Dolina Loary
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ | kulturowy |
| Spełniane kryterium | I, II, IV |
| Numer ref. | |
| Region[b] | Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę | |
Dolina Loary – kraina historyczna Francji, na obszarze której znajduje się ponad 300 średniowiecznych i renesansowych zamków oraz pałaców doby oświecenia usytuowanych nad Loarą i jej dopływami.
Za turystyczną stolicę regionu, z racji swego położenia i kuchni, uznawane jest Tours. Na drugim miejscu znajduje się Angers, lecz więcej zabytków mają takie historyczne miasta, jak Amboise, Blois, Saumur i Beaugency, rozrzucone wzdłuż rzeki. Tradycyjnie rozumiana Dolina Loary to ciąg majestatycznych zamków, wśród których są niezwykle malowniczy Château Azay-le-Rideau oraz otoczony pięknymi ogrodami zamek w Villandry. Dalej na północ znajdują się miasta Le Mans i Chartres ze średniowiecznymi katedrami otoczone murami galorzymskimi. Leżące na zachodzie regionu Nantes jest portem i bramą na Atlantyk.
Wprowadzenie
Dolina Loary (franc. Le Val de Loire) nazywana jest Ogrodem Francji i Kolebką języka francuskiego. Jest znana i podziwiana ze względu na architekturę także takich miast jak Chinon, Nantes, czy Orlean i opromienionych sławą zamków.
Dolina Loary, wraz z jej licznymi pomnikami kultury, stanowi renesansowy i oświeceniowy wizerunek sztuki europejskiej. To połączenie piękna krajobrazu z kulturalnym dziedzictwem, którego obrazem są tutejsze miasta, wioski, liczne zamki i produkowane w regionie wino, decyduje o wyjątkowości doliny.
2 grudnia 2000 roku UNESCO wpisało środkową część doliny rzeki, pomiędzy ujściami Maine i Sully-sur-Loire, na swoją prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa. Wybierając ten obszar, na który składają się departamenty Loiret, Loir-et-Cher, Indre i Loara i Maine i Loara, komitet w uzasadnieniu podał, że Dolina Loary stanowi:
„an exceptional cultural landscape, of great beauty, comprised of historic cities and villages, great architectural monuments – the Châteaux – and lands that have been cultivated and shaped by centuries of interaction between local populations and their physical environment, in particular the Loire itself” (wyjątkowy krajobraz kulturowy, o wielkim pięknie, składający się z historycznych miast i wiosek, wielkich zabytków architektonicznych - zamków - i ziem, które były kultywowane i kształtowane przez stulecia wzajemnego oddziaływania między miejscową ludnością a ich środowiskiem fizycznym, w szczególności z Loarą)[1].
Historia
Dolina była zamieszkana już w czasach galijskich, ale decydującą przyczyną powstania wspaniałych budowli w dolinie Loary była nowa koncepcja rezydencji.
Pojawiła się ona po powrocie Walezjuszów z wojen w Italii. Okazało się bowiem, że istniejące zamki średniowieczne nie mają już racji bytu, tym bardziej, że zapanował okres pokoju. Karol VIII, Ludwik XII i Franciszek I zaczęli naśladować włoski styl życia, w którym o potędze władzy królewskiej świadczyła kultura, elegancja i przepych.
Większość zamków pochodzi z okresu renesansu i została zaprojektowana dla królów i arystokratów francuskich przez włoskich artystów. Istnieje także kilka zamków pochodzących z okresu wczesnego średniowiecza.
W połowie XVI wieku król Franciszek I przemieścił ośrodek sprawowania władzy z powrotem znad Loary do Paryża. Wielcy architekci podążyli za nim, ale Dolina Loary nadal dla arystokracji francuskiej pozostała miejscem wypoczynku. Wstąpienie na tron Ludwika XIV w połowie XVII wieku uczyniło z Paryża – gdy król zbudował pałac w Wersalu. Niemniej jednak ci, którzy cieszyli się łaską królewską, a byli bogaci, odnawiali stare zamki lub budowali zupełnie nowe letnie rezydencje nad Loarą.
Podczas rewolucji francuskiej część zamków została zburzona lub splądrowana. Ich dawni właściciele stracili życie na gilotynie. W czasie obu wojen światowych niektóre zamki pozamieniano na kwatery dowódcze różnych armii.
Dzisiaj te zamki, które pozostały w rękach prywatnych, służą ich właścicielom jako miejsca zamieszkania (w kilku przypadkach dostępne dla turystów), jednak większość to hotele i pensjonaty. Niektóre zajmują władze lokalne różnych szczebli, a największe, jak zamek w Chambord, znajdują się w gestii rządu francuskiego, jako odwiedzane przez setki tysięcy turystów rocznie muzea.
