Diugoniowate
| Dugongidae[1] | |||
| J.E. Gray, 1821[2] | |||
 Przedstawiciel rodziny – diugoń przybrzeżny (Dugong dugon) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | diugoniowate | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
Dugong Lacépède, 1799 | |||
| Rodzaje | |||
| |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Diugoniowate[3] (Dugongidae) – rodzina morskich ssaków łożyskowych z rzędu brzegowców (Sirenia). Jedyny żyjący współcześnie gatunek tej rodziny – diugoń przybrzeżny (Dugong dugon) – występuje w wodach tropikalnych u wybrzeża wschodniej Afryki, Azji, Australii i Nowej Gwinei[4]. Syrena morska (†Hydrodamalis gigas) została wytępiona w XVIII wieku. Gatunki kopalne znane są ze szczątków pochodzących z eocenu. Osiągały do 7 m długości.
Charakterystyka
Płetwa ogonowa diugoniowatych ma półksiężycowate wycięcie w środku. Kończyny przednie są przekształcone w płetwy bez szczątków kopytek. W szkielecie występuje 7 kręgów szyjnych. Uzębienie różni się u poszczególnych gatunków. Diugonie, w przeciwieństwie do manatów, które odżywiają się zarówno trawą morską jak i mieszaniną prawdziwych traw (Graminae), spasają wyłącznie podmorskie łąki trawy morskiej, która z trawą sensu stricto nie ma nic wspólnego. Jest to mieszanka wodnych roślin okrytozalążkowych o małej zawartości krzemionki. Diugonie poruszają się wolno w ciepłych i płytkich wodach, dzięki czemu oszczędzają energię i odżywiają się pędami wodnych roślin, które są bogate w węglowodany. Żerują nocą, na głębokości 1-12 m. Ich przednie kończyny są krótsze niż kończyny manatów, nie występują na nich charakterystyczne dla manatów szczątkowe kopytka. Różnią się również kształtem płetwy ogonowej.
Diugonie do późnego miocenu występowały u zachodnich wybrzeży Atlantyku i Morza Karaibskiego, zwykle jednak nie zasiedlając estuariów, gdzie o prawdziwą trawę morską było trudniej. W tym samym czasie manaty posiadły już prawdopodobnie umiejętność korzystania z różnych roślin przybrzeżnych (traw) i zaczęły wypierać słabiej dostosowane diugonie. Być może była to jedna z przyczyn wymarcia diugoniów karaibskich z Atlantyku i Karaibów. Obecnie występują wyłącznie w tropikalnej strefie Oceanu Indyjskiego i Spokojnego.
Systematyka
Do rodziny należą następujące rodzaje[5][3]:
- Hydrodamalis Retzius, 1794 – syrena
- Dugong Lacépède, 1799 – diugoń – jedynym przedstawicielem jest Dugong dugon Müller, 1776 – diugoń przybrzeżny
Do diugoniowatych zaliczane były także:
- Dusisiren Domning, 1978
- Dusisiren dewana
- Dusisiren jordani
- Dusisiren takasatensis
oraz kilka wymarłych rodzajów o nieustalonej jeszcze pozycji, m.in.:
- Eotheroides Palmer 1899
- Prototherium (de Zigno 1887)
Przypisy
- ↑ Dugongidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 309, 1821. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 24. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Family Dugongidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-30].
- ↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 120. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
Bibliografia
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 166-167. ISBN 83-01-14344-4.
- Caryn Self-Sullivan, Evolution of the Sirenia, Sirenian International (format pdf) (en)
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.