Dnieprzańska Elektrownia Wodna
 | |
| Państwo |  Ukraina |
|---|---|
| Moce | |
| Łączna moc: | |
| - elektr. netto | 1569 MW |
| Kluczowe daty | |
| Rozpoczęcie budowy | 1927 |
| Włączenie do sieci | 1932, 1969 |
| Trwałe wyłączenie | 1941 |
Położenie na mapie Zaporoża  | |
Położenie na mapie Ukrainy  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie obwodu zaporoskiego  | |
 47°52′09″N 35°05′13″E/47,869167 35,086944 | |
Dnieprzańska Elektrownia Wodna (ukr. Дніпровська ГЕС, Dniprowśka HES) – hydroelektrownia na rzece Dniepr. Znajduje się w mieście Zaporoże.
Hydrowęzeł (zespół budowli hydrotechnicznych) zbudowany w latach 1927–1932, obejmuje zaporę o wysokości 60 m i długości 760 metrów, zbiornik wodny o powierzchni 420 km² i Elektrownię Dnieprzańską o mocy 1569 MW. Elektrownia początkowo o mocy 560 MW, rozbudowana w latach 1969-1980. Zbiornik wodny zatopił Porohy Dniepru (progi skalne) i umożliwił żeglugę w dolnym i środkowym biegu rzeki Dniepr.
Zniszczenie zapory
18 sierpnia 1941 około godziny 20:00–20:30, po złamaniu obrony sowieckiej w Zaporożu przez siły niemieckie, tama została wysadzona przez żołnierzy NKWD[1]. Rozkaz zniszczenia elektrowni wydał sam Józef Stalin[2]. Wybuch 20 ton trotylu spowodował wyrwanie dziury długości 135 lub 165 metrów, przez którą wylała się fala uderzeniowa, powodująca zalanie i zniszczenie strefy przybrzeżnej.
W strefie powodzi były wojska niemieckie, które wcześniej przeprawiły się przez Dniepr, oraz cywilna ludność wyspy Chortyca oraz obszarów przybrzeżnych. Niemieckie dowództwo szacowało swoje straty na 1500 żołnierzy. Według historyków, cywilnych ofiar zniszczenia elektrowni było od 20 000[3], do 80 000–120 000 osób[4].
Na Ukrainie niemalże nie istnieje świadomość tragedii i śmierci do 120 tys. cywilów w 1941 roku. Ruchy narodowe i niepodległościowe starają się jednak przywrócić pamięć o tragedii organizując wiece i marsze pamięci[5].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Наукова періодика України - НБУВ Національна бібліотека України імені В. І. Вернадського, www.nbuv.gov.ua [dostęp 2017-11-22].
- ↑ До 100 тисяч осіб загинули від підриву «Дніпрогесу» за наказом Сталіна
- ↑ Ф. Пігідо-Правобережний. «Велика Вітчизняна війна». Спогади та роздуми очевидця. Кijów: Смолоскип, 2002. (ukr.)
- ↑ Румме А. В. Скажите людям правду. „Социологические исследования”. 9, 1990. (ros.)
- ↑ http://www.youtube.com/watch?v=2Zd46RVk1g8 - wiec 18 sierpnia 2013 roku
Linki zewnętrzne
- Widok na zaporę na Google Maps
- Marek Henzler: Jak Rosjanie wysadzili zaporę na Dnieprze. Dnieprowskie tsunami. polityka.pl, 2014-08-11. [dostęp 2016-08-01].
- Wybuch DniproHES
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Ukraine
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Maxim Razin (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY 2.5
The dam of the DneproGES power plant as it's seen from Khortitsa.
Self-made photo, 2005
en:SVG logo of a stylized en:lightning bolt on a en:circle. This was designed by me, en:User:Crotalus horridus, as a public domain image that could be used on en:Template:User Metroid. It is similar in style to the screw attack power up.
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Districts of Zaporozhye region from, July 17, C.E. 2020
Autor: Anatoliy Volkov, Licencja: CC BY-SA 4.0
To jest zdjęcie miejsca lub budynku wpisanego do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy pod numerem: 23-101-0003
Autor:
(c) Bundesarchiv, B 145 Bild-F016197-0003 / CC-BY-SA 3.0