Dirk Bogarde

Dirk Bogarde
Ilustracja
Imię i nazwisko

Derek Jules Gaspard Ulric Niven van den Bogaerde

Data i miejsce urodzenia

28 marca 1921
Londyn

Data i miejsce śmierci

8 maja 1999
Londyn

Zawód

aktor, pisarz, scenarzysta

Lata aktywności

1939–1990

Dirk Bogarde, właśc. Derek Jules Gaspard Ulric Niven van den Bogaerde[1] (ur. 28 marca 1921 w Londynie, zm. 8 maja 1999 tamże) – brytyjski aktor, pisarz i scenarzysta.

Początkowo był idolem poranka w filmach dla organizacji Rank, później występował w filmach artystycznych. Napisał siedem najlepiej sprzedających się tomów wspomnień, sześć powieści i artykułów w „The Daily Telegraph”.

Życiorys

Był najstarszym z trójki dzieci Margaret Niven (1898–1980) i Ulrica van den Bogaerde (1892–1972). Jego ojciec urodził się w Perry Barr w Birmingham, był pochodzenia flamandzkiego i pełnił funkcję dyrektora artystycznego tygodnika „The Times”. Jego matka pochodziła z Glasgow w Szkocji i była aktorką. Bogarde spędził większość dzieciństwa w Sussex, wychowywany przez starszą siostrę Elizabeth i ukochaną nianię Lally[2]. Uczęszczał do Allen Glen’s School w Glasgow, zanim ukończył University College School w Londynie i Allan Glens College w Glasgow[3]. Uczęszczał także do Chelsea School of Art[3].

Zaczynał w teatrze od drobnych prac pomocniczych; był gońcem, rekwizytorem i dekoratorem. W 1937 rozpoczął studia w Royal College of Art. W 1939 w wieku 19 lat zadebiutował na scenie z Amersham Repertory Company i na ekranie w niewielkiej roli w komedii Chodź, George![4] u boku George’a Formby’ego. W 1941 wstąpił do wojska. Brał udział w walkach na Pacyfiku, walczył na frontach Europy i Azji, pełniąc też służbę komentatora radia BBC na Jawie[5].

Po zakończeniu II wojny światowej wrócił do aktorstwa. Sukcesem scenicznym był występ w sztuce Johna Boyntona Priestleya Kiedy się pobierzemy. W 1950 podpisał kontrakt z wytwórnią Arthura Ranka. Wystąpił w szeregu popularnych filmów i zyskał status gwiazdy filmowej, jednak pod względem artystycznym najlepszym okresem w jego karierze były lata 60. i początek następnej dekady.

W dramacie Ofiara (1961) wystąpił jako szanowany prawnik szantażowany z powodu swej homoseksualnej orientacji. Współpracował z Josephem Loseyem, amerykańskim reżyserem realizującym swe filmy w Anglii – zagrał w dramatach psychologicznych Służący (1963) i Wypadek (1967). Najwybitniejsze kreacje stworzył w dziełach Luchino ViscontiegoZmierzchu bogów (1969) i Śmierci w Wenecji (1971). Inne znaczące pozycje filmowe, w których wystąpił to Darling (1965), Żyd Jakow (1968), Nocny portier (1974) i O jeden most za daleko (1977).

Przewodniczył jury konkursu głównego na 37. MFF w Cannes (1984)[6].

Bogarde był także utalentowanym pisarzem, autorem wspomnień i powieści. W 1992 królowa Elżbieta II nadała mu tytuł szlachecki (za osiągnięcia aktorskie).

Życie prywatne

Był homoseksualistą[7]. W latach 1938–1988 był partnerem aktora Anthony’ego Forwooda[8].

Śmierć

Bogarde zmarł 8 maja 1999 w Londynie na atak serca w wieku 78 lat[9]. Prochy artysty zostały rozsypane przy jego byłej posiadłości „Le Haut Clermont” w Grasse w południowej Francji.

