Dionizy (biskup)
| ||
| biskup apostoł Galii | ||
 Figura św. Dionizego (z głową w rękach) z portalu katedry Notre-Dame w Paryżu. | ||
| Miejsce urodzenia | Italia | |
| Data i miejsce śmierci | 250–258 wzgórze Montmartre w Paryżu | |
| Czczony przez | Kościół katolicki | |
| Wspomnienie | 9 października | |
| Atrybuty | palma, głowa trzymana w rękach | |
| Patron | Francji, cierpiących na bóle głowy i migreny | |
| Szczególne miejsca kultu | Francja | |
Święty Dionizy (zm. 250–258) – święty katolicki, pierwszy biskup Paryża, męczennik, patron Francji. Jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.
Życiorys
Według Historii Franków autorstwa św. Grzegorza z Tours, był jednym z siedmiu wysłanych przez papieża Fabiana do Galii legatów, których zadaniem miała być organizacja lokalnego Kościoła. Przybycie z misją nastąpiło prawdopodobnie w 250 roku i z tą datą łączy się jego sakrę pierwszego biskupa obecnego Paryża. W pracy pomagali mu kapłan Rustyk i diakon Eleuteriusz. Podczas prześladowań chrześcijan za panowania cesarza Waleriana[1] zostali poddani torturom, a następnie ścięci na wzgórzu Montmartre w Paryżu (stąd francuska nazwa Montmartre pochodząca od łac. Mons Martyrium i oznaczająca górę męczenników). Pochowany został poza miastem, gdzie król Dagobert później ufundował opactwo i gdzie wzniesiono kościół pod jego wezwaniem (współcześnie Bazylika Saint-Denis).
Według legendy św. Dionizy po ścięciu powstał podnosząc obciętą głowę i przeszedł przez zgromadzony tłum gapiów. Następnie miał przebyć kilka kilometrów otoczony śpiewającym chórem aniołów, dopiero gdy napotkał pobożną kobietę Katullę, przekazał jej swą głowę i padł martwy. Kobieta zabrała głowę męczennika, by ukryć ją w swym domu. Zdarzenie miało potwierdzić wielu świadków. Świętego Dionizego pochowano na placu Vicus Catulliacus[2].
Kult
Do XVI w. św. Dionizy paryski był często mylony z Dionizym Areopagitą, uczniem św. Pawła, co nastąpiło pod wpływem pism przywiezionych do Francji przez Ludwika Pobożnego (przetłumaczonych w 827 r. przez opata Hilduina), a błędnie przypisywanych Dionizemu Areopagicie. Obecnie przypisuje się je anonimowemu autorowi z VI wieku, zwanemu Pseudo-Dionizym Areopagitą.
W miejscu grobu Dionizego i jego towarzyszy zbudowano opactwo św. Dionizego (St. Denis) – późniejszym miejscu pochówku kolejnych królów Francji.
Św. Dionizy jest patronem Francji oraz cierpiących na bóle głowy i migreny.
Ikonografia
Legenda o ścięciu biskupa Dionizego, który trzymał swą głowę odrąbanymi wraz z nią dłońmi, poskutkowała pierwszym w ikonografii przedstawieniem postaci męczennika trzymającego własną ściętą głowę (kefaloforia). Typowym atrybutem świętego-męczennika jest palma[3]. Średniowieczne pieśni często sugerują, że relikwie tego świętego (np. włosy), umieszczone w rękojeści miecza, miały nadawać broni moc nadprzyrodzoną. Kult świętego w średniowiecznej Galii porównywalny jest z kultem św. Stanisława w Polsce.
Jego wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 9 października.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ St. Denis (ang.). Catholic Encyclopedia. [dostęp 2009-08-15].
- ↑ Michał Lewandowski: Święty, którego skazano na ścięcie. Kiedy to się stało, ludzie byli zszokowani. deon.pl, 2018-10-10. [dostęp 2018-10-11].
- ↑ Antonio Borrelli: San Dionigi e compagni Vescovo e martiri (wł.). 2002-08-01. [dostęp 2013-02-28].
Bibliografia
- Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 2: D-G. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 38/39. ISBN 83-7097-374-4.
- Hugo Hoever SOCist: Żywoty świętych Pańskich. przekład Zbigniew Pniewski. Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1983, s. 367.
Media użyte na tej stronie
Figura św. Dionizego w portalu katedry Notre-Dame w Paryżu
Emblem of the Papacy: Triple Tiara and Keys