Domenico Ghirlandaio

Domenico Ghirlandaio
Autoportret, fragment obrazu
Data i miejsce urodzenia	1449 Florencja
Data śmierci	11 stycznia 1494
Narodowość	włoska
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	renesans
Strona internetowa

Domenico Ghirlandaio, właściwie Domenico di Tommaso Bigordi (ur. 1449 we Florencji, zm. 11 stycznia 1494 we Florencji), włoski malarz z okresu quattrocento, przedstawiciel szkoły florenckiej.

Dominik Ghirlandaio urodził się w rodzinie Tomasza, znanego florenckiego złotnika, którego przydomek Ghirlandaio, znaczył twórca girland, ozdoby kobiecej głowy, którą wymyślił. Za namową ojca, uczył się złotnictwa, które porzucił na rzecz malarstwa i nauki u Alessio Baldovinettiego i Andrei del Verrocchio. Współpracował ze swymi młodszymi braćmi, Benedetto i Davide. Warsztat Ghirladaio był najbardziej znanym i najlepiej prosperującym warsztatem malarskim we Florencji, który zyskiwał wiele intratnych zleceń. Jego najważniejsze dzieła to freski chóru kościoła Santa Maria Novella, freski w Pizie, San Gimignano i w rzymskiej Kaplicy Sykstyńskiej, obraz Starzec i chłopiec.

Jego najsłynniejszym uczniem był Michał Anioł, a jego syn Ridolfo Ghirlandaio był znanym malarzem włoskiego renesansu.

Styl Domenica Ghirlandaia cechowała prostota, klarowność, czasem dekoracyjny linearyzm. W kompozycji scen wielofiguralnych nawiązywał do dzieł Filippa Lippiego. Inspirował się także twórczością artystów flamandzkich. W obrazach o tematyce religijnej starał się, podobnie jak jego poprzednicy (Masaccio, Gozzoli), przemycić fragmenty życia współczesnego w ubiorze postaci, przedstawianych wnętrzach czy też w samych postaciach nadając im rysy twarzy współczesnych Florentczyków. Przykładem mogą być freski w kościele Santa Trinita, na których pojawiają się członkowie rodu Sassettich.

Ghirlandaio malował także izolowane portrety. Jednym z najbardziej znanych jest wizerunek Giovanny degli Albizzi Tornabuoni (Madryt). Zastosowane tu zostało tradycyjne dla florenckich portretów arystokratycznych ujęcie profilowe. Artysta uwiecznił ową damę również w scenie Nawiedzenia w Santa Maria Novella w takiej samej pozie i ubiorze (widać ją po prawej stronie sceny).

Dzieła

nr	tytuł, zleceniodawca i miejsce przeznaczenia	czas powstania	technika i wymiary	miejsce przechowywania	ilustracja
Freski
1.	Freski dla kaplicy Sassettich
	Zmartwychwstanie chłopca (fragment)	1483-1486	fresk	kościół Santa Trinità, Florencja
	Zatwierdzenie reguły franciszkańskiej
	Stygmaty św. Franciszka
2.	Freski w prezbiterium kościoła Santa Maria Novella, fundatorzy: Tornabuoni
	Narodziny Maryi	1486-90	fresk	kościół Santa Maria Novella, Florencja
	Prezentacja Maryi w świątyni
	Nawiedzenie św. Elżbiety
	Narodziny Jana Chrzciciela
	Chrzest Chrystusa
	Zachariasz w świątyni
Ołtarze
4.	Ołtarz Matki Boskiej dla kościoła Santa Maria Novella	1480
5.	Pokłon pasterzy dla kaplicy Sassettich	1485	tempera na desce, 167 × 167 cm	kościół Santa Trinità, Florencja
6.	Pokłon trzech króli dla kościoła przy Ospedale degli Innocenti	1488
Portrety
7.	Portret Giovanny Tornabuoni[1]	1489-90	tempera na desce, 77 × 49 cm	Muzeum Thyssen-Bornemisza, Madryt
8.	Starzec i chłopiec[2]	ok. 1490	tempera na desce, 62 × 46 cm	Luwr, Paryż
9.	Adoracja Dzieciątka	ok. 1490	tempera na desce, 52 × 42 cm	Zamek Królewski na Wawelu, Kraków

Bibliografia

• Zygmunt Waźbiński, Malarstwo quattrocenta, Wyd. Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1972.
• Giorgio Vasari, Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów PIW, Warszawa 1980.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Domenico Ghirlandaio - o artyście na stronie Web Gallery of Art
• Domenico Ghirlandaio Virtual gallery - życie i twórczość