Filmografia

  • 1978: Desperacja (Despair) jako Hermann Hermann
  • 1977: Opatrzność (Providence) jako Claude Langham
  • 1977: O jeden most za daleko (A Bridge Too Far) jako generał broni Frederick „Boy” Browning
  • 1975: Spirala śmierci (Permission to Kill) jako Alan Curtis
  • 1974: Nocny portier (Il Portiere di notte) jako Maximilian Theo Aldorfer
  • 1973: Wąż (Le Serpent) jako Philip Boyle
  • 1971: Śmierć w Wenecji (Morte a Venezia) jako Gustav von Aschenbach
  • 1969: Och, co za urocza wojenka (Oh! What a Lovely War) jako Stephen
  • 1969: Zmierzch bogów (La caduta degli dei) jako Friedrich Bruckmann
  • 1968: Żyd Jakow (The Fixer) jako Bibikow
  • 1968: Sebastian jako Sebastian
  • 1967: Dom matki (Our Mother’s House) jako Charlie Hook
  • 1967: Wypadek (Accident) jako Stephen
  • 1965: Darling jako Robert Gold
  • 1964: Za króla i ojczyznę (King and Country) jako kapitan Hargreaves
  • 1963: I dalej będę śpiewać (I Could Go on Singing) jako David Donne
  • 1963: Służący (The Servant) jako kamerdyner Barret
  • 1963: Wyjątkowo upalny czerwiec (Hot Enough for June) jako Nicholas Whistler
  • 1962: Hasło „Odwaga” (The Password Is Courage) jako sierżant major Charles Coward
  • 1962: Nawiedzony okręt (H.M.S. Defiant) jako porucznik Scott-Padget
  • 1961: Ofiara (Victim) jako Melville Farr
  • 1960: Pieśń bez końca (Song Without End) jako Franciszek Liszt
  • 1960: Anioł w czerwonej sukni (The Angel Wore Red) jako Arturo Carre
  • 1958: Lekarz na rozdrożu (The Doctor’s Dilemma) jako Louis Dubedat
  • 1958: Opowieść o dwóch miastach (A Tale of Two Cities) jako Sydney Carton
  • 1957: Królestwo Campbella (Campbell’s Kingdom) jako Bruce Campbell
  • 1954: Lekarz domowy (Doctor in the House) jako dr Simon Sparrow
  • 1954: Śpiący tygrys (The Sleeping Tiger) jako Frank Clemmons
  • 1948: Kwartet (Quartet) jako George Bland

Nagrody

RokNagrodaKategoriaFilm
1964Nagroda BAFTANajlepszy aktor brytyjski[10]Służący (1963)
1966Darling (1965)
1987Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej[10]
1990Międzynarodowy Festiwal Filmowy w ValladolidNajlepszy aktor[10]Daddy Nostalgie (1990)

Przypisy

  1. Dirk Bogarde (ang.). Listal. [dostęp 2022-05-03].
  2. Jason Buchanan: Dirk Bogarde Biography (ang.). AllMovie. [dostęp 2022-05-03].
  3. a b Dirk Bogarde Pictures (ang.). FanPix.Net. [dostęp 2022-05-03].
  4. Dirk Bogarde (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-05-03].
  5. J.Y. Smith: Dirk Bogarde, 78, Dies (ang.). „The Washington Post”, 1999-05-09. [dostęp 2009-09-04].
  6. Dirk Bogarde Trivia (ang.). FamousFix. [dostęp 2022-05-03].
  7. Louise Jury: The private world of Dirk Bogarde (ang.). „The Independent”, 2007-03-28. [dostęp 2009-09-04].
  8. Dirk Bogarde Relationships (ang.). FamousFix. [dostęp 2022-05-03].
  9. Aljean Harmetz: Dirk Bogarde, 78, Masterful Portrayer of the Complex, Dies (ang.). „The New York Times”, 1999-05-10. [dostęp 2009-09-04].
  10. a b c Dirk Bogarde Awards (ang.). AllMovie. [dostęp 2022-05-03].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Dirk Bogarde Hallmark Hall of Fame.JPG
Photo of Dirk Bogarde from an appearance on the television program Hallmark Hall of Fame. He was part of their presentation of "Blythe Spirit".