Dolina (rejon tarnopolski)

Dolina

Долина

Cerkiew Archanioła Michała dawny kościół pw. Świętej Trójcy
Herb
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Rejon	rejon trembowelski
Populacja (2001) • liczba ludności	881[1]
Nr kierunkowy	+380
Kod pocztowy	48163
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Dolina
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dolina
49°12′31″N 25°43′35″E/49,208611 25,726389
Portal Ukraina

Schemat zamku w Janowie

Dolina (ukr. Долина, Dołyna; do roku 1960 Janów, ukr. Янів) – wieś na Ukrainie (dawniej miasteczko) w rejonie tarnopolskim (do 17 lipca 2020 w trembowelskim) obwodu tarnopolskiego.

Wieś leży 15 km na południe od Trembowli, na wzgórzu nad rzeką Seret opasującą miejscowość z trzech stron.

Historia

Parafia rzymskokatolicka w Janowie została erygowana w 1611 przez właściciela Janowa kasztelana halickiego Jana Golskiego (brata wojewody ruskiego Stanisława Golskiego) i jego żonę Zofię z Zamiechowa. Kościół murowany pw. św. Trójcy poświęcony został w 1661. Do parafii rzymskokatolickiej oprócz Janowa należały Dereniówka, Kobyłowłoki z Papiernią, Młyniska, Podhajczyki z Wybranówką, Słobódka Janowska ze Zniesieniem. Parafia podlegała pod dekanat trembowelski.

W latach 1772-1918 – miasteczko w Królestwie Galicji i Lodomerii w Cesarstwie Austriackim. Do 17 września 1939 roku – miasteczko w województwie tarnopolskim w Polsce.

W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Janów w powiecie trembowelskim województwa tarnopolskiego.

Zabytki

• kościół pw. Św. Trójcy, ufundowany w 1611 przez kasztelana halickiego Jana Golskiego i jego małżonkę Zofię z Zamiechowa^[2], poświęcony w 1661 r. Murowany z kamienia, posiada wielki centralny ołtarz przeniesiony z monasteru w Trembowli oraz cztery boczne ołtarze. W ścianie prezbiterium znajduje się nagrobek hrabiego Gabriela Skarbka i jego żony Tekli z Brzozowskich, oprócz niego tablice pamiątkowe poświęcone proboszczowi Boskiemu i wikaremu Kłakowi. W podziemiach kościoła znajdują się liczne nagrobki, jednak wejście do podziemi zostało zamurowane
• zamek^[3], zbudowany również przez Jana Golskiego na planie prostokąta na wzgórzu obok kościoła pw. św. Trójcy. Jego mury, uszkodzone w kilku miejscach, chroniły również kościół. W rogach umocnione były basztami, z których najlepiej zachowała się północna, przerobiona na piwnicę proboszcza. W 1675 r. zamek zdobyli i uszkodzili Turcy. Zamek znajdował się później w posiadaniu rodziny Boguszów. Rodzina ta zbudowała u podnóża zamku fabrykę saletry
• kaplica cmentarna, zbudowana w 1807 r., a poświęcona w 1841 r., kryjąca groby rodzin Skarbków i Łosiów
• murowana cerkiew św. Mikołaja, zbudowana w 1725 r., stojąca na wschód od kościoła
• ślady umocnień strzegących przeprawy przez Seret, znajdują się obok kościoła i cerkwi.

Ludzie urodzeni w Janowie

• Emil Byk, poseł Rady Państwa
• Bronisław Jahn.

Przypisy

Bibliografia

• Jan K. Ostrowski: Kościół parafialny pw. Św. Trójcy w Janowie Trembowelskim. W: Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Cz. I : Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego. T. 17. Kraków : Wyd. Antykwa, drukarnia Skleniarz, 2009, 508 s., 806 il., s. 151-162. ISBN 978-83-89273-71-0.
• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Janów. W: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. III. Warszawa, 1880–1902, s. 425.

Linki zewnętrzne

• Janów 3.), miasteczko nad Seretem, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 425 .
• Zamek w Janowie Trembowelskim (obecnie Dołyna)

Synagoga