Domicjan
Ten artykuł od 2021-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Imperator Caesar Domitianus Germanicus Augustus | |
![]() | |
Cesarz rzymski | |
Okres | od 14 września 81 |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Moneta | |
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 2.5 |
Domicjan, Domitianus, Titus Flavius Domitianus, Imperator Caesar Domitianus Augustus (ur. 24 października 51, Rzym – zm. 18 września 96, Rzym) – syn Wespazjana i Domitilli Starszej, brat Tytusa Flawiusza i Domitilli Młodszej, cesarz rzymski z dynastii Flawiuszy panujący od 14 września 81 do 18 września 96 roku n.e.
Życiorys
W początkach swojego panowania w roku 82 osobiście poprowadził siłami 9 legionów wyprawę wojenną przeciwko germańskim plemionom Chattów, których pokonał i odepchnął w głąb Germanii, rozszerzając Agri Decumates, odbył z tego tytułu uroczysty triumf i przyjął przydomek Germanicus w roku 85.
Także w tym roku Dakowie najechali na prowincję Mezję. Po sprowadzeniu posiłków, w tym jednego legionu z Brytanii, Rzymianie ruszyli do kontrnatarcia zakończonego klęską (zniszczony cały legion V Alaude). Na teren wojny przybył osobiście Domicjan (rok 88), lecz wobec groźby najazdu plemion Jazygów, Markomanów, Kwadów oraz buntu, który wzniecił Saturninus, namiestnik Górnej Germanii, został zmuszony do zawarcia pokoju z władcą Daków w roku 89. Uznał go za króla, obiecał coroczne subsydia pieniężne, specjalistów od fortyfikacji obronnych, licząc na nich jako sojuszników przeciwko innym agresywnym plemionom. Decebal miał zwrócić jeńców wojennych oraz wydać część broni, czego nie uczynił.
W roku 92 cesarz przeprowadził wyprawę przeciwko Jazygom, Kwadom i Markomanom.
Przeprowadził reformy w administracji państwa, na wysokie stanowiska w kancelariach cesarskich powołując zamiast wyzwoleńców ekwitów, do pobierania podatków wyznaczył państwową służbę z prokuratorami do ich pilnowania i zakończył działalność prywatnych spółek publikanów pobierających podatki. Wyższe stanowiska w armii powierzał również ekwitom, pomijając senatorów. Dokończył budowę Koloseum.
Był dwukrotnie żonaty z Domicją Longiną. Został zamordowany w pałacu cesarskim w Rzymie, w wyniku spisku pretorianów, cesarskiego szambelana i cesarzowej Domicji.
Bibliografia
Źródła
- Swetoniusz, Żywoty cezarów, Ossolineum, Wrocław 1987.
- Tacyt, Dzieła t. I–II, Warszawa 1957, 2004.
Opracowania
- Boruch W., Aspekty polityczne i ideologiczne panowania cesarza Domicjana (81–96 r. po Chr.) w świetle mennictwa imperialnego, Poznań 2002.
- Cary M., Scullard H. H., Dzieje Rzymu. Od czasów najdawniejszych do Konstantyna. t. I, Warszawa 1992.
- Krawczuk A, Poczet cesarzowych Rzymu, Iskry, Warszawa 2006.
- Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich, ISKRY, Warszawa 2006.
- Słownik cesarzy rzymskich, red. J. Prostko-Prostyński, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2001.
- Władcy i wodzowie starożytności. Słownik, pod red. P. Iwaszkiewicz, W. Łoś, M. Stępień, Warszawa 1998.
Linki zewnętrzne
- ISNI: 0000 0001 2144 4389, 0000 0004 5607 7648
- VIAF: 96284078, 6263151247956044270004
- ULAN: 500083758
- LCCN: n79077412
- GND: 118672231
- LIBRIS: 86lpt51s4871731
- BnF: 119376464
- SUDOC: 027305562
- NLA: 63540221
- NKC: ola2011633540
- NTA: 070099936
- BIBSYS: 90764431
- PLWABN: 9810643976805606
- NUKAT: n2002068754
- J9U: 987007260429405171
- CANTIC: a11031086
- NSK: 000108066
- LIH: LNB:BNcK;=BU
- WorldCat: lccn-n79077412
Media użyte na tej stronie
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 2.5
Domitian. AD 81-96.
- AR Denarius (18mm, 3.26 g, 7h). Rome mint. Struck AD 92-93.
- Laureate head right
- Minerva standing left, holding thunderbolt and spear; round shield at feet to right.
- RIC II 741; RSC 279.
- Superb EF, lustrous. Well struck.
- Ex A. Lynn Collection.
Bust of Domitian. Pentelic marble, second part of Domitian's reign (81-96 CE). From the area of the Via Principe Amedeo on the Esquiline, 1898.