Doloryści
| Dewiza: Wszystko dla Chrystusa, wszystko przez Maryję | |
| Pełna nazwa | Zgromadzenie Synów Matki Bożej Bolesnej |
|---|---|
| Nazwa łacińska | Congregatio Filiorum Matris Dei Dolorosae |
| Skrót zakonny | CFD |
| Wyznanie | katolickie |
| Kościół | rzymskokatolicki |
| Założyciel | bł. Honorat Koźmiński |
| Data założenia | 1893 |
| Liczba członków | 0 (zakon wcielony do Franciszkanów) |
| Strona internetowa | |
Zgromadzenie Synów Matki Bożej Bolesnej lub Doloryści – nieistniejący zakon bezhabitowy założony przez kapucyna, bł. Honorata Koźmińskiego (1829-1916), 8 grudnia 1893 w Nowym Mieście nad Pilicą i funkcjonujący do 2016 r., kiedy to został połączony z Zakonem Braci Mniejszych (franciszkanami).
Historia Zgromadzenia
okres do I wojny światowej
Zgromadzenie Synów Matki Bożej Bolesnej powstało 8 grudnia 1893 r. w Nowym Mieście nad Pilicą. Jego założycielem był kapucyn z tamtejszego domu zakonnego bł. o. Honorat Koźmiński.
Jest to jedno z wielu zgromadzeń tzw. „honorackich”[1], od imienia założyciela.
Zamysł formuły działania tego rodzaju Zgromadzeń wynikł z represji zaborcy rosyjskiego po powstaniu styczniowym. Doświadczał ich również polski Kościół Katolicki oraz zakony, którym zaborcy ograniczali możliwości przyjmowania nowicjuszy, przejmowali majątki parafii oraz ograniczali pracę duszpasterską[2].
Zbudowanie pod carską okupacją religijnego "podziemnego państwa" z własnymi strukturami i organizacją oraz „konspiracyjna", bezhabitowa działalność stwarzała możliwości realnego działania pomimo całego rozbudowanego aparatu represyjnego[3].
W uzasadnieniu religijnym wzorcem dla twórcy zakonów "honorackich" były „ukryte” życia Jezusa i Maryi w Nazarecie, również „ukryte” życie Najświętszej Marii Panny, która ukrywała swoje wybranie. Także Kościół przez pierwsze trzy wieki swojej działalności pozostawał w ukryciu. Główny cel działalności Zgromadzenia został oparty na III Regule Św. Franciszka, czyli niesienie światu Chrystusa poprzez modlitwę i pracę oraz zachowanie ubóstwa, czystości i posłuszeństwa. Poprzez swój ukryty charakter członkowie Zgromadzenia mieli możliwość wchodzenia w rejony i środowiska mniej lub bardziej zamknięte dla ewangelizacji. Oficjalnie nazywa się to dotarciem do ludzi w miejscach ich codziennej aktywności. Tu szczególną uwagę Zgromadzenie skierowało na dzieci i młodzież, zwłaszcza ubogą i zaniedbaną moralnie.
Ożywianie ducha religijnego stało się charyzmatem Zgromadzenia, który był realizowany poprzez tworzenie małych wspólnot przede wszystkim w środowiskach miejskich. Tu bracia-rzemieślnicy zakładali warsztaty nauki zawodu, szkoły oraz internaty, które w rzeczywistości był przede wszystkim pierwszymi ośrodkami katechetycznymi.
Z punktu widzenia formalnego w okresie do wybuchu I wojny światowej Zgromadzenie było nielegalne, za co jego członkowie mogli być pociągnięci do odpowiedzialności karnej.
okres międzywojenny
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. Zgromadzenie zaczęło działać pod szyldem Towarzystwa Wychowawczo - Oświatowego "Przyszłość" w Warszawie, Częstochowie, Łodzi, Zawichoście, Radzyminie oraz Wilnie.
