Dominik Staszewski

Dominik Staniszewski
Data i miejsce urodzenia

1861
Mława

Data i miejsce śmierci

26 czerwca 1926
Płock

Zawód, zajęcie

prawnik, historyk

Dominik Staszewski (ur. 1861 w Mławie, zm. 26 czerwca 1926 w Płocku) – polski prawnik i historyk regionalny.

Rodzina

Był synem Florentyna Euzebiusza Delfina i Józefy z Wojciechowskich. W 1889 w Szydłowie wziął ślub z pochodząca stamtąd Anną Honoratą Majewską, córką Modesta i Anny z Gruzlewskich. Mieli troje dzieci: Jerzego (1890–1968), Stefana (ur. 1896) i Martę Jadwigę (1900–1966, po mężu Szypułkowska)[1].

Życiorys

Ukończył Gimnazjum Gubernialne w Płocku, a w 1887 studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1896–1907 był sędzią pokoju w Jednorożcu w Puszczy Zielonej[1]. Miał przydzieloną działkę ziemi we wsi Stegna, na której wypróbowywał nowe sposoby gospodarowania. Wyniki swej pracy przekazywał okolicznym Kurpiom, w celu podniesienia poziomu kultury rolnej na tych terenach[2].

W 1903 współzakładał Szkołę Handlową w Mławie (dziś II Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Mławie)[1].

Od 1907 aż do śmierci był notariuszem przy kancelarii hipotecznej sędziego pokoju miasta Płocka[1]. Był członkiem Zarządu Towarzystwa Naukowego Płockiego, a także inicjatorem wznowienia działalności tej organizacji. Angażował się również w działalność innych płockich stowarzyszeń, m.in. Płockiego Towarzystwa Wioślarskiego[3]. Działał społecznie w Mławskim Towarzystwie Śpiewaczym Lutnia. Swoje artykuły zamieszczał m.in. na łamach następujących czasopism: "Echa Płockie i Łomżyńskie", "Głos Płocki" (był członkiem komitetu redakcyjnego), "Kurier Płocki", "Gazeta Ludowa", "Gazeta Codzienna", "Gazeta Polska". Teksty przedrukowywano albo streszczano w "Kurierze Warszawskim", "Kurierze Rolniczym" czy "Gazecie Świątecznej"[1].

W 1912 założył spółdzielnię tytoniową "Spójnia"[1]. Miała ona charakter wytwórczy. Staszewski zatrudniał w niej 31 pracowników[3].

Zmarł w Płocku i został pochowany na starym cmentarzu parafialnym. W Mławie jest ulica jego imienia[1].

Publikacje

Pobyt w Jednorożcu udokumentował wydaną w 1903 pracą pt. Moralność i umoralnienie Kurpiów (odbitka z "Ech Płockich i Łomżyńskich"). Przedstawił w niej poglądy na temat tego, jak specyficzne warunki życia miały wpływ na rozwój społeczny, gospodarczy i kulturalny Kurpiów[4]. Krytykował m.in. zjawisko masowej emigracji zarobkowej z Kurpiowszczyzny do Prus i Ameryki[5].

Ponadto był autorem książek:

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Maria Weronika Kmoch, Obraz kurpiowskich gmin powiatu przasnyskiego na przełomie XIX i XX w. w pracach Dominika Staszewskiego, „Rocznik Przasnyski”, 7, 2020, s. 113–115 [dostęp 2021-06-06].
  2. ↑ Czesław Gutry, Zapisani w historii powiatu mławskiego, "Notatki Płockie", 1963, nr 8 (26), s. 12.
  3. ↑ a b Andrzej Jerzy Papierowski, Jerzy Stefański, Płocczanie znani i nieznani. Słownik biograficzny, Książnica Płocka, Płock 2002, s. 564.
  4. ↑ Anna Stogowska, Ksiądz Władysław Skierkowski - badacz Kurpiowszczyzny, "Notatki Płockie", 1963, nr 40 (164), z. 3, s. 23.
  5. ↑ Radosław Waleszczak, Jednorożec w powiecie przasnyskim na przełomie XIX i XX wieku, "Rocznik Mazowiecki", T. 16, 2004, s. 56-57.

Bibliografia

Linki zewnętrzne