani skutki uboczne. W połowie listopada Maradona wypisał się ze szpitala na własne życzenie i wrócił do rodzinnego domu. Zmarł 25 listopada 2020 roku w godzinach porannych na skutek ataku serca ^[27]. Po jego śmierci w Pałacu Prezydenckim w Buenos Aires wystawiono trumnę z ciałem legendarnego piłkarza^[28]. Ostatnie pożegnanie nastąpiło 26 listopada 2020 na cmentarzu Jardín de Bella Vista w okolicy Buenos Aires^[29].

Życie prywatne

Jego bracia Hugo i Raúl również byli piłkarzami. Jego synem jest włoski piłkarz i zawodnik piłki plażowej Diego Sinagra^[30]. Maradona został teściem piłkarza Sergio Agüero.

Był silnym zwolennikiem polityki lewicowej. Wielokrotnie udzielał poparcia południowoamerykańskim politykom, m.in. Fidelowi Castro^[31] czy też Hugo Chávezowi. W jednym z wywiadów przyznał, że nienawidzi wszystkiego, co amerykańskie. Wyrażał podziw wobec rewolucjonisty Che, na ramieniu posiadał tatuaż z jego wizerunkiem^[32].

Wątpliwości dotyczące przyczyny śmierci

Zespół medyczny składający się z siedmiu osób został oskarżony o nieumyślne spowodowanie śmierci argentyńskiego piłkarza. Główne zarzuty mówią, że zespół medyczny działał w sposób niewłaściwy, niedostateczny i lekkomyślny^[33].

Upamiętnienie

• W 1998 powstał Kościół Maradony, parodia religii^[34].
• Rumuński piłkarz Gheorghe Hagi został nazwany „Maradoną Karpat”, zaś Nigeryjczyk Jay-Jay Okocha „afrykańskim Maradoną”^[35][36].

Po śmierci

• Wszystkie mecze czwartej kolejki Ligi Mistrzów i Ligi Europy 2020/2021 były poprzedzone minutą ciszy^[37].
• Wszystkie spotkania polskiej Ekstraklasy, I ligi oraz II ligi, które były rozgrywane w ostatnim tygodniu listopada 2020 roku, poprzedzono minutą ciszy^[38].
• Prezydent Argentyny, Alberto Fernandez, ogłosił trzydniową żałobę narodową^[37].
• Diego Maradona znalazł się na okładkach m.in.: Przeglądu Sportowego, Marci, L’Équipe, Libération, La Gazzetta dello Sport, La Razón, kickera, The Daily Telegraph, Clarín, A Boli, Dagens Nyheter, The Independent, Irish Examiner, Daily Express, ABC, El Mundo, la Repubblica^{[39][40][41][42]}.
• Stadion SSC Napoli zmienił nazwę na stadion imienia Diego Maradony^[43].

Statystyki

Kariera klubowa

Klub	Liga	Sezon	Ligi krajowe		Puchary krajowe		Puchary kontynentalne		Łącznie
			Występy	Bramki	Występy	Bramki	Występy	Bramki	Występy	Bramki
Argentinos Juniors	Primera División	1976	11	2	–	–	0	0	11	2
		1977	49	19	–	–	0	0	49	19
		1978	35	25	–	–	0	0	35	25
		1979	27	26	–	–	0	0	27	26
		1980	45	43	–	–	0	0	45	43
		Łącznie	167	115	–	–	0	0	167	115
Boca Juniors	Primera División	1981	40	28	–	–	0	0	40	28
		Łącznie	40	28	–	–	0	0	40	28
FC Barcelona	La Liga	1982/1983	20	11	5	3	4	5	29	19
		1983/1984	16	11	4	1	3	3	23	15
		Łącznie	36	22	9	4	7	8	52	34
SSC Napoli	Serie A	1984/1985	30	14	6	3	0	0	36	17
		1985/1986	29	11	2	2	0	0	31	13
		1986/1987	29	10	10	7	2	0	41	17
		1987/1988	28	15	9	6	2	0	39	21
		1988/1989	26	9	12	7	12	3	50	19
		1989/1990	28	16	3	2	5	0	36	18
		1990/1991	18	6	3	2	4	2	25	10
		Łącznie	188	81	45	29	25	5	258	115
Sevilla FC	La Liga	1992/1993	26	5	3	3	0	0	29	8
		Łącznie	26	5	3	3	0	0	29	8
Newell’s Old Boys	Primera División	1993/1994	7	0	–	–	0	0	7	0
		Łącznie	7	0	–	–	0	0	7	0
Boca Juniors	Primera División	1995/1996	11	3	–	–	0	0	11	3
		1996/1997	13	2	–	–	0	0	13	2
		1997/1998	6	2	–	–	0	0	6	2
		Łącznie	30	7	–	–	0	0	30	7
Argentyna			244	150	–	–	0	0	244	150
Hiszpania			62	27	12	7	7	8	81	42
Włochy			188	81	45	29	25	5	258	115
Łącznie w karierze			494	258	57	36	32	13	583	307

Osiągnięcia

Zawodnik

Boca Juniors

• Mistrzostwo Argentyny: Metropolitano 1981

FC Barcelona

• Puchar Króla: 1982/83
• Puchar Ligi Hiszpańskiej: 1983

SSC Napoli

• Mistrzostwo Włoch: 1986/87, 1989/90
• Puchar Włoch: 1986/87
• Superpuchar Włoch: 1990
• Puchar UEFA: 1988/89

Reprezentacja Argentyny

• Mistrzostwo świata juniorów: 1979
• Mistrzostwo świata: 1986
• Wicemistrzostwo świata: 1990

Indywidualnie

• Król strzelców Primera División: 1979, 1980, 1981
• Najlepszy piłkarz świata (World Soccer): 1986
• Król strzelców Serie A: 1988
• Złota Piłka (za zasługi w futbolu): 1995
• Ballon d'Or Dream Team: 2020

Trener

Reprezentacja Argentyny

• awans do Mistrzostw Świata 2010 w RPA i ćwierćfinał tej imprezy

Dorados de Sinaloa

• finał Ascenso MX: Apertura 2018, Clausura 2019

Przypisy

Bibliografia

• Guillem Balagué: Diego Maradona chłopiec, buntownik, Bóg. Kraków: SQN, 2021. ISBN 978-83-8210-331-1.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Diega Maradony (ang. • hiszp.)
• Fragment autobiografii Diega Maradony pt. „El Diego”