Dom Sederholma

Dom Sederholma Sederholmin talo
Państwo	Finlandia
Miejscowość	Helsinki
Adres	Aleksanterinkatu 18
Typ budynku	Dom mieszczański
Styl architektoniczny	klasycyzm
Architekt	Samuel Berner
Inwestor	Johan Sederholm
Ukończenie budowy	1757
Ważniejsze przebudowy	1865-1870
Pierwszy właściciel	Johan Sederholm
Kolejni właściciele	Konstantin Kiseleff
Położenie na mapie Finlandii (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dom Sederholma
60°10′08,3″N 24°57′13,2″E/60,168972 24,953667

Dom Sederholma (fin. Sederholmin talo) – zabytkowa budowla w stolicy Finlandii, Helsinkach. Najstarszy budynek w ścisłym centrum Helsinek i najstarszy murowany dom mieszkalny w tym mieście.

Położenie

Dom Sederholma znajduje się w dzielnicy Kruununhaka, pod adresem Aleksanterinkatu 18. Zajmuje eksponowany narożnik ulic Aleksanterinkatu i Katariinankatu, naprzeciw którego (po przekątnej) rozciąga się Plac Senacki. Sąsiednią, przylegającą parcelę zajmuje młodszy, XIX-wieczny dom Remandera.

Historia

Murowany z kamienia dom zbudował w 1757 r. Samuel Berner, architekt i mistrz murarski pochodzący z Saksonii. Zleceniodawcą był Johan Sederholm (1722-1805), przedsiębiorca blisko związany ze szwedzką rodziną królewską, właściciel gruntów w dzisiejszych dzielnicach Herttoniemi i Kumpula, kilku tartaków, stoczni oraz manufaktury wytwarzającej żagle. W chwili oddania do użytku był to najbardziej reprezentacyjny budynek Helsinek. Jego parter zajmowały sklep i biura firmy Sederholma. Na piętrze znajdowało się mieszkanie właściciela, a na poddaszu składy towarów.

Spadkobiercy Senderholma sprzedali dom w 1822 r. W l. 1865-1870 kolejny właściciel, architekt i kupiec Konstantin Kiseleff, rozbudował dom. Przebudował pomieszczenia mieszkalne, a parter przeznaczył na sklepy. M. in. na piętrze, pod oknami, pojawiły się kamienne balustrady, a na froncie parteru troje drzwi.

Od 1949 r. budynek, uznawany za najstarszy dom w Helsinkach, znajduje się we władaniu miasta. Początkowo, do roku 1885, był siedzibą sądu miejskiego. Od 1995 r. mieści jeden z oddziałów Muzeum Miejskiego Helsinek.

Architektura

Klasycystyczny, murowany, potynkowany, piętrowy budynek o symetrycznej, siedmioosiowej fasadzie. Trzy środkowe osie ujęte w formę trójosiowego ryzalitu, zwieńczonego trójkątnym frontonem. Nakryty jest dachem mansardowym z dwoma prostymi, maleńkimi lukarnami. Budynek jest zwrócony frontem do Aleksanterinkatu – głównej ulicy fińskiej stolicy, a jego czteroosiowa ściana szczytowa wychodzi na krzyżującą się z nią Katariinkatu.

Bibliografia

• Barański Mirosław J.: Cztery domy, w: „Na Szlaku. Magazyn turystyczno-krajoznawczy” R. XXXIII, nr e-153 (349), lipiec 2019, s. 20-21 [1];