Dom przedpogrzebowy w Gliwicach
nr rej. A/87/03 z 8 maja 2003 | |
(c) I, Pudelek, CC-BY-SA-3.0 Gliwice - Dom przedpogrzebowy | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | Gliwice |
Adres | ul. Poniatowskiego 14 |
Styl architektoniczny | neogotycki |
Architekt | Max Fleischer |
Kondygnacje | 1 |
Ukończenie budowy | |
Pierwszy właściciel | gmina żydowska |
Obecny właściciel | miasto Gliwice |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°18′11,7000″N 18°41′35,8080″E/50,303250 18,693280 |
Dom przedpogrzebowy w Gliwicach – zabytkowy budynek z 1903 roku znajdujący się w Gliwicach przy ulicy księcia Józefa Poniatowskiego 14 (przy Nowym Cmentarzu Żydowskim, w sąsiedztwie Cmentarza Lipowego) zwany Małą Synagogą.
Historia
Budynek zaprojektował wiedeński architekt Max Fleischer[1]. Wykonawcą była firma budowlana Juliusa Scheera z Gliwic, pracami budowlanymi kierowali: Johann Miedel (architekt), Andreas Holzenpfeil i Oskar Stanjura . 15 listopada 1903 roku miało miejsce uroczyste otwarcie i poświęcenie cmentarza wraz z budynkami. Podczas II wojny światowej w budynku mieścił się magazyn wojskowy. W 2007 Dom Przedpogrzebowy został przekazany przez gminę żydowską miastu Gliwice. Obecnie, po przeprowadzonych w latach 2012-2016 pracach remontowo-konserwatorskich, mieści się tu Dom Pamięci Żydów Górnośląskich (oddział Muzeum w Gliwicach)[2].
Architektura
Dom przedpogrzebowy zbudowany jest z czerwonej cegły i prezentuje styl neogotycki. Składa się on z hali głównej (wymiary: 10,5 m na 17,6 m, wysokość: 10 m), w której na posadzce ułożony jest ornament z czarno-białych płytek ceramicznych. Dłuższe ściany podzielone są na trzy części filarami przyściennymi, które wspierają sklepienie krzyżowo-żebrowe. Sklepienie ozdobione jest malowidłem przedstawiającym gwiaździste niebo. W ścianach szczytowych hali znajdują się dwa monumentalne okna witrażowe.
Hala była połączona szerokimi drzwiami z przedsionkiem, którym przechodzono z ulicy na cmentarz. Po przeciwnej stronie przedsionka ulokowana była kostnica służąca do przechowywania i obmywania zwłok. W budynku znajdowały się także pomieszczenia mieszkalne (przeznaczone dla strażnika cmentarnego i jego pomocnika), kancelaria, pokój dla rabina oraz kotłownia (w piwnicy).
Galeria (zdjęcia wykonane przed pracami konserwatorskimi)
Sklepienie krzyżowo-żebrowe hali głównej
Przypisy
- ↑ Gliwice | Wirtualny Sztetl, www.sztetl.org.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
- ↑ Dom Pamięci Żydów Górnośląskich – O nas, dom.muzeum.gliwice.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-29] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Dom przedpogrzebowy w Gliwicach - Informacje na portalu Wirtualny Sztetl
Media użyte na tej stronie
Autor: derivative work: Patgliwice, derivative work: Megaemce, Therud, Licencja: CC BY 3.0
Gliwice map
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Symbol zabytku judaizmu do legendy mapy
Autor: Monika Korzeniec, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kirkut w Gliwiach - Wnętrze domu przedpogrzebowego.
Autor: Bastet78, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Wnętrze domu przedpogrzebowego w Gliwiach - Aspersorium
Autor: Bastet78, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kirkut w Gliwiach - Wnętrze domu przedpogrzebowego (ul. Poniatowskiego)
Autor: Bastet78, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Domu przedpogrzebowy (ul. Poniatowskiego) The mortuary on the Jewish cemetery in Gliwice
Autor: Bastet78, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Wnętrze domu przedpogrzebowego/Vault
(c) I, Pudelek, CC-BY-SA-3.0
Gleiwitz - Gliwice. Dom przedpogrzebowy przy cmentarzu żydowskim
Autor: Bastet78, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Wnętrze domu przedpogrzebowego w Gliwiach