Dojazdów

Dojazdów

wieś
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	krakowski
Gmina	Kocmyrzów-Luborzyca
Liczba ludności (2021)	1067[1]
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-010[2]
Tablice rejestracyjne	KRA
SIMC	0322169
Położenie na mapie gminy Kocmyrzów-Luborzyca Dojazdów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dojazdów
Położenie na mapie województwa małopolskiego Dojazdów
Położenie na mapie powiatu krakowskiego Dojazdów
50°07′15″N 20°06′50″E/50,120833 20,113889

Dojazdów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Kocmyrzów-Luborzyca^[3].

Historia

Osada na terenie obecnej wsi istniała już w 1079^[4]. Najstarsze wzmianki pisemne o Dojazdowie pochodzą z 1389. W 1399 Władysław II Jagiełło dokonał przeniesienia wsi z prawa polskiego na prawo magdeburskie oraz nadał miejscowości immunitet sądowy^[5].

Od XIV wieku wieś stała się własnością Krakowskiej Kapituły Katedralnej i należała do parafii w Luborzycy, której płacona była dziesięcina^[4][5].

W powstałym w XV wieku Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis autorstwa Jana Długosza Dojazdów został określony jako wieś z rolami, sadami, łąkami, gajami, folwarkiem, dobrymi zabudowaniami i dwiema karczmami^[4].

Wieś pozostawała własnością kościelną do końca XVIII wieku. Około 1800 przeszła na własność rodziny Potockich^[6].

Na mocy postanowień Kongresu Wiedeńskiego mającego miejsce w latach 1814–1815, miejscowość stała się częścią Wolnego Miasta Kraków. Po zniesieniu jednostki w 1846 teren ten przyłączony został do Królestwa Galicji i Lodomerii, będącego częścią Cesarstwa Austrii^[4].

Potoccy około 1880 zaczęli oddawać majątek dojazdowski w dzierżawę, a następnie do końca dziesięciolecia sprzedali go rodowi Mycielskich. Dzięki właścicielowi wsi, hrabiemu Władysławowi Mycielskiemu w 1890 otwarta została tutaj szkoła. Postawił również młyn oraz mleczarnię. Hrabia przeprowadził parcelację ziemi pośród chłopów, jako jeden z pierwszych majątków pod Krakowem^[6].

Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z 1921 Dojazdów liczył 388 mieszkańców, z czego 362 katolików, 5 ewangelików, 20 żydów oraz 1 osobę innego wyznania. 378 mieszkańców miejscowości podało narodowość polską, a 10 – żydowską^[7].

Do 30 lipca 1934 Dojazdów stanowił gminę jednowioskową. 1 sierpnia 1934 miejscowość została włączona w skład powstałej wówczas gminy zbiorowej Ruszcza^[8].

Zaraz po zakończeniu II wojny światowej założony został miejscowy Ludowy Klub Sportowy Partyzant Dojazdów^[5]. W 1947 we wsi wybudowano boisko sportowe^[9].

Gmina Ruszcza została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[10]. Na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 utworzono gromadę Dojazdów, a miejscowość stała się siedzibą liczącej 23 członków Gromadzkiej Rady Narodowej. Jednostka poza Dojazdowem obejmowała również Kocmyrzów, Krzysztoforzyce, Łuczanowice, Sulechów i Węgrzynowice^[11][12].

Gromadę Dojazdów zniesiono 30 czerwca 1960 w związku z przeniesieniem siedziby Gromadzkiej Rady Narodowej z Dojazdowa do Kocmyrzowa i przemianowaniem jednostki na gromada Kocmyrzów^[13].

1 stycznia 1973 roku Dojazdów wszedł w skład nowo utworzonej gminy Kocmyrzów-Luborzyca^[5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Zgodnie z wynikami Narodowego Spisu Powszechnego z 1988 Dojazdów zamieszkiwało 728 osób, natomiast według danych Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 liczba ludności wzrosła do 880 osób. Spis Powszechny z 2011 wykazał 989 mieszkańców, a według Spisu Powszechnego z 2021 było to 1212 osób^[14].

Edukacja i kultura

W Dojazdowie znajduje się publiczne przedszkole^[15]. Starsze dzieci uczęszczają do Szkoły Podstawowej w Kocmyrzowie^[16].

Na terenie wsi działa koło gospodyń wiejskich, biorące udział w uroczystościach gminnych, a także w imprezach w innych miejscowościach, jak Kraków, Skawina, Nowy Targ, czy Sieniawa^[17][18].

Transport

Miejscowość leży na szlaku drogi wojewódzkiej nr 776 Kraków – Busko-Zdrój^[19][20].

Przez ul. Kocmyrzowską przebiegają podmiejskie linie 202, 212, 222, 232, 262 MPK Kraków^[21], zatrzymujące się tu na trzech przystankach^[22].

Najbliższe stacje kolejowe to Zastów i Baranówka^[23].

Miejscowość położona była na szlaku linii kolejowej nr 111 Kraków – Kocmyrzów, na której przewozy rozpoczęto 14 grudnia 1899. Najbliższy Dojazdowa przystanek na linii stanowiła końcowa stacja w Kocmyrzowie^[24]. Od 28 września 1963 relacje pociągów zostały skrócone do odcinka pomiędzy stacjami Kocmyrzów i Nowa Huta. W 1970 linię zamknięto dla ruchu pasażerskiego, a w maju 1993 całkowicie zaprzestano na niej kursowania pociągów^[25]. Linia została rozebrana w 2006^[26], a jej teren zajęła rozbudowana w latach 2010–2014 ulica Kocmyrzowska, będąca częścią drogi wojewódzkiej nr 776^[27][28].

Wspólnoty wyznaniowe

Dojazdów w strukturach kościoła rzymskokatolickiego od 1828 formalnie pozostaje częścią parafii św. Grzegorza Wielkiego w Ruszczy. Wcześniej miejscowość wchodziła w skład parafii Luborzyca, którą w wyniku utworzenia Wolnego Miasta Krakowa znacznie okrojono^[29]. Współcześnie niektórzy miejscowi wierni kościoła rzymskokatolickiego przynależą również do erygowanej w 2001 parafii Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Prusach^[30][31].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Dojazdów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 92 .
• Dojazdów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 423 .