Dinar

Państwa aktualnie używające dinarów oznaczono kolorem ciemnozielonym. Państwa w przeszłości używające dinarów oznaczono kolorem jasnozielonym. Państwa jugosłowiańskie zostały umieszczony w lewym dolnym rogu. Dodatkowo w Iranie dinar irański jako jednostka zdawkowa; nie oznaczony na mapie.

Dinar – złota moneta arabska, bita od VII do XV wieku, używana głównie w handlu międzynarodowym. Początkowo moneta ważyła około 4,25 grama.

Historia

Słowo „dinar” jest transliteracją arabskiego słowa ‏دينار‎ (dīnār), które zostało zapożyczone poprzez syryjskie dīnarā z greckiego δηνάριον (denárion), które zaś pochodzi od łacińskiego dēnārius[1][2]. Złoty dinar był jedną z pierwszych islamskich monet, będącą odpowiednikiem bizantyjskiego denarius auri[3]. Złota moneta znana jako dīnāra została również sprowadzona do Indii przez Królestwo Kuszanów w I wieku. Następnie została przejęta przez Imperium Guptów i ich spadkobierców aż do VI wieku[4][5]. Obecnie część osób w Indonezji, Malezji, a także na terenach tzw. Państwa Islamskiego opowiada się za wprowadzeniem współczesnego złotego dinara, który byłby bilonem bitym z kruszcu.

Srebrny dinar z czasów panowania serbskiego króla Stefana Urosza I (1243–1276)
Złoty dinar pochodzący z Afryki Północnej lub Hiszpanii (1184–1199)

Środek płatniczy

Państwa aktualnie wykorzystujące dinary lub walutę o podobnej nazwie

PaństwoWalutaKod ISO 4217
Algieriadinar algierskiDZD
Bahrajndinar bahrajskiBHD
Irakdinar irackiIQD
Irandinar irański*nd.
Jordaniadinar jordańskiJOD
Kuwejtdinar kuwejckiKWD
Libiadinar libijskiLYD
Macedonia Północnadenar macedońskiMKN (1992–1993)
MKD (1993−)
Serbiadinar serbskiRSD
Tunezjadinar tunezyjskiTND
Dinar umajjadzkiego kalifa Abd al-Malika (685–705)

* Zdawkowy dinar irański początkowo jako 1/1250, następnie 1/100 jednostki podstawowej – riala irańskiego (wobec niskiej wartości riala dinar wyszedł z użycia).

50 miliardów dinarów jugosłowiańskich z 1993
Mancus lub złoty dinar anglosaskiego króla Offy (757–796), kopia dinarów używanych w Kalifacie Abbasydów (774). Łączy łaciński napis OFFA REX z napisami arabskimi. (Muzeum Brytyjskie)

Państwa wykorzystujące dinary w przeszłości

PaństwoWalutaKod ISO 4217Używano w latachZamieniona na
Abu Zabidinar bahrajskiBHD1966–1973dirham
Bośnia i Hercegowinadinar bośniackiBAD1992–1998marka zamienna
Chorwacjadinar chorwackiHRD1991–1994kuna
Jemen Południowydinar południowojemeńskiYDD1965–1990rial jemeński
Republika Serbskadinar Republiki Serbskiejnd.1992–1998marka zamienna
Republika Serbskiej Krajinydinar Krajinynd.1992–1994kuna
Sudandinar sudańskiSDD1992–2007funt sudański
Królestwo Jugosławii

Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii

Federalna Republika Jugosławii

dinar jugosłowiańskiYUD (1965–1989)
YUN (1990–1992)
YUR (1992–1993)
YUO (1993)
YUG (1994)
YUM (1994–2003)
1918–2003nd.

W 774 roku anglosaski król Offa wybił kopie abbasydzkich dinarów kalifa Al-Mansura z napisem „OFFA REX” („KRÓL OFFA”) umieszczonym w centrum rewersu[6][7]. Mincerz wybijający monety prawdopodobnie nie znał arabskiego, gdyż arabski tekst zawiera wiele błędów. Monety te produkowano prawdopodobnie celem wykorzystania ich w handlu w muzułmańskiej Hiszpanii.

Zobacz też

Przypisy

  1. Oxford English Dictionary, Second edition, 1989, s.v. dinar; online version November 2010.
  2. Versteegh, C. H. M.; Versteegh, Kees (2001). The Arabic Language. Edinburgh University Press, s. 60, ISBN 978-0-7486-1436-3.
  3. Koehler, Benedikt (2014). Early Islam and the Birth of Capitalism. Lexington Books. s. 102, ISBN 978-0-7391-8883-5.
  4. Friedberg, Arthur L.; Friedberg, Ira S. (2009). Gold Coins of the World: From Ancient Times to the Present. Coin & Currency Institute. s. 457, ISBN 978-0-87184-308-1.
  5. Mookerji, Radhakumud (2007). The Gupta Empire. Motilal Banarsidass. s. 30–31, ISBN 978-81-208-0440-1.
  6. British Museum.
  7. Medieval European Coinage By Philip Grierson p.330.

Media użyte na tej stronie

Coin of Stefan Uroš I.jpg
Autor: PHGCOM (dyskusja · edycje), Licencja: CC BY-SA 4.0
Silver coin (dinar) of Serbian King Stefan Uroš I (r. 1241-1272)
Dinar.svg
Autor: NuclearVacuum, Licencja: CC BY-SA 3.0
The dinar within recent years. The Yugoslavian states are located in the box on the bottom left (and in the upper center of the screen to some extent).
 
Currently in use.
 
Previously used.
Dinar of Abd al-Malik, AH 75.jpg
Gold Dinar of Umayyad Caliph Abd al-Malik ibn Marwan minted at Damascus, Syria in AH 75 (= 697/98 CE) having weight of almost 4.25 grams.
WLA lacma North Africa or Spain Gold Dinar Coin 1184-99.jpg
Autor: Wikipedia Loves Art participant "artifacts", Licencja: CC BY-SA 2.5

North Africa or Spain
Dinar, 1184-99
Coin, Gold, Diameter: 1 1/8 in. (2.86 cm); Weight: 0.16 (4.59 g)
Purchased with funds provided by the Joan Palevsky Bequest (M.2006.143.14)

Wikipedia Loves Art at the Los Angeles County Museum of Art

This photo of item # M.2006.143.14 at the Los Angeles County Museum of Art was contributed under the team name "artifacts" as part of the Wikipedia Loves Art project in February 2009.
Los Angeles County Museum of Art

The original photograph on Flickr was taken by Beesnest McClainplease add a comment to the original Flickr page whenever a use has been made on Wikipedia or another project.
Project galleries on Flickr: this institution, this team
Offa king of Mercia 757 793 gold dinar copy of dinar of the Abassid Caliphate 774.jpg
Offa_king_of_Mercia_757_793_gold_dinar_copy_of_dinar_of_the_Abassid_Caliphate_774

Mercian gold dinar imitating a gold dinar of Abbasid caliph al-Mansur, copying the Arabic inscription. The script was copied without understanding it, possibly without even realizing it represents writing, but it is good enough to reconstruct the reading of the coin it was copied from; this was apparently struck in AH 156 (AD 773/4), which date thus serves as a terminus post quem for the Anglo-Saxon copy. The inscription OFFA REX was inserted upside down into the three central lines reading Muhammadu / rasulu / llahi.

literature:

  • C.E. Blunt, 'The coinage of Offa' in Anglo-Saxon coins (London, Methuen, 1961)
  • L. Webster and J. Backhouse, The making of England: Anglo-S, exh. cat. (London, The British Museum Press, 1991)
see also britishmuseum.org