Dom Panien Trzebnickich we Wrocławiu

Domek Romański

Widok dolnej kondygnacji
Państwo	Polska
Miejscowość	Wrocław
Adres	pl. Nankiera 8
Typ budynku	Kamienica
Styl architektoniczny	romański
Kondygnacje	2
Rozpoczęcie budowy	XIII wiek
Ważniejsze przebudowy	1966-1969
Pierwszy właściciel	cystersi
Położenie na mapie Wrocławia Domek Romański
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Domek Romański
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Domek Romański
51°06′44,5″N 17°02′18,0″E/51,112361 17,038333

Domek Romański przy Placu Biskupa Nankiera 8 we Wrocławiu, przy wylocie ul. Jodłowej – odtworzona częściowo po II wojnie światowej wczesnogotycka budowla z początku XIII wieku (wzmiankowana w 1208). Była to siedziba cysterek z Trzebnicy, dlatego nazywano go też "Domem Panien Trzebnickich". Nieopodal, wzdłuż ul. Kotlarskiej, znajdowały się Nowe Jatki, należące do trzebnickiego klasztoru.

Widok od strony ul. Jodłowej

Budynek ten wzniesiony został na planie trapezu z cegły układanej w wątek wendyjski (dwuwózkowy, zwany też słowiańskim). Romańskie elementy tej budowli (m.in. łuki w centralnej części) sąsiadują w nim z detalami gotyckimi (m.in. oknami i łukami sklepień). Na każdej z dwóch kondygnacji budynku znajdowały się pierwotnie po trzy pomieszczenia. Pozostawał – wielokrotnie przebudowywany – własnością zakonną aż do kasaty klasztorów w 1810 roku.

Po zniszczeniach podczas II wojny światowej budynków rejonu pl. Nankiera i Nowego Miasta odkryto w 1959^[1] zabytkowe fragmenty najstarszego założenia architektonicznego budynku znajdujące się pod poziomem ulicy. Kilka lat później, w latach 1966-1969, częściowo je odtworzono według projektu Henryka Dziurli. Przez osiem stuleci istnienia poziom sąsiadujących ulic podniósł się do wysokości górnej kondygnacji budynku tak, że dziś do wejścia schodzi się z ulicy po schodach. W południowej części dolnej kondygnacji zachowały się fragmenty sklepień kolebkowych, a na górnej kondygnacji – sklepienia krzyżowe. Podczas odbudowy w części budynku usunięto strop, łącząc kondygnację górną i dolną, a całość przekryto współczesnym żelbetowym stropodachem^[2]; nadziemną część budynku przeszklono od zewnątrz i zaadaptowano go na potrzeby galerii fotograficznej pod patronatem Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu; później galeria przekształciła się w Foto-Medium-Art, następnie w "Dolnośląskie Centrum Fotografii Domek Romański", a obecnie funkcjonuje tu "Galeria FOTO-GEN". W kwietniu 2017 roku w fasadę budynku wmurowano wykonaną z brązu tablicę upamiętniającą cysterską fundację "Domu Panien Trzebnickich".

Bibliografia

• Encyklopedia Wrocławia, Wrocław 2000, ISBN 83-7023-749-5

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Domek Romański we Wratislaviae Amici
• OKiS – Dolnośląskie Centrum Fotografii Domek Romański. okis.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-13)].