Dom Wenecki w Krakowie

Dom Wenecki
(Kamienica Pod Karpiem Szarym)
Symbol zabytku nr rej. A-718 z 8 grudnia 1987[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Adres

Rynek Główny 11

Ukończenie budowy

XIV–XVII w., XVIII w., 1913–1917

Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie
Mapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dom Wenecki(Kamienica Pod Karpiem Szarym)”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Dom Wenecki(Kamienica Pod Karpiem Szarym)”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Dom Wenecki(Kamienica Pod Karpiem Szarym)”
Ziemia50°03′38,0″N 19°56′16,5″E/50,060556 19,937917

Dom Wenecki (Kamienica Pod Karpiem Szarym) – zabytkowa, modernistyczna kamienica znajdująca się w Krakowie przy Rynku Głównym 11, na Starym Mieście.

Wzniesiono ją w latach 1913–1917 według projektu Adolfa Siódmaka w miejscu wcześniejszej zabudowy, która znacznie różniła się o obecnego budynku, a powstała prawdopodobnie w XIV wieku. Od roku 1527 w kamienicy mieściła się apteka, dom był własnością aptekarskich rodzin: Alantsee, Zajdliczów (lata 1607–1646), Pernusów (do 1678). Przebudowa kamienicy nastąpiła zapewne na przełomie XVI i XVII wieku, a następnie w połowie XVII wieku i w latach 70. tego stulecia – wzmocniono wtedy konstrukcję i zmodernizowano wnętrza. W 1699 roku kamienicę kupiła żupa wielicka, ale około 1710 roku na powrót stała się własnością mieszczan. W latach 1718–1744 była własnością budowniczego Franciszka Torianiego i mieściła skład korzenny. W roku 1809 dokonano klasycystycznej przebudowy dla kupca bławatnego Józefa Leopolda Wasseraba według projektu Szczepana Humberta. W 1851 roku odbudowano po pożarze w 1850 spalone oficyny.

W roku 1913, mimo protestów architektów i konserwatorów, zburzono naziemne kondygnacje zabudowy i wzniesiono nowy wieloskrzydłowy dom, który luźno nawiązuje do układu dawnej kamienicy. Fasada jest okazała, najwyższa we wschodniej pierzei rynku. Kamienica składa się z wysokiej attyki, partii pieter i dwukondygnacyjnej części dolnej (z balkonem). Dekoracja elewacji podwórzowej nawiązuje do weneckiej architektury renesansowej. W południowej ścianie podwórka znajduje się godło kamienicy – płaskorzeźba karpia.

Nazwa „Dom Wenecki” nawiązuje do nieudokumentowanego pobytu posłów Republiki Weneckiej. Fakt owego pobytu miał potwierdzać gotycki renesansowa rzeźba z Lwem św. Marka, która istniała jeszcze na początku XX wieku.

Godło domu – szary karp na południowej ścianie na podwórku kamienicy

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • Waldemar Komorowski, Aldona Sudacka, Rynek Główny w Krakowie, wyd. Ossolineum, Wrocław 2008.

Media użyte na tej stronie

Krakow Center - basic map.svg
Autor: RaNo, Licencja: CC BY-SA 4.0
Old town in Krakow - basic map
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Kraków location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.15 N
  • S: 49.95 N
  • W: 19.76 E
  • E: 20.26 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Wenecki tenement house, 1913 design. Adolf Siódmak, 11 Main Market square, Old Town, Kraków, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom Wenecki, 1913 proj. Adolf Siódmak, Rynek Główny 11, Stare Miasto, Kraków
KamienicaPodSzarymKarpiem-Godło-POL, Kraków.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 3.0
Godło Kamienicy Pod Szarym Karpiem na Rynku Głównym, ot - szary karp na południowej ścianie na podwórku kamienicy. Kraków, 2016.