Don

Don
Дон
Ilustracja
Don w obwodzie rostowskim
Kontynent

Europa

Państwo

 Rosja

Rzeka
Długość1950 km
Powierzchnia zlewni

422 000 km²

Średni przepływ

935 m³/s

Źródło
MiejsceRosja, na Wyżynie Środkoworosyjskiej, w pobliżu Nowomoskowska
Współrzędne

54°00′43,9″N 38°16′40,1″E/54,012200 38,277800

Ujście
Recypient

Morze Azowskie

MiejsceDo Zatoki Taganroskiej
Współrzędne

47°05′11,0″N 39°14′19,0″E/47,086400 39,238600

Mapa
Mapa rzeki
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „ujście”

Don (ros. Дон, starożytny Tanais) – rzeka w południowej Rosji. Długość – 1950 km, powierzchnia zlewni – 422 000 km², średni przepływ – 935 m³/s.

Źródła rzeki znajdują się w północno-wschodniej części Wyżyny Środkoworosyjskiej. Początkowo płynie w kierunku południowo-wschodnim do Woroneża, a potem południowo-zachodnim aż do ujścia. W górnym biegu płynie wąską doliną, następnie rozlewa się szeroko na terenach nizinnych, znaczną część jego biegu zajmuje Zbiornik Cymlański (ok. 2600 km²). Don uchodzi deltą do Zatoki Taganroskiej na Morzu Azowskim w pobliżu Rostowa nad Donem.

Główne dopływy:

Główne miasta nad Donem:

Don jest pokryty lodem nawet przez 160 dni w roku. Rzeka jest żeglowna na odcinku ok. 1350 km od ujścia.

W swoim najbardziej na wschód wysuniętym odcinku rzeka połączona jest z Wołgą przez Kanał Wołga-Don (ok. 105 km długości), tworząc ważną drogę wodną. Główny port to Rostów nad Donem.

Historia

We wczesnym średniowieczu dorzecze Donu zamieszkane było przez Słowian, którzy na początku VIII wieku zależni byli od państwa Chazarów. Od tego też czasu datuje się masowy wywóz pojmanych niewolników do krain kalifatu. Kroniki arabskie, wszystkich niewolników zarówno Słowian, oraz grup pochodzenia ugrofińskiego i prawdopodobnie skandynawskiego wymieniają pod wspólną nazwą Saqaliba, zaś korytarz wodny wzdłuż dorzecza Wołgi i Donu nazywają «Nahr-as-Saqaliba» rzeki Słowian, stanowiący główną oś skąd przybywali niewolnicy. Kaganowie chazarscy władali wówczas obszarami nad dolną Wołgą, Donem oraz na północnym Kaukazie. Podczas drugiej wojny arabsko-chazarskiej (722-737) skierowanej przeciwko kaganowi muzułmański generał Marwan Ibn Muhammad (ostatni kalif umajjadzki) miał wziąć do niewoli nad rzeką Don 20 tys. Słowian i prawdopodobnie przesiedlił ich w głąb kalifatu[1].

Przypisy

  1. Przegląd orientalistyczny: rocznik społeczno-naukowy, PWN, 1999 s. 293; The Entry of the Slavs into Christendom: An Introduction to the Medieval History of the Slavs A. P. Vlasto s. 239.

Zobacz też

Media użyte na tej stronie

Russia edcp relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.

EquiDistantConicProjection : Central parallel :

* N: 54.0° N

Central meridian :

* E: 100.0° E

Standard parallels:

* 1: 49.0° N
* 2: 59.0° N
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Don River near Kalininsky.jpg
Autor: Evgenia Kononova, Licencja: Copyrighted free use
Don River near village Kalininsky in Rostov Oblast, Russian Federation.
Donrivermap.png
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Kmusser (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
This is a map of the Don and Donets rivers. I, Karl Musser, created it based on USGS data.