Dochód rozporządzalny
Dochód rozporządzalny (dochód rozporządzalny gospodarstwa domowego, ang. household’s available income) – suma bieżących dochodów gospodarstwa domowego ze wszystkich źródeł pomniejszona o zaliczki na podatek dochodowy, podatki (np. od dochodów z własności) oraz o składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Jest to ta część dochodu gospodarstwa domowego, którą może ono przeznaczyć na wydatki lub przyrost oszczędności.
Składniki dochodu i dochodu rozporządzalnego
Podstawowe składniki dochodu gospodarstw domowych to:
- wynagrodzenie za pracę:
- uposażenie,
- premie i nagrody wypłacane przez pracodawcę,
- dodatki z tytułu pracy w uciążliwych warunkach,
- dobra i usługi zapewnione pracownikom w ramach tzw. pakietu socjalnego.
- przychody z działalności gospodarczej prowadzonej na własny rachunek lub z działalności rolniczej:
- zyski i straty z prowadzonej działalności,
- dochody z tytułu umów zlecenia,
- honoraria autorskie.
- przychody z majątku trwałego:
- transfery z budżetu państwa:
- otrzymywane świadczenia z tytułu rent i emerytur,
- świadczenia otrzymywane z tytułu uczestnictwa w nieobowiązkowych filarach ubezpieczeń,
- stypendia,
- kredyty studenckie,
- pomoc otrzymywana od organizacji charytatywnych.
W celu obliczenia wysokości dochodu rozporządzalnego należy pomniejszyć całkowity dochód o obciążenia finansowe związane z:
- podatkami
- składkami na ubezpieczenia społeczne
- składkami na ubezpieczenia zdrowotne.
Dochód rozporządzalny na poziomie makroekonomicznym
W modelu gospodarki, w którym pomija się podatki pośrednie, dochód rozporządzalny oblicza się jako:
gdzie:
- – rozporządzalny dochód osobisty,
- – dochód narodowy,
- – podatki,
- – transfery z budżetu państwa.
Zobacz też
Bibliografia
- Słownik ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 75.
Linki zewnętrzne
- GUS:
- Zmiana rok do roku dochodu do dyspozycji w Polsce (I kw. 2000 – III kw. 2011) i (I kw. 2006 – IV kw. 2016)
- Zmiana rok do roku dochodu do dyspozycji w Polsce (1989-2012)
- Przeciętny miesięczny dochód do dyspozycji na osobę w Polsce (2004-15). wskaznikizrp.stat.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-19)]. i 2016
- OECD:
- Eurostat:
- GfK: