Dom Lekarski w Krakowie

Dom
Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego
Symbol zabytku nr rej. A-122 z 2 lipca 1968[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Adres

ul. Radziwiłłowska 4

Typ budynku

Kamienica

Styl architektoniczny

modernizm

Architekt

projekt Józef Sowiński
budowa Władysław Kaczmarski
wnętrza Stanisław Wyspiański

Kondygnacje

3

Ukończenie budowy

1905

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „DomTowarzystwa Lekarskiego Krakowskiego”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „DomTowarzystwa Lekarskiego Krakowskiego”
Ziemia50°03′41″N 19°56′49″E/50,061389 19,946944
Strona internetowa

Dom Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego – zabytkowy budynek znajdujący się przy ulicy Radziwiłłowskiej 4, na Wesołej.

Historia

Towarzystwo Lekarskie powołano w Krakowie w 1866, dopiero jednak w 1903 otrzymało ono od miasta parcelę budowlaną pod przyszłą siedzibę przy ulicy Radziwiłłowskiej. Jednopiętrowy dom zaprojektował Józef Sowiński. Na fasadzie domu znajduje się złocony napis „Towarzystwo Lekarskie”. Na prośbę prezesa Towarzystwa doktora Juliana Nowaka urządzenia wnętrz podjął się Stanisław Wyspiański.

Dom Lekarski uroczyście otwarto 2 marca 1905. Do wybuchu II wojny światowej służył lekarzom, po wojnie mieścił się tutaj magazyn, studium wojskowe Akademii Medycznej i jej biblioteka. Groźba zawalenia stropów pod ciężarem książek spowodowała rozpoczęcie budowy nowego gmachu biblioteki medycznej i remont budynku przy Radziwiłłowskiej. Towarzystwo Lekarskie odzyskało swoją własność dopiero w 1991. Dziś w budynku znajduje się siedziba Towarzystwa Lekarskiego, którego spotkania odbywają się w każdą środę. Większość pomieszczeń wynajmuje Uniwersytet Jagielloński – w budynku mieści się Muzeum Wydziału Lekarskiego UJ, Centrum Języka i Kultury Chińskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego „Instytut Konfucjusza w Krakowie” i biura administracji uniwersyteckiej.

Wnętrze

Wyspiański zaprojektował wystrój sali posiedzeń, czytelni i biblioteki. Sala posiedzeń (obecnie sala im. Stanisława Wyspiańskiego), której ściany pomalowano na kolor malinowy, zachowała do dziś fryz z kwiatów pelargonii. Motyw ten znajduje się także na kilimach i portierach. Meble w sali również zaprojektował Wyspiański. Na początku nie budziły entuzjazmu lekarzy, którzy narzekali na ich niewygodę. Żyrandole zdobiące dom lekarski przypominają płatki śniegu. Czytelnia miała popielate ściany wykończone fryzem z kwiatów róż.

Klatka schodowa ma fryz z liści i kwiatów kasztanowca, ten sam motyw zdobi balustradę schodów. Na tle żółtych ścian doskonale wygląda witraż projektu Wyspiańskiego – alegoria układu słonecznego – Apollo spętany, witraż został zniszczony w styczniu 1945 podczas wysadzania przez Niemców pobliskiego wiaduktu kolejowego. Odnowiono go dopiero w 1972. Witraże w bocznych oknach projektował Jan Bukowski. W piwnicach przetrwała zabytkowa kotłownia centralnego ogrzewania z lat budowy domu.

Budynek można zwiedzać po wcześniejszym uzgodnieniu terminu.

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kraków location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.15 N
  • S: 49.95 N
  • W: 19.76 E
  • E: 20.26 E
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Cracow Medical Society house, 4 Radziwillowska street,Krakow,Poland.JPG
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom Towarzystwa Lekarskiego,ul. Radziwiłłowska 4,Kraków
Krakow Medical Society house, auditorium, 4 Radziwillowska street, Krakow, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom Towarzystwa Lekarskiego, sala posiedzeń (sala im. S. Wyspiańskiego), ul. Radziwiłłowska 4, Kraków
Krakow Medical Society house (interior), 4 Radziwillowska street, Krakow, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom Towarzystwa Lekarskiego (wnętrze), ul. Radziwiłłowska 4, Kraków
Krakow Medical Society house, frieze design by Stanisław Wyspiański, 4 Radziwillowska street, Krakow, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom Towarzystwa Lekarskiego, fryz dzieło St. Wyspiańskiego, ul. Radziwiłłowska 4, Kraków
Krakow Medical Society house, Apollo-stained glass window design by Stanisław Wyspiański, 4 Radziwillowska street, Krakow, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom Towarzystwa Lekarskiego, witraż Apollo spętany projekt St. Wyspiański, ul. Radziwiłłowska 4, Kraków
Dom Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie (8642886188).jpg
(c) J. Nowostawska Gyalókay, MIK, CC BY-SA 2.0
XV edycja Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego. Dom Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie 18-19 maja.
Dom Lekarski, detal.jpg
Autor: RASSIL, Licencja: CC BY-SA 2.0
Dom Lekarski, ul. Radziwiłłowska, Kraków. Detal balustrady projektu S. Wyspiańskiego