Dom pod Krzyżem w Krakowie

Dom pod Krzyżem, Oddział Teatralny
Oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa
Ilustracja
Dom pod Krzyżem
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Adres

pl. św. Ducha 5
ul. Szpitalna 21
ul. św. Marka 24

Data założenia

1969

Zakres zbiorów

historia teatru krakowskiego

Kierownik

Małgorzata Palka

Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie
Mapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Dom pod Krzyżem, Oddział Teatralny”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Dom pod Krzyżem, Oddział Teatralny”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Dom pod Krzyżem, Oddział Teatralny”
Ziemia50°03′47,9″N 19°56′30,7″E/50,063306 19,941861
Strona internetowa

Dom pod Krzyżem – zabytkowy budynek przy ulicy Szpitalnej 21 w Krakowie. Pierwotnie siedziba szpitala św. Rocha i kaplicy pod tym samym wezwaniem, obecnie mieści się w nim Oddział Teatralny Muzeum Historycznego Miasta Krakowa (od 2008 udostępniany tylko podczas wystaw czasowych).

Historia budynku

Historia Domu pod Krzyżem sięga średniowiecza, kiedy mieścił się tutaj szpital pod wezwaniem św. Rocha przeznaczony dla ubogich scholarów (z kaplicą pod tym samym wezwaniem). Stanowił on część dużego kompleksu szpitalnego Ducha Świętego prowadzonego przez duchaków. Budowa obecnego budynku została zakończona w 1474 roku. W XVI wieku dobudowano do niego oficynę. W XVIII wieku został oddany parafii mariackiej, która prowadziła tu przytułek dla ubogich. W tym okresie na elewacji domu umieszczono krucyfiks, od którego pochodzi nazwa budynku (obecnie znajduje się tam jego kopia)[1][2]. Na początku XX w. budynek odkupiło miasto, które zamierzało zburzyć zabudowania poszpitalne, ale ostatecznie przekształciło je na domy mieszkalne i sklepy. W latach 1917-1937 na pierwszym piętrze budynku miał siedzibę Związek Artystów Plastyków. Wiosną 1933 roku Józef Jarema otwarł tu teatr Cricot[2].

Siedziba muzeum

W 1936 roku Rada Miasta przeznaczyła Dom pod Krzyżem na siedzibę przyszłego muzeum historycznego. Muzeum przejęło budynek w 1949 roku. W latach 1958–1969 przeprowadzono generalny remont budynku, podczas którego adaptowano obiekt na potrzeby ekspozycji poświęconej historii teatru krakowskiego (Oddziału Teatralnego Muzeum Historycznego Miasta Krakowa) oraz przywrócono budowli jej pierwotne cechy stylowe. Otwarcie oddziału nastąpiło w 1969, nadano mu wówczas imię Stanisława Wyspiańskiego[2].

Lokalizacja oddziału teatralnego w tym miejscu zgodna była z wysuwanymi już kilkadziesiąt lat wcześniej sugestiami Macieja Szukiewicza. Na ekspozycję złożyły się m.in. przedmioty przekazane przez Muzeum Narodowe, otrzymane w spadku po Ludwiku Solskim i Jadwidze Mrozowskiej oraz dary teatrów krakowskich i osób prywatnych. W zbiorach muzeum znalazły się m.in. pamiątki po Helenie Modrzejewskiej, Antoninie Hoffmann i Ludwiku Solskim, projekty scenografii i kostiumów Karola Frycza, Józefa Mehoffera, Andrzeja Pronaszki, Stanisława Wyspiańskiego, Andrzeja Stopki czy Tadeusza Kantora, a także inne eksponaty związane z historią teatru (portrety, rekwizyty, afisze teatralne, zaproszenia itp.)[1].

W 2008 zamknięto stałą wystawę ze względu na konieczny remont budynku, konserwację eksponatów oraz reorganizację wystawy. Aktualnie Oddział przygotowuje i udostępnia swoje zbiory zainteresowanym poprzez wystawy czasowe, wydarzenia i działania edukacyjne oraz kwerendy[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Michał Rożek: Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa. Wyd. I. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2006, s. 203–204. ISBN 83-7318-730-8.
  2. a b c d Dom pod Krzyżem: Historia. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. [dostęp 2018-06-15].

Bibliografia

  • J. Adamczewski, Kraków osobliwy, Kraków: Wydawnictwo "Skrzat", 1996, ISBN 83-86871-83-0.
  • M. Hanik, Muzea Krakowa, Kraków: Krakowski Ośrodek Informacji Turystycznej, 1991.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Krakow Center - basic map.svg
Autor: RaNo, Licencja: CC BY-SA 4.0
Old town in Krakow - basic map
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Kraków location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.15 N
  • S: 49.95 N
  • W: 19.76 E
  • E: 20.26 E
Dom pod krzyżem, Kraków 02.JPG
Autor: Cancre, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom pod Krzyżem, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, ul. Szpitalna, Kraków