Dom Wenecki w Krakowie

Dom Wenecki
(Kamienica Pod Karpiem Szarym)

nr rej. A-718 z 8 grudnia 1987[1]
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Adres	Rynek Główny 11
Ukończenie budowy	XIV–XVII w., XVIII w., 1913–1917
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie Dom Wenecki (Kamienica Pod Karpiem Szarym)
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dom Wenecki (Kamienica Pod Karpiem Szarym)
Położenie na mapie województwa małopolskiego Dom Wenecki (Kamienica Pod Karpiem Szarym)
Położenie na mapie Krakowa Dom Wenecki (Kamienica Pod Karpiem Szarym)
50°03′38,0″N 19°56′16,5″E/50,060556 19,937917

Dom Wenecki (Kamienica Pod Karpiem Szarym) – zabytkowa, modernistyczna kamienica znajdująca się w Krakowie przy Rynku Głównym 11, na Starym Mieście.

Wzniesiono ją w latach 1913–1917 według projektu Adolfa Siódmaka w miejscu wcześniejszej zabudowy, która znacznie różniła się o obecnego budynku, a powstała prawdopodobnie w XIV wieku. Od roku 1527 w kamienicy mieściła się apteka, dom był własnością aptekarskich rodzin: Alantsee, Zajdliczów (lata 1607–1646), Pernusów (do 1678). Przebudowa kamienicy nastąpiła zapewne na przełomie XVI i XVII wieku, a następnie w połowie XVII wieku i w latach 70. tego stulecia – wzmocniono wtedy konstrukcję i zmodernizowano wnętrza. W 1699 roku kamienicę kupiła żupa wielicka, ale około 1710 roku na powrót stała się własnością mieszczan. W latach 1718–1744 była własnością budowniczego Franciszka Torianiego i mieściła skład korzenny. W roku 1809 dokonano klasycystycznej przebudowy dla kupca bławatnego Józefa Leopolda Wasseraba według projektu Szczepana Humberta. W 1851 roku odbudowano po pożarze w 1850 spalone oficyny.

W roku 1913, mimo protestów architektów i konserwatorów, zburzono naziemne kondygnacje zabudowy i wzniesiono nowy wieloskrzydłowy dom, który luźno nawiązuje do układu dawnej kamienicy. Fasada jest okazała, najwyższa we wschodniej pierzei rynku. Kamienica składa się z wysokiej attyki, partii pieter i dwukondygnacyjnej części dolnej (z balkonem). Dekoracja elewacji podwórzowej nawiązuje do weneckiej architektury renesansowej. W południowej ścianie podwórka znajduje się godło kamienicy – płaskorzeźba karpia.

Nazwa „Dom Wenecki” nawiązuje do nieudokumentowanego pobytu posłów Republiki Weneckiej. Fakt owego pobytu miał potwierdzać gotycki renesansowa rzeźba z Lwem św. Marka, która istniała jeszcze na początku XX wieku.

Godło domu – szary karp na południowej ścianie na podwórku kamienicy

Zobacz też

• Dom Wenecki na ulicy Wenecja w Krakowie

Przypisy

Bibliografia

• Waldemar Komorowski, Aldona Sudacka, Rynek Główny w Krakowie, wyd. Ossolineum, Wrocław 2008.