Dom przy ul. Górniczej 23 w Tarnowskich Górach

Dom przy ul. Górniczej 23

nr rej. A/631/66 z 28 maja 1966[1][2]
Budynek przy ul. Górniczej 23 w 2012 roku
Państwo	Polska
Miejscowość	Tarnowskie Góry (Śródmieście-Centrum)
Adres	ul. Górnicza 23
Typ budynku	chata gwarecka
Ukończenie budowy	1821
Zniszczono	koniec XX – pocz. XXI w.
Właściciel	Adam Okraska[3]
Położenie na mapie Tarnowskich Gór Górnicza 23
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Górnicza 23
Położenie na mapie województwa śląskiego Górnicza 23
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego Górnicza 23
50°26′26,16″N 18°51′16,99″E/50,440600 18,854719

Dom przy ul. Górniczej 23 w Tarnowskich Górach – wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego^[1] chałupa gwarecka z 1821 roku^[2] znajdująca się w Tarnowskich Górach, w granicach dzielnicy Śródmieście-Centrum, przy ul. Górniczej naprzeciwko remizy strażackiej^[3].

Budynek w latach 40. XX wieku

Pozostałości południowej ściany szczytowej w 2021 roku

Budynek zbudowany na rzucie prostokąta, parterowy i dwutraktowy, elewacja pierwotnie sześcioosiowa^[4]; dwie osie od strony północnej uległy zawaleniu^[3]. W osi elewacji znajdowała się przelotowa sień, a w pomieszczeniu na prawo od niej na belkowanym drewnianym stropie była zachowana data budowy domu 1821^[5]. Budynek posiadał komin przełazowy, nakryty był dachem naczółkowym krytym papą^[4].

Chata wpisana została do rejestru zabytków ówczesnego województwa katowickiego 28 maja 1966 roku^[1][2].

Obiekt obecnie jest w ruinie. Zawaleniu uległa jedna z czterech ścian zewnętrznych, fragment ściany frontowej oraz dach. Do czasów współczesnych zachował się jedynie parter, część ściany szczytowej od strony południowej oraz fragmenty ściany zachodniej^[3].

Dom przy ul. Górniczej 23 jest jedną z kilku XIX-wiecznych chałup typowych dla wiejskiego budownictwa regionu Tarnowskich Gór. Podobne budynki – w lepszym bądź gorszym stanie – zachowały się na terenie miasta jeszcze m.in. przy ul. Górniczej 39, ul. Kaczyniec 2, ul. Nałkowskiej 5 czy ul. Szymały 1 (dom z 1824 roku, który był własnością Rudolfa von Carnalla^[6])^[5][2].

Przypisy

Bibliografia

• Gminna Ewidencja Zabytków. BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach, 2019-10-04. [dostęp 2021-07-22]. (pol.).
• Zofia Krzykowska: Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763-1918). Zabytki architektury i sztuki. W: praca zbiorowa pod red. Jana Drabiny: Historia Tarnowskich Gór. Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000. ISBN 83-911508-3-6.Sprawdź autora:1.
• Ignacy Płazak, Jan Przała: Katalog zabytków sztuki w Polsce. red. Izabela Rejduch-Samkowa, Jan Samek. T. VI: (województwo katowickie). Cz. zeszyt 12: (powiat tarnogórski). Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk i Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach, 1968. ISBN 83-86293-37-3.
• Jacek Tarski: Zabytkowa paranoja przy Górniczej. gwarek.com.pl, 2016-09-29. [dostęp 2021-07-22]. (pol.).
• Rejestr zabytków nieruchomych w województwie śląskim (stan na 31 grudnia 2020 r.). Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2021-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).