Dobre (powiat radziejowski)
| Artykuł | 52°41′3″N 18°33′52″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°41'19"N, 18°33'50"E |
| - błąd | 38 m |
| Odległość | 524 m |
| wieś | |
.JPG) Kwatera Powstańców Styczniowych poległych w bitwie pod Krzywosądzem | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) | 1881[1] |
| Strefa numeracyjna | 54 |
| Kod pocztowy | 88-210[2] |
| Tablice rejestracyjne | CRA |
| SIMC | 0862055 |
Położenie na mapie gminy Dobre _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Dobre") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
Położenie na mapie powiatu radziejowskiego  | |
 52°41′03″N 18°33′52″E/52,684167 18,564444 | |
.jpg)
Dobre – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie radziejowskim, w gminie Dobre. Miejscowość jest siedzibą gminy.
Podział administracyjny
Przed II wojną światową, Dobre było siedzibą gminy Sędzin. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa włocławskiego. Do końca grudnia 2010 r. w obrębie Dobrego wyróżniona była 1 część miejscowości – Cukrownia, jednak została ona zniesiona z dniem 1 stycznia 2011 r.[3].
Demografia
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 1881 mieszkańców[1]. Jest największą miejscowością gminy Dobre.
Historia
W przeszłości Dobre było królewszczyzną. W czasie panowania króla Zygmunta Starego Dobre przeszło w posiadanie Kościeleckich z Kościelca w zamian za dwie gorsze wsie. Zasadność tej transakcji sprawdzono w czasie lustracji dóbr królewskich w 1565 r. W przeglądzie Dobrego uczestniczył podstarości radziejowski Gotard Ziemięcki. Przeglądem objęty był folwark (inwentaryzacja budynków) i gospodarstwa chłopskie. W miejscowości mieszkało 32 kmieci osiadłych na 27 włókach. Kmiecie z 22 włók płacili czynsz po 2 floreny i 24 grosze z każdej, a z 5 włók po 9 korcy miary równej radziejowskiej, z każdej. Jednocześnie z każdej włóki oddawali w naturze: 1 jagnię, 2 kapłony, 1 gęś, 1 kurę, 30 jajek i 2 sery. Cała miejscowość (kmiecie i zagrodnicy) składała się na podatek rzeźny, który wynosił 8 grzywien. Podatek ten wiązał się z przywilejem wydanym w 1365 r. przez króla Kazimierza Wielkiego, później potwierdzanym, o zwolnieniu chłopów z Dobrego z opłat targowych przy sprzedaży mięsa na rynku w Radziejowie. Kmiecie musieli też odrabiać pańszczyznę na miejscowym folwarku (od 1 włóki 2 dni na tydzień w trakcie roku, a 5 dni na tydzień w czasie żniw). W 1565 r. król Zygmunt II August potwierdził przekazanie Sebastianowi Mieleckiemu, kasztelanowi krakowskiemu, (małżonkowi Zofii Kościeleckiej) Dobrego w zamian za dobra Cielino (łac. Czielessino, Cielaki – później część miejscowości Bronisław) i Gnojno oraz 500 dukatów pożyczonych królowi.
Po Mieleckim Dobre weszło w posiadanie rodziny Pstrokońskich, a następnie w ręce wojewody inflanckiego, Jana Wilhelma Schliebena, który ożenił się z Justyną Pstrokońską[4]. Od Schliebenów majątek został odkupiony przez rodzinę Dąbskich, a później drogą pokrewieństwa przeszedł w posiadanie rodziny Czernickich.
W Dobrem 19 lutego 1863 r. odbyła się ostatnia faza bitwy pod Krzywosądzem. Mieszkańcy Dobrego czynnie uczestniczyli w powstaniu wielkopolskim. Jednostka Straży Ludowej z Dobrego, uzbrojona w karabiny maszynowe, udzieliła skutecznego wsparcia oddziałowi Straży Ludowej w Paprosie w walce z przeważającymi siłami Grenzschutzu.
Parafia
Parafia św. Stanisława Biskupa w Dobrem należy do dekanatu radziejowskiego. Dobre pierwotnie należało do parafii w Krzywosądzu.
Oświata
Uruchomienie cukrowni w 1908 r. miało wpływ na przekształcenie się miejscowości w osadę o charakterze przemysłowym. Przy fabryce uruchomiono w 1917 r. 4-klasową szkołę. Po upaństwowieniu szkoły w 1920 r. zaczęła się szybko rozwijać, osiągając w 1921 r. liczbę 7 oddziałów. Ze szkoły korzystali nie tylko uczniowie z Dobrego, ale także z innych miejscowości (m.in. z Krzywosądza).
Sport
- SPS Dragon Dobre - klub siatkarski (II liga)
- MGKS Lech Dobre - klub piłkarski (juniorzy)
Zobacz też
- Dobre
- Dobre Miasto
- Dobre-Kolonia
- Dobre-Wieś
- Dobrenice
- Dobreniczki
- Straszewo
- Linia kolejowa Dobre Kujawskie – Aleksandrów Kujawski Wąskotorowy
Przypisy
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 230 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 23 grudnia 2010 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz ustalenia nazw obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2010 r. nr 257, poz. 1741).
- ↑ Schlieben okresowo był też właścicielem Płowiec. Schlibenowie posiadali także majątki na terenie Prus Książęcych, m.in. Brzeźnicę i Kadyny.
Bibliografia
- Borucki Maksymilian, Ziemia Kujawska pod względem historycznym, jeograficznym, archeologicznym i statystycznym opisana…, Warszawa, 1882
- Tomczak Andrzej, Ohryzko-Włodarska Czesława, Włodarczyk Jerzy, Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1564–1565, cz. 1, Bydgoszcz, 1961
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Radziejów County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 52.74 N
- S: 52.41 N
- W: 18.35 E
- E: 18.85 E
Autor: Gorofil, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dobre. Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika (1979)
Autor: Bosyantek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kwatera Powstańców Styczniowych poległych w bitwie pod Krzywosądzą, Dobre, Kujawsko-Pomorskie.
_COA.svg)
Zgodnie z art. 4 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2509 z późn. zm.) „nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego akty normatywne, ich projekty, urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole”. Powyższa grafika należy do tej grupy. Jednak w niektórych przypadkach wykorzystanie tej grafiki może być w Polsce ograniczone na podstawie innych obowiązujących przepisów.
Autor:
Mapa gminy Dobre, Polska