Dion z Syrakuz

Dion z Syrakuz
ilustracja
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 2.5
tyran Syrakuz
Okres

od 357 p.n.e.
do 354 p.n.e.

Dane biograficzne
Data urodzenia

405 p.n.e.

Data śmierci

354 p.n.e.

Dion (ur. 405 p.n.e., zm. 354 p.n.e.) – syrakuzański polityk, wódz i filozof.

Był przyjacielem i uczniem Platona, synem Hipparinosa, zięciem Dionizjusza I Starszego oraz szwagrem i doradcą Dionizjusza II Młodszego, którego usiłował skłonić do przeprowadzenia reform w duchu idealnego państwa swego mistrza.

Działania na płaszczyźnie politycznej

Z Platonem zaprzyjaźnił się podczas jego pobytu w Syrakuzach w 389 p.n.e. Prawdopodobnie podczas jego drugiego pobytu w Syrakuzach w 366 p.n.e. przygotowywał przejęcie władzy, albo przez abdykację Dionizjusza Młodszego, albo przez całkowite podporządkowanie go sobie. Przechwycono jednak list Diona do władz Kartaginy, w którym domagał się, aby wszelkie układy z Syrakuzami były prowadzone w jego obecności. Uznano to za dowód zdrady. Nie jest także wykluczone, że cała sprawa była intrygą pałacową, uknutą przez niechętne Dionowi osoby, podsycające zazdrość Dionizjusza o przyjaźń Diona z Platonem. Ostatecznie Dion został skazany na wygnanie, mógł jednak korzystać z majątku.

Udał się do Aten, gdzie przygotowywał wyprawę przeciw tyranowi wespół z innymi, niechętnymi tyranii uczniami Akademii Platońskiej. Próby Platona pogodzenia Dionizjusza Młodszego z Dionem spełzły na niczym.

Obalenie tyranii Dionizjusza Młodszego

W sierpniu 357 p.n.e. Dion powrócił na Sycylię na czele niewielkiego oddziału najemników liczącego półtora tysiąca żołnierzy i zdołał obalić Dionizjusza, który początkowo schronił się na Ortygii, aby w końcu zakończyć życie w Koryncie jako osoba prywatna. Diodor Sycylijski w ten sposób opisał zaskakujące przejęcie władzy przez Diona:

Dion, syn Hipparionosa, wylądował na Sycylii z zamiarem obalenia tyranii Dionizjusza, i dysponując siłami mniejszymi od kogokolwiek, kto przed nim znalazł się w podobnej sytuacji, wbrew wszelkim kalkulacjom obalił największą potęgę w Europie. Wprost nie chce się wierzyć, że przypłynąwszy dwoma statkami transportowymi, pokonał władcę posiadającego czterysta wielkich okrętów wojennych, sto tysięcy piechoty, dziesięć tysięcy jazdy i tak wielkie zasoby pieniężne, jakie musi posiadać ten, który planuje pełne zaopatrzenie dla wspomnianych wyżej sił wojskowych[1]

Przejąć władzę pozwolił Dionowi m.in. bunt miast sycylijskich zależnych od Syrakuz, które ogłosiły niezależność (Akragas, Gela, Kamaryna) oraz Sykulów zamieszkujących granice państwa Dionizjusza, a także wsparcie ze strony przywódcy demokratów, Heraklejdesa, oraz rebelia jego zwolenników w samych Syrakuzach. W rezultacie tego Dion wkroczył do Syrakuz, witany jak wybawiciel. Opierając się jednak żądaniom ludu tracił popularność na rzecz zwolenników skrajnej demokracji - w efekcie tego został wygnany.

Udało mu się przejąć władzę raz jeszcze. Sprawował ją surowo, m.in. kazał zabić Heraklejdesa, który uprzednio przyczynił się do wypędzenia go. Usiłował wprowadzić ustrój arystokratyczny, wcielając w życie plany idealnego państwa Platona, chociaż intencje i plany Diona nie są całkiem jasne. Został zamordowany w wyniku spisku innego ucznia Platona, Kalliposa, który ogłosił się samowładcą.

Przypisy

  1. ↑ Diodor Sycylijski, Biblioteka Historyczna 16.9.1, 2. Dzieje Filipa Macedońskiego, (Biblioteka Historyczna XVI), Przekład: Tomasz Polański, UAM, Poznań 2013.

Bibliografia

  • Piotr Iwaszkiewicz, Wiesław Łoś, Marek Stępień, Władcy i wodzowie starożytności. Słownik, Warszawa: WSiP, 1998, s. 124-125, ISBN 83-02-06971-X, OCLC 69568159.
  • Włodzimierz Lengauer, Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1999, s. 211-212, ISBN 83-7181-083-0, OCLC 749800661.
Tyrani Geli i Syrakuz
Tyrani Geli
  • Kleander I (505-498 p.n.e.)
  • Kleomenes (498 p.n.e.)
  • Hippokrates (498-491 p.n.e.)
  • Kleander II (491 p.n.e.)
  • Eukleides (koregent 491)
Tyrani Syrakuz
I tyrania
  • Gelon I (tyran Geli 491-478 p.n.e., tyran Syrakuz od 485 p.n.e.)
  • Hieron I (tyran Geli 485-466 p.n.e., tyran Syrakuz 478-466 p.n.e.)
  • Polyzalos (koregent w Geli od 478 p.n.e.)
  • Trazybul (466-465 p.n.e.)
II tyrania
III tyrania
  • Agatokles (317-289 p.n.e., przybrał tytuł króla w 304 p.n.e.)
  • Archagatos (289 p.n.e.)
  • Hiketas (uzurpator 288-279 p.n.e.; usunięty)
  • Toinon (uzurpator w cytadeli 279-278 p.n.e.)
  • Sosistratos (uzurpator w mieście 279-278 p.n.e.)
  • Pyrrus (król Sycylii 278-276 p.n.e.; wycofał się; król Epiru; zmarł 272 p.n.e.)
  • Hieron II (275-215 p.n.e.; król od 270 p.n.e.)
  • Gelon II (koregent ok. 230-216 p.n.e.)
  • Hieronim (215-214 p.n.e.)
  • Andranodor (214 p.n.e.)
  • Epikydes (tylko strateg 214-212 p.n.e., zmarł po 210 p.n.e.)
  • Hippokrates (koregent 214-212 p.n.e.)

Media użyte na tej stronie

Syracuse Dion Æ Hemidrachm 590244.jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 2.5
Sicily, Syracuse. Time of Dion. 357-354 BC.
Æ Hemidrachm (14.29 g).
ΖΕΥΣ ΕΛ-ΕΥ-ΘΕΡΙΟΣ, laureate head of Zeus Eleutherios right
ΣΥΡΑΚ- ΟΣΙΩΝ, thunderbolt; eagle right.