Dołhobyczów

Dołhobyczów

wieś
(c) Przemysław Czopor, CC BY 3.0 Pałac Rastawieckiego – główny gmach
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	hrubieszowski
Gmina	Dołhobyczów
Liczba ludności (2011)	1437[1]
Strefa numeracyjna	84
Kod pocztowy	22-540[2]
Tablice rejestracyjne	LHR
SIMC	0886794
Położenie na mapie gminy Dołhobyczów Dołhobyczów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dołhobyczów
Położenie na mapie województwa lubelskiego Dołhobyczów
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego Dołhobyczów
50°35′12″N 24°02′01″E/50,586667 24,033611

Dołhobyczów (ukr. Долгобичів lub Довгобичів) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Dołhobyczów^[3][4]. Znajduje się u podnóża wzniesień Grzędy Sokalskiej, w pobliżu granicy z Ukrainą.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dołhobyczów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego. Jest siedzibą gminy Dołhobyczów. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 1437 mieszkańców^[1] i była największą miejscowością gminy Dołhobyczów.

Historia

Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1430, gdy Mikołaj Kinik z ziemi płockiej otrzymał ją od książąt bełskich. Już w 1437 sprzedał ją kanclerzowi mazowieckiemu i staroście bełskiemu Mikołajowi Mnichowi. Od 1453 do końca XVI wieku Dołhobyczów należał do rodu Rogalów, następnie do Grzymałów herbu własnego i Mrozowickich herbu Prus III^[5], a od końca XVIII wieku do II połowy XIX wieku do Rastawieckich. Do znanych osób z rodu Rastawieckich należeli Ludwik, który zbudował pałac i Edward – historyk sztuki, kolekcjoner i archeolog. Ostatnimi właścicielami do 1945 byli Świeżawscy. Rejon Dołhobyczowa był na przełomie 1918/1919 miejscem starć polsko-ukraińskich. Tereny te zostały przez Traktat brzeski przyznane Ukraińcom. Przeciwstawiało się temu czynnie wojsko polskie. W walkach brał udział 1 Pułk Szwoleżerów pod dowództwem majora Dreszera. Siły polskie powstrzymały i odparły przybyłe z Sokala wojska ukraińskie. W 1946 część Ukraińców z Dołhobyczowa została wysiedlona do ZSRR, a pozostała część w 1947 na Ziemie Odzyskane.

Zabytki

• Pałac późnoklasycystyczny z kompleksem zabudowań gospodarczych (neogotycki lamus, stajnia-spichlerz, obory, młyn, gorzelnia). Pierwotnie był to parterowy dwór, wzniesiony w pierwszej połowie XIX w. przez barona Ludwika Rastawieckiego, kasztelana Królestwa Polskiego, prezesa zarządu powiatowego zamojskiego. W 1837 pałac przebudowano według projektu architekta Antonia Corazziego. Został gruntownie odnowiony w 1982.
• Neogotycki, murowany z cegły, jednonawowy kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej. Wybudowany w latach 1911–1914 z fundacji Świeżawskich, według projektu architekta Wiesława Kononowicza (było to wotum wdzięczności Świeżawskich za udzielenie przez Stolicę Apostolską dyspensy od małżeńskiej przeszkody pokrewieństwa). Kościół był nieznacznie zniszczony w czasie II wojny światowej (częściowo ucierpiało wyposażenie kościoła; zabrano organy, uszkodzono ołtarz główny). Jedna z wież jest miniaturą wieży Kościoła Mariackiego. Warto zwrócić uwagę na artystyczne rzygacze w kształcie paszcz smoków. W drewnianym ołtarzu głównym mieści się obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Ołtarze boczne i ławki pochodzą z kościołów, które po zmianie granic państwowych znalazły się poza terenem Polski. W oknach nawy głównej i kaplic, znajdują się witraże wykonane w latach 80. XX w. przez M. Redmerskiego z Bydgoszczy.
• Przed kościołem stoi kamienna figura Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej, wystawiona przez właścicieli dóbr w Dołhobyczowie w 1905 jako wotum wdzięczności za ukaz tolerancyjny.
• Zachowała się też murowana cerkiew św. Symeona Słupnika z 1910 zbudowana w stylu neobizantyjskim (obecnie należy do parafii prawosławnej w Hrubieszowie).

W miejscowości znajduje się cmentarz prawosławno-katolicki oraz cmentarz wojenny z mogiłami żołnierzy Armii Hallera oraz żołnierzy polskich z II wojny światowej^[6].

Widoki i zabytki Dołhobyczowa

Spichlerz w zespole pałacowym z pierwszej poł. XIX w.

(c) Przemysław Czopor, CC BY 3.0

Dawna stróżówka w zespole pałacowym Rastawieckich, obecnie Biblioteka Gminna

Stajnia w majątku

Urząd Gminy w Dołhobyczowie przed remontem

Centrum Dołhobyczowa

Cerkiew pw. św. Szymona Słupnika (przed remontem)

Cerkiew pw. św. Szymona Słupnika (po renowacji)

(c) Przemysław Czopor, CC BY 3.0

Kościół Matki Bożej Częstochowskiej

Obecna sytuacja

W Dołhobyczowie znajdował się kiedyś kombinat rolny PGR, po upadku którego wielu młodych ludzi wyjechało szukać pracy w większych miastach, a wskaźnik urodzeń znacząco spadł. Sytuacja może się poprawić, ponieważ uruchomiono tu przejście graniczne Dołhobyczów-Uhrynów z Ukrainą.

Sport

W Dołhobyczowie funkcjonuje Gminny Klub Sportowy „Kresy” Dołhobyczów – amatorski klub sportowy. W 2012 roku przed startem sezonu 2012/13 „Kresy” Dołhobyczów wycofały się z rozgrywek grupy II zamojskiej klasy B (drużyna piłkarska została rozwiązana). Kresy rozgrywały mecze na stadionie w Dołhobyczowie. Obecnie w klubie funkcjonuje sekcja siatkówki.

Zobacz też

• Dołhobyczów-Kolonia
• Kryłów
• Kościół w Dołhobyczowie
• Cerkiew św. Symeona Słupnika w Dołhobyczowie

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Dołhobyczów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 106 .
• Strona internetowa Dołhobyczowa

Pałac Rastawieckiego – panorama