Disulfiram

Disulfiram
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C10H20N2S4

Masa molowa

296,54 g/mol

Wygląd

bezbarwne kryształy[1]

Identyfikacja
Numer CAS

97-77-8

PubChem

3117

DrugBank

DB00822

Podobne związki
Podobne związki

EDTA

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

N07B04

Stosowanie w ciąży

kategoria C

Disulfiramorganiczny związek chemiczny, lek stosowany w leczeniu alkoholizmu, którego działanie polega na wpływie na metabolizm alkoholu etylowego[7].

Działanie i wskazania

Związek ten zaburza metabolizm alkoholu w organizmie. Hamuje działanie dehydrogenazy aldehydowej, przez co utrudnia utlenianie aldehydu octowego do mniej szkodliwego kwasu octowego. Kumulujący się w organizmie aldehyd octowy powoduje objawy zatrucia (tzw. reakcja disulfiramowa)[8].

Stosowanie środków zawierających disulfiram (Anticol, Antabus) jest jedną z metod leczenia alkoholizmu, który można zaliczyć do terapii awersyjnej. W wyniku podania leku (czasem jest on chirurgicznie umieszczany podskórnie w postaci stale uwalnianej do organizmu), spożycie alkoholu powoduje bardzo nieprzyjemną reakcję organizmu. Obawa przed tą reakcją może powstrzymać pacjenta od konsumpcji napojów alkoholowych. W Polsce leczenie wymaga zgody pacjenta i odbywa się pod kontrolą lekarza. Część terapeutów uzależnień jest przeciwna stosowaniu disulfiramu z powodu małej skuteczności oraz potencjalnie niebezpiecznych skutków ubocznych i w wielu krajach został on wycofany z lecznictwa.

Przeciwwskazania

W czasie trwania i w przeciągu 14 dni od zakończenia leczenia disulfiramem nie należy spożywać alkoholu. Zachować ostrożność w przypadku stosowania u chorych z chorobami układu oddechowego, cukrzycą, padaczką, chorobami nerek i wątroby, niedoczynnością tarczycy, psychozami. Wystąpienie reakcji disulfiramowej może pogłębić stopień zaawansowania tych chorób.

Interakcje

Disulfiram wzmacnia działanie:

Może zmniejszać stężenie perfenazyny. Równoczesne stosowanie z metronidazolem może prowadzić do napadów białej gorączki i amencji. Stosowanie z izoniazydem może powodować zaburzenia koordynacji, zachowania i ruchu, bezsenność, drażliwość. Disulfiram nasila działanie i hamuje metabolizm oksydacyjny pochodnych benzodiazepin. Kontakt z rozpuszczalnikami organicznymi zawierającymi alkohol, aldehyd octowy lub paraldehyd może wywołać reakcję disulfiramową, którą mogą nasilać trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne i cyklosporyna. Amitryptylina i chloropromazyna mogą nasilać reakcję disulfiramową. Disulfiram hamuje utlenianie i wydalanie ryfampicyny. Disulfiram może przedłużać działanie alfentanylu.

Działania niepożądane

Rzadko:

  • reakcje psychotyczne

Pod wpływem etanolu:

Ciąża i laktacja

Nie stosować w ciąży i w okresie karmienia piersią[8].

Dawkowanie

Tabletki doustne

Początkowo 500 mg dziennie (jest to dawka maksymalna) przez tydzień lub dwa tygodnie, następnie dawkę zmniejsza się do 250 mg dziennie (125–500 mg dziennie)[9].

Tabletki do implantacji

8–10 tabletek rozmieszczonych gwiaździście podpowięziowo. Powtórne wszczepienie możliwe po 8 miesiącach[10].

Preparaty w Polsce

Dostępne w Polsce preparaty disulfiramu (2020): Anticol (tabletki) i Disulfiram WZF (tabletki do implantacji). Oba preparaty produkowane są przez Polfę Warszawa i są dostępne na receptę[11]. Dawniej tabletki do implantacji produkowane były pod nazwą Esperal[12].

Przypisy

  1. a b c d Römpp Online. Version 3.1, Stuttgart: Georg Thieme Verlag, 2007.
  2. Disulfiram, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00822 (ang.).
  3. disulfiram (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2022-06-17].
  4. Disulfiram, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine (ang.).
  5. Disulfid tetraetylotiuramu, karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck KGaA, 26 października 2019, numer katalogowy: 86720 [dostęp 2022-06-17]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  6. Tetraethylthiuram disulfide, karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck KGaA, numer katalogowy: 86720 [dostęp 2011-05-08] (ang.). (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  7. Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 98, ISBN 83-7183-240-0.
  8. a b Disulfiram, [w:] Indeks Leków MP [online], opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2020-12-29].
  9. Anticol, [w:] Indeks Leków MP [online], opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2020-12-29].
  10. Disulfiram WZF, [w:] Indeks Leków MP [online], opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2020-12-29].
  11. Disulfiram, [w:] Indeks Leków MP [online], lista preparatów, Medycyna Praktyczna [dostęp 2020-12-29].
  12. Inga Kazana, Esperal (disulfiram): jak działa i jakie są skutki uboczne posiadania wszywki alkoholowej?, [w:] Poradnikzdrowie.pl [online], 10 października 2017 [dostęp 2020-12-29].

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

GHS-pictogram-pollu.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for environmentally hazardous substances
NFPA 704.svg
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
GHS-pictogram-silhouete.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.