Dom Studencki Akademik w Warszawie

Dom Studencki „Akademik”

nr rej. 1535 Warszawa-Ochota (jako część układu urbanistycznego Kolonii Lubeckiego)
DS Akademik od strony pl. Narutowicza
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Akademicka 5[1]
Typ budynku	dom studencki
Styl architektoniczny	zmodernizowany neoklasycyzm
Architekt	Kazimierz Tołłoczko
Inwestor	Fundusz Mieszkaniowy (pracowników i studentów PW)
Ukończenie budowy	1930
Pierwszy właściciel	Politechnika Warszawska
Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Dom Studencki „Akademik”
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dom Studencki „Akademik”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Dom Studencki „Akademik”
52°13′03″N 20°59′03″E/52,217500 20,984167
Strona internetowa

Dom Studencki Politechniki Warszawskiej „Akademik” – centralny budynek najstarszego kompleksu domów studenckich w Polsce, wzniesionego w latach dwudziestych XX w. Usytuowany w Warszawie, przy ulicy Akademickiej, na południowej pierzei placu Narutowicza. Wybudowany jako Dom Techników im. Gabriela Narutowicza. Napis taki zachował się na elewacji zwróconej ku ulicy Mochnackiego. Od nazwy budynku stosuje się w języku polskim wyraz akademik, określający miejsce zbiorowego zamieszkania studentów^[2][3][4].

Historia

Wybudowany w latach 1922–1930 jako trzeci budynek kompleksu gmachów Centrali Akademickiej Bratniej Pomocy (zwanego wówczas kolonią akademicką lub potocznie Bratniakiem). Wypełnił miejsce pomiędzy dwoma neorenesansowymi budynkami – obecnym DS Bratniak (ul. Grójecka 39) i DS Pineska (ul. Uniwersytecka 5) ukończonymi w 1925 r^[5]. Data otwarcia, uwieczniona na inskrypcji nad drzwiami, to 1929 rok^[2]. Kolonia akademicka, razem z mieszkalną Kolonią Lubeckiego, mieściła się między nowo powstającymi zabudowaniami mieszkalnymi Ochoty a planowanym kompleksem budynków akademickich, rządowych i wojskowych na pograniczu Ochoty, Śródmieścia i Mokotowa z centralną osią w postaci ul. Uniwersyteckiej^[6]. Nie wchodzi w skład mieszkaniowej Kolonii Lubeckiego, ale w rejestrze zabytków został włączony w granice jej kompleksu (pod numerem 1535 z 20 grudnia 1993 r^[7]. Akademik miał służyć studentom ubogim i wyróżniającym się^[2].

W czasie II wojny światowej stał się siedzibą niemieckiej Policji Porządkowej (konnej Schutzpolitzei i żandarmerii). Budynek stał się miejscem kaźni, a wyższe kondygnacje służyły jako miejsce ostrzału oddziałów powstańczych^[2][8].

Po wojnie zabudowania studenckie odbudowano ze zniszczeń. Oprócz domów studenckich (Akademik, Bratniak-Muszelka, Pineska-Tulipan) funkcjonuje przychodnia zdrowia z niewielkim szpitalem od ul. Mochnackiego.

Ze względu na obecność więzienia w czasach okupacji, zaczęto używać potocznej nazwy Alcatraz (od amerykańskiego więzienia o tej nazwie). W języku potocznym studentów i mieszkańców Ochoty utrwaliło się to ze względu na monumentalizm budynku – wysokość, surową formę, ciężkie drzwi wejściowe, obecność godła państwowego^[2].

Architektura

Budynek ma 8 pięter, z czego pokoje dla studentów znajdują się na piętrach od II. do VIII. Na I. piętrze znajdują się pomieszczenia administracyjne. Wewnątrz znajdują się: siłownia, basen i sala gimnastyczna na potrzeby studentów Politechniki Warszawskiej^[4]. Pokoje, od 1-osobowych do 4-osobowych, zapewniają 940 miejsc. Łazienki i kuchnie są wspólne^[9][10].

Oprócz miejsc mieszkalnych (pokoje 1-osobowe o pow. 9 m², 2-osobowe o pow. 12 m² i wieloosobowe) w kompleksie akademików znalazła się stołówka dla 2500 osób, podziemny basen (z łaźnią i innymi pomieszczeniami pomocniczymi), mechaniczna pralnia, biblioteka, sala gimnastyczna, sala odczytowa. Z klasycyzującą formą budynku korespondowały elementy ozdobne, takie jak kolumnady, stiuki, kasetony^[2][5].

Orzeł na godle państwowym umieszczonym na szczycie elewacji pozbawiony jest korony^[11]. Płaskorzeźba dodana została po II wojnie światowej. Projektant nie przewidział istnienia jakiejkolwiek płaskorzeźby na fasadzie budynku. Po 1989 r. trwały dyskusje nad dodaniem korony, jednak uzgodniono, że godło w obecnym kształcie posiada już wartość tradycyjną i historyczną^[12].

Galeria

• 

  Budynek przed II wojną światową
• 

  Budynek widziany z pętli tramwajowej na placu Narutowicza
• 

  Budynek od strony ul. Mochnackiego z widocznym napisem na fasadzie
• 

  Basen w podziemiach budynku

Zobacz też

• Dom Studencki „Riviera”
• Dawny Żydowski Dom Akademicki w Warszawie

Przypisy