Diereza (pisownia)
| Ä | ä | Ӓ | ӓ |
| Ë | ë | Ё | ё |
| Ï | ï | Ї | ї |
| Ö | ö | Ӧ | ӧ |
| Ü | ü | Ӹ | ӹ |
| Ÿ | ÿ | Ӥ | ӥ |
| Ḧ | ḧ | Ӛ | ӛ |
| L̈ | l̈ | Ӝ | ӝ |
| Ẅ | ẅ | Ӟ | ӟ |
| Ẍ | ẍ | Ӵ | ӵ |
Diereza (tréma) – dwie kropki nad drugą z sąsiednich liter samogłosek, oznaczające, że te samogłoski należy wymawiać oddzielnie[1][2]. Występuje np. w językach:
- hiszpańskim,
- francuskim,
- niderlandzkim,
- portugalskim,
- nowogreckim,
- transkrypcjach języków J.R.R. Tolkiena,
- (opcjonalnie) w łacinie.
Diereza występowała również w języku angielskim[3], a obecnie jest opcjonalna w niektórych słowach (np. naïve, coördinate, reënable).
Przykładowo łacińskie poëta czytane jest trzysylabowo jako po-e-ta, a nie dwusylabowo (normalnie oe oznacza dyftong). W języku hiszpańskim diereza nad u w grupach güe i güi oznacza, że u jest wymawiane (bez dierezy jest niewymawiane).
Znak ten jest graficznie identyczny z umlautem. Powstał jednak niezależnie. W Unikodzie diereza/umlaut występuje w wersjach:
| Znak | Unikod | Kod HTML[4] | Nazwa unikodowa | Nazwa polska |
|---|---|---|---|---|
| ¨ | U+00A8 | ¨ lub ¨ lub ¨ | DIAERESIS | diereza |
| ̈ | U+0308 | ̈ lub ̈ | COMBINING DIAERESIS | diereza dostawna |
Zobacz też
- synereza (językoznawstwo)
- kontrakcja (fonetyka)
- umlaut (inne użycie tego znaku diakrytycznego)
Przypisy
- ↑ Opisane znaki diakrytyczne. [w:] Microsoft [on-line]. [dostęp 2017-12-13].
- ↑ Diereza. [w:] Słownik języka polskiego PWN [on-line]. [dostęp 2017-12-13].
- ↑ Mary Norris: The Curse of the Diaeresis. [w:] Newyorker [on-line]. 2012-04-26. [dostęp 2017-12-13]. (ang.).
- ↑ Znaki specjalne. [w:] Helion [on-line]. [dostęp 2017-12-13].