Dobrzyniewo Fabryczne

Dobrzyniewo Fabryczne
— wieś —
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	białostocki
Gmina	Dobrzyniewo Duże
Wysokość	154 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	313[1][2]
Strefa numeracyjna	85
Kod pocztowy	16-002[3]
Tablice rejestracyjne	BIA
SIMC	0027105[4]
Położenie na mapie gminy Dobrzyniewo Duże Dobrzyniewo Fabryczne
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dobrzyniewo Fabryczne
Położenie na mapie województwa podlaskiego Dobrzyniewo Fabryczne
Położenie na mapie powiatu białostockiego Dobrzyniewo Fabryczne
53°11′07″N 23°03′51″E/53,185278 23,064167

Jaz na Supraśli

Dobrzyniewo Fabryczne – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Dobrzyniewo Duże^[4][5].

W 1929 r. we wsi pracował jeden młyn wodny, skład stalowych wyrobów, sklep spożywczy, sklep z tytoniem i jeden z wędlinami. Pracowali tu felczer, krawiec i rzeźnik.^[6]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Dobrzyniewie Kościelnym.

Historia

Około 1519 r. Mikołaj Radziwiłł podczas osadzania zagarniętych królewskich puszcz założył folwark przy trakcie z Wilna do Krakowa^[7]. Po ich odzyskaniu przez króla, po 1530 r. Dobrzyniewo było jednym z trzech należących do Zygmunta Starego folwarków starostwa knyszyńskiego. Z polecenia Bony pracami nad urządzeniem folwarków w latach 30. XVI w. kierował starosta Aleksander Chodkiewicz, ale pełny kształt założenie w Dobrzyniewie uzyskało w latach 1554-1564, kiedy dobrami zarządzał Piotr Chwalczewski^[7]. Część rezydencjonalna powstała przed 1561 r., ale została rozbudowana w czasach Jana Zamoyskiego. Za jego czasów folwark uzyskał kształt renesansowej kompozycji o powierzchni około 60 ha. Część rezydencjonalna składała się z pałacu wzniesionego nad dużą sadzawką (nieistniejącą) i położonego w odległości kilkuset metrów na północny zachód folwarku z włoskim ogrodem kwaterowym na planie kwadratu^[7]. Jeszcze w XVI wieku powstała nad rzeką Supraślą część młyńsko-przemysłowa. Między mostem a pałacem zbudowano karczmę. Pałac barokowy z pawilonami wzniesiony na przełomie XVI i XVII w. z biblioteką i wystrojem przetrwał do lat 60. XVIII w^[7].

W latach 30. XIX w. urządzono na terenie majątku fabrykę sukienniczą i zbudowano kompleks budynków fabrycznych spalonych podczas wojny w 1915 roku^[7]. W budynkach w latach 1923-1932 mieściła się fabryka noży i sztućców Gerlacha i Kobylańskiego.

Bibliografia

• Maroszek Józef, Szydłowski Jan, Dokumentacja ewidencyjna założenia dworsko-ogrodowego w Dobrzyniewie Fabrycznym, Białystok 1979, maszynopis w posiadaniu Oddziału Wojewódzkiego Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Białymstoku;
• Maroszek Józef, Szydłowski Jan, Dokumentacja ewidencyjna założenia pałacowego w Knyszynie PGR, maszynopis w zbiorach Biura Badań i Dokumentacji Zabytków w Białymstoku;
• Bończak-Kucharczyk Ewa, Maroszek Józef, Kucharczyk Krzysztof, Katalog parków i ogrodów zabytkowych województwa białostockiego, katalog szczegółowy hasło nr 37, Białystok 1988, maszynopis w posiadaniu Oddziału Wojewódzkiego Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Białymstoku;
• Bończak-Kucharczyk Ewa, Maroszek Józef, Kucharczyk Krzysztof, Katalog parków i ogrodów zabytkowych dawnego województwa białostockiego, Stan z 1988 roku. Część szczegółowa, t. 1, Białystok 2000, s. 86-87

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Dobrzyniew, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 90 .