Dom przedpogrzebowy w Olsztynie

Dom Oczyszczenia
„Bet Tahara”
Symbol zabytku nr rej. A-2370 z 27 lutego 1988[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

ul. Zyndrama z Maszkowic 2
Olsztyn

Architekt

Erich Mendelsohn

Inwestor

Gmina Żydowska w Olsztynie (wcześniej Allenstein)

Pierwszy właściciel

Gmina Żydowska w Olsztynie

Kolejni właściciele

Skarb Państwa, Archiwum Państwowe w Olsztynie (1961-1996)

Obecny właściciel

Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Warszawie dzierżawca: Fundacja Borussia

Położenie na mapie Olsztyna
Mapa konturowa Olsztyna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dom Oczyszczenia„Bet Tahara””
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Dom Oczyszczenia„Bet Tahara””
Ziemia53°46′32,326″N 20°28′06,640″E/53,775646 20,468511
Strona internetowa

Dom Oczyszczenia, hebr. Bet Tahara, obecnie zwany również Domem Mendelsohna – dawny dom przedpogrzebowy gminy żydowskiej w Olsztynie zbudowany w 1913 roku według projektu architekta Ericha Mendelsohna[2].

Obiekt jest jednocześnie pierwszym dziełem[3] (najprawdopodobniej pracą dyplomową)[4] Mendelsohna oraz ostatnią zachowaną pamiątką po gminie i ludności żydowskiej w Olsztynie[2].

Budynek znajduje się przy zdewastowanym pod koniec lat 60. XX w. cmentarzu żydowskim[5], przy obecnej ulicy Zyndrama z Maszkowic. Do 1996 roku we wnętrzach budynku mieściło się Archiwum Państwowe. Obecnie obiekt jest własnością Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, która udostępniła go Fundacji „Borussia” z przeznaczeniem na centrum kultury – Centrum Dialogu Międzykulturowego oraz muzeum architekta[3][6]. 21 marca 2013 roku odbyło się oficjalne otwarcie Domu Mendelsohna, które przypadło dokładnie w 126. rocznicę urodzin projektanta obiektu[7].

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 119 [dostęp 2015-09-29].
  2. ↑ a b Program „Dom Mendelsohna”. borussia.pl. [dostęp 2015-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-13)].
  3. ↑ a b Tomasz Kurs: Dom pogrzebowy, czyli skarb na ul. Zyndrama. gazeta.pl Olsztyn, 27 grudnia 2007, ostatnia aktualizacja 27 grudnia 2007 19:10. [dostęp 2009-08-27]. (pol.).
  4. ↑ Jerzy Pantak: Pod sklepieniem Bet Tahara. Olsztyn24.com, 27 grudnia 2007 17:08:18. [dostęp 2009-08-27]. (pol.).
  5. ↑ Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego: 2005-01-12 Olsztyn. fodz.pl, 12 stycznia 2005. [dostęp 2009-08-27]. (pol.).
  6. ↑ Ewa Mazgal: Potrzeba milionów na remont Bet Tahara. www.gazetaolsztynska.pl, 22 czerwca 2009. [dostęp 2009-08-27]. (pol.).
  7. ↑ B. Grygo: Otwarcie Domu Mendelsohna. www.borussia.pl, 21 marca 2013. [dostęp 2013-03-26]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Bet Tahara in Olsztyn Außenansicht 2012.jpg
Autor: Aniolek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Außenansicht der Bet Tahra in Olsztyn nach der Restauration, 2012
Olsztyn location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Olsztyna, Polska