Dom przedpogrzebowy w Gliwicach

Dom Przedpogrzebowy zwany Małą Synagogą
Symbol zabytku nr rej. A/87/03 z 8 maja 2003

Gliwice - Dom przedpogrzebowy
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gliwice

Adres

ul. Poniatowskiego 14

Styl architektoniczny

neogotycki

Architekt

Max Fleischer

Kondygnacje

1

Ukończenie budowy

1903

Pierwszy właściciel

gmina żydowska

Obecny właściciel

miasto Gliwice

Położenie na mapie Gliwic
Mapa konturowa Gliwic, po prawej znajduje się punkt z opisem „Dom Przedpogrzebowy zwany Małą Synagogą”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Dom Przedpogrzebowy zwany Małą Synagogą”
Ziemia50°18′11,7000″N 18°41′35,8080″E/50,303250 18,693280

Dom przedpogrzebowy w Gliwicachzabytkowy budynek z 1903 roku znajdujący się w Gliwicach przy ulicy księcia Józefa Poniatowskiego 14 (przy Nowym Cmentarzu Żydowskim, w sąsiedztwie Cmentarza Lipowego) zwany Małą Synagogą.

Historia

Budynek zaprojektował wiedeński architekt Max Fleischer[1]. Wykonawcą była firma budowlana Juliusa Scheera z Gliwic, pracami budowlanymi kierowali: Johann Miedel (architekt), Andreas Holzenpfeil i Oskar Stanjura . 15 listopada 1903 roku miało miejsce uroczyste otwarcie i poświęcenie cmentarza wraz z budynkami. Podczas II wojny światowej w budynku mieścił się magazyn wojskowy. W 2007 Dom Przedpogrzebowy został przekazany przez gminę żydowską miastu Gliwice. Obecnie, po przeprowadzonych w latach 2012-2016 pracach remontowo-konserwatorskich, mieści się tu Dom Pamięci Żydów Górnośląskich (oddział Muzeum w Gliwicach)[2].

Architektura

Dom przedpogrzebowy zbudowany jest z czerwonej cegły i prezentuje styl neogotycki. Składa się on z hali głównej (wymiary: 10,5 m na 17,6 m, wysokość: 10 m), w której na posadzce ułożony jest ornament z czarno-białych płytek ceramicznych. Dłuższe ściany podzielone są na trzy części filarami przyściennymi, które wspierają sklepienie krzyżowo-żebrowe. Sklepienie ozdobione jest malowidłem przedstawiającym gwiaździste niebo. W ścianach szczytowych hali znajdują się dwa monumentalne okna witrażowe.

Hala była połączona szerokimi drzwiami z przedsionkiem, którym przechodzono z ulicy na cmentarz. Po przeciwnej stronie przedsionka ulokowana była kostnica służąca do przechowywania i obmywania zwłok. W budynku znajdowały się także pomieszczenia mieszkalne (przeznaczone dla strażnika cmentarnego i jego pomocnika), kancelaria, pokój dla rabina oraz kotłownia (w piwnicy).

Galeria (zdjęcia wykonane przed pracami konserwatorskimi)

Przypisy

  1. Gliwice | Wirtualny Sztetl, www.sztetl.org.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  2. Dom Pamięci Żydów Górnośląskich – O nas, dom.muzeum.gliwice.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-29] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Gliwice mapa.png
Autor: derivative work: Patgliwice, derivative work: Megaemce, Therud, Licencja: CC BY 3.0
Gliwice map
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda zabytek judaizmu.svg
Symbol zabytku judaizmu do legendy mapy
2 sierpnia 2006 r. kirkut-gliwice 109.jpg
Autor: Monika Korzeniec, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kirkut w Gliwiach - Wnętrze domu przedpogrzebowego.
Dprzed.jpg
Autor: Bastet78, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Wnętrze domu przedpogrzebowego w Gliwiach - Aspersorium
2 sierpnia 2006 r.gliwice 104.jpg
Autor: Bastet78, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kirkut w Gliwiach - Wnętrze domu przedpogrzebowego (ul. Poniatowskiego)
2.08.2006dom przedpogrzebowygliwice 088.jpg
Autor: Bastet78, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Domu przedpogrzebowy (ul. Poniatowskiego) The mortuary on the Jewish cemetery in Gliwice
Dprzedpogrz.jpg
Autor: Bastet78, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Wnętrze domu przedpogrzebowego w Gliwicach
2 sierpnia 2006 r. sklepienie-gliwice.jpg
Autor: Bastet78, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Wnętrze domu przedpogrzebowego/Vault
Gleiwitz - dom przedpogrzebowy.JPG
(c) I, Pudelek, CC-BY-SA-3.0
Gleiwitz - Gliwice. Dom przedpogrzebowy przy cmentarzu żydowskim
2 sierpnia 2006 r.gliwice 100.jpg
Autor: Bastet78, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Wnętrze domu przedpogrzebowego w Gliwiach