Na okres międzywojenny przypada też apogeum działalności, zwłaszcza, że zewnętrzna, oświatowo-kulturalna działalność Zgromadzenia cieszyła się często znacznym poparciem władz lokalnych. W tym czasie przełożonym generalnym] był o. Bolesław Neumana.
W nowych warunkach Zgromadzenie przyjęło półjawną formułę działalności jako Towarzystwo Kulturalno-Oświatowe "Przyszłość".
okres II wojny światowej
Przedwojenne doświadczenia w zakresie ukrytej formuły działalności sprzyjały kontynuowaniu działalności pomimo wielu strat personalnych z oskarżenia o tajne nauczanie.
po II wojnie światowej
W nowej, socjalistycznej rzeczywistości politycznej, realna działalność "dolorystów" została poważnie ograniczona z powodu upaństwowienia ich majątku dekretem z 1948 r., w wyniku czego utracili wszystkie swoje szkoły, internaty oraz domy zakonne. Ustaleni przez władze bracia-nauczyciele utracili możliwość wykonywania zawodu. W efekcie tych działań członkowie Zgromadzenia podjęli prace przy parafiach jako zakrystianie i katecheci, chociaż część z nich, ukrywając swoją przynależność zakonną, podjęło pracę w szkołach państwowych oraz instytucjach świeckich.
Zgromadzenie posiadało w Józefowie k. Otwocka Dom Generalny Zgromadzenia oraz Nowicjat, prowadząc dalej mniej lub bardziej ukrytą działalność ewangelizacyjną[4].
Dekretem Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego z 2 marca 2016 zgromadzenie zostało połączone z Zakonem Braci Mniejszych (franciszkanami) a sam klasztor został włączony w struktury Prowincji św. Franciszka z Asyżu w Poznaniu[5]. W wyniku wspomnianej decyzji zakonnicy przeszli z III Reguły św. Franciszka na I Regułę i zaczęli nosić habity stając się pełnoprawnymi franciszkanami.
Przypisy
- ↑ ”Sercanki” (opieka nad dziećmi i praca w szkołach), „Imienia Jezus” (działalność opiekuńczo-wychowawcza), „Honoratki” (apostolat wśród ludności robotniczej), „Obliczanki” (kult Oblicza i apostolstwo wynagradzające), „Wspomożycielki” (wspomaganie opuszczonych żyjących i zmarłych), „Niepokalanki” (apostolstwo wśród ludności miejskiej), „Pocieszycielki” (apostolstwo dobrej książki i prasy), „Pasterzanki” (opieka nad dziewczętami moralnie zaniedbanymi), „Felicjanki” (opieka nad dziećmi i staruszkami), „Kapucynki” (modlitwa i ofiara w klauzurze), „Posłanniczki” (Instytut Świecki), „Służki” (apostolstwo wśród ludności wsi), „Serafitki” (praca wśród biednych i opuszczonych), „Franciszkanki” (posługa chorym), „Westiarki” (troska o świątynie), „Sługi Jezusa” (apostolat wśród dziewcząt poszukujących pracy).
- ↑ O. Marian Kanior: Dzieje męskich zakonów mniszych na ziemiach wcielonych do cesarstwa-rosyjskiego 1772-1864 (pol.). Benedyktyni Tynieccy, 2012-07-31. [dostęp 2017-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-29)].
- ↑ Bł. Honorat Koźmiński - Codziennie od Chrystusa wychodzę, do Chrystusa idę i do Chrystusa wracam (pol.). Miesięcznik ARKA, 2013-10-01. [dostęp 2017-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-29)].
- ↑ Gronczewska Anna, Doloryści z łódzkich Bałut...
- ↑ Nowy klasztor w Józefowie (pol.). 2016-04-20. [dostęp 2017-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-16)].
Bibliografia
- Gronczewska Anna, Doloryści z łódzkich Bałut; [w:] "Kocham Łódź" (dod. do "Polska. Dziennik Łódzki", nr 125, 15 IV 2011, s. 8.