Dolina Jarząbcza
 Widok na Dolinę Jarząbczą z Trzydniowiańskiego Wierchu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowości | |
| Wydarzenia historyczne | |
| Rodzaj obiektu | |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
| 49°12′59,0400″N 19°47′29,0400″E/49,216400 19,791400 | |
Dolina Jarząbcza – jedna z trzech odnóg w górnej części Doliny Chochołowskiej w Tatrach Zachodnich.
Wyrzeźbiona została przez lodowiec. Jej dnem płynie Jarząbczy Potok; po połączeniu się z Wyżnim Chochołowskim Potokiem tworzą Chochołowski Potok[1].
Opis ogólny
Górna część doliny (Jarząbcza Rówień) to porastający kosówką kocioł polodowcowy. W jego otoczeniu znajdują się położone w grzbiecie głównym: Łopata, Niska Przełęcz, Jarząbczy Wierch, Jarząbcza Przełęcz i Kończysty Wierch. Od zachodu dolina ograniczona jest grzbietem Czerwonego Wierchu, oddzielającym ją od Doliny Chochołowskiej Wyżniej, od wschodu północną granią Kończystego Wierchu i północno-zachodniego grzbietu Trzydniowiańskiego Wierchu, oddzielającymi ją od Doliny Starorobociańskiej i Doliny Trzydniowiańskiej[2].
Historia
Nazwa pochodzi od góralskiego rodu Jarząbków, do których należały okoliczne polany. Pierwotne nazewnictwo w Tatrach związane było z polanami (terenami wykorzystanymi gospodarczo przez człowieka). Nazwa Hala Jarząbcza związana była niegdyś z obecnymi polanami Wyżnia i Niżnia Jarząbcza Polana, położonymi w Dolinie Chochołowskiej, z czasem przeniosła się w górę, na inne obiekty, np. Jarząbcze Szałasiska i Jarząbcze Rówienki[1].
Na Polanie Jarząbczej został zastrzelony w 1897 r. przez austriackiego żandarma Jasiek Stękała, uważany za ostatniego zbójnika tatrzańskiego. Jako dezerter ukrywał się na polanie przez 3 lata[3].
23 czerwca 1983 r. Jan Paweł II odbył wycieczkę z Polany Chochołowskiej przez Dolinę Jarząbczą. W pobliżu Jarząbczych Szałasisk, w miejscu, do którego dotarł, znajduje się krzyż i pamiątkowa tablica[4].
Szlaki turystyczne
przez Wyżnią Polanę Jarząbczą i Jarząbcze Szałasiska na Trzydniowiański Wierch. Czas przejścia: 2:25 h, ↓ 1:55 h
szlak papieski (znakowany inaczej niż szlaki turystyczne) do Doliny Jarząbczej, biegnący razem ze szlakiem czerwonym przez Wyżnią Jarząbczą Polanę. Czas przejścia: 55 min, ↓ 45 min
Przypisy
- ↑ a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1: 25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, październik 2009, ISBN 83-87873-36-5.
- ↑ Józef Nyka. Tatry Polskie. Przewodnik. wyd.13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Dolina Jarząbcza [dostęp 2021-05-14].
Media użyte na tej stronie
Mapa Tatr
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
- Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
- Geographic limits of the map:
- N: 50.0° N
- S: 44.25° N
- W: 16.0° E
- E: 27.5° E
- GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
- GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
- GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
- Relief: SRTM30plus.
- Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Żółty szlak turystyczny.
Czerwony szlak turystyczny.
Autor: Opioła Jerzy, Licencja: CC BY 2.5
Dolina Jarząbcza(West Tatra Mountains)
Autor: Opioła Jerzy, Licencja: CC BY 2.5
Ciemniak, Ornak, Trzydniowiański Wierch(West Tatra Mountains)
Autor: Paweł Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Panorama z Trzydniowiańskiego Wierchu