Lista zamków
Oto niepełna jeszcze lista zamków zachowanych do dnia dzisiejszego:
- Zamek w Amboise
- Zamek w Ancenis
- Zamek w Anet
- Zamek w Angers
- Zamek Ainay-le-Vieil
- Zamek w Azay-le-Rideau
- Zamek w Beauregard
- Zamek w Blois
- Zamek w Brissac
- Zamek w Bussière
- Zamek Clermont
- Zamek w Chambord
- Zamek w Chamerolles
- Zamek w Champtoceaux
- Zamek w Chateaudun
- Zamek w Châteauneuf-sur-Loire
- Zamek w Chaumont
- Zamek Chenonceau
- Zamek w Cheverny
- Zamek w Chinon
- Zamek w Chissay
- Château de la Menaudière
- Zamek w Le Clos du Saule
- Zamek w Fougères-sur-Bièvre
- Zamek w Gien
- Zamek w Gizeux
- Zamek w Huisseau-sur-Mauves
- Zamek w La-Ferte Saint Aubin
- Zamek w Langeais
- Zamek w La Rue des Réaux
- Zamek w Lavardin
- Zamek w Le Gue Pean
- Zamek w Le-Lude
- Zamek w Les Ponts-de-Cé
- Zamek w Loches
- Zamek w Luynes
- Zamek w Menars
- Zamek w Meung-sur-Loire
- Zamek w Montgeoffroy
- Zamek w Montrichard
- Zamek w Montpoupon
- Zamek w Montsoreau
- Zamek w Montrésor
- Zamek w Nantes [Château du Grand Blottereau]
- Château d'Oudon
- Zamek w Saint-Florent-le-Vieil
- Zamek w Saumur
- Zamek w Savennières
- Zamek w Serrant
- Zamek w Sully-sur-Loire
- Zamek w Sully-sur-Loire [Château de la Huardière]
- Zamek w Talcy
- Zamek w Thuisseau [Château de la Bourdaisière]
- Zamek w Trèves
- Zamek w Troussay
- Zamek w Ussé
- Zamek w Valençay
- Zamek w Verrerie
- Zamek w Villandry
- Zamek w Villesavin
Przypisy
Bibliografia
- Jan Baszkiewicz, Historia Francji, Ossolineum 1978
- Karol Estreicher, Historia sztuki w zarysie, Warszawa 1982, ISBN 83-01-03664-8
- Zamki nad Loarą, pr. zb. Ossolineum 1992, ISBN 83-04-03805-6
Media użyte na tej stronie
.svg)
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to LonganimE (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Vue extérieure de l'aile droite du château de Villandry (France)
Autor: Patrick Drackley, Licencja: CC BY-SA 3.0
This building is classé au titre des monuments historiques de la France. It is indexed in the base Mérimée, a database of architectural heritage maintained by the French Ministry of Culture, under the reference PA00109307
. 
Autor: flo21 from Montreal, Licencja: CC BY-SA 2.0
The Château de Chaumont was (of course) at the top of the hill overlooking the Loire river. The last woman to own this castle, Marie-Charlotte Say, was high maintenance and had the entire village (including cemetery) razed and rebuilt at the bottom of the hill.
Autor: Tango7174, Licencja: CC BY-SA 4.0
Château de Serrant, Maine-et-Loire, Pays de la Loire, France.
Autor: sybarite48, Licencja: CC BY 2.0
Langeais Castle is one of the castles of the Loire. Originally built by Foulques Nerra the tenth century, it was destroyed by the English during the Hundred Years War. It is now owned by the Institut de France.
.JPG)
(c) 98octane z angielskiej Wikipedii, CC BY 2.5
Château de Chenonceau - view of the arches and west facade of the Pont de Diane over the Cher River
Autor: Manfred Heyde, Licencja: CC BY-SA 3.0
Schloss Troussay, Département Loir-et-Cher/Frankreich - Hauptfassade.
.jpg)
Autor: sybarite48, Licencja: CC BY 2.0
This building is en partie classé, en partie inscrit au titre des monuments historiques de la France. It is indexed in the base Mérimée, a database of architectural heritage maintained by the French Ministry of Culture, under the references IA49009670
and PA00109211 . Autor: User:MatthiasKabel, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Courtyard of castle of Sully
Autor: Maximilian Dörrbecker (Chumwa), Licencja: CC BY-SA 2.5
This map results from a map request to the Kartenwünsche in the Kartenwerkstatt. You can make as well a request for a new map.
Autor: Thomas Steiner, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Das Schloss Chambord an der Loire in France