Don Cherry

Don Cherry

Don Cherry w 1987 r.
Imię i nazwisko	Donald Eugene Cherry
Data i miejsce urodzenia	18 listopada 1936 Oklahoma City, Stany Zjednoczone
Data i miejsce śmierci	19 października 1995 Malaga, Hiszpania
Instrumenty	trąbka
Gatunki	jazz, world music
Zawód	muzyk
Powiązania	Ornette Coleman, John Coltrane, Albert Ayler, Osjan, Krzysztof Penderecki

Donald Eugene Cherry (ur. 18 listopada 1936 w Oklahoma City, zm. 19 października 1995 w Maladze) – amerykański trębacz jazzowy, jeden z twórców i głównych innowatorów free jazzu oraz gatunku później nazwanego przez dziennikarzy world music. Jego kariera rozwinęła się dzięki długotrwałej współpracy z Ornette'em Colemanem. Przybrany ojciec Neneh Cherry i biologiczny Eagle-Eye Cherry.

Życiorys

Dorastał w Los Angeles. We wczesnej młodości grywał na trąbce i fortepianie w zespołach rhytmandbluesowych. W połowie lat 50. dołączył wraz ze swoim kolegą Billym Higginsem do kwartetu Ornette’a Colemana, wraz z którym w latach 1958–1960 nagrał przełomowe dla free jazzu płyty Something Else!!!!! The Music Of Ornette Coleman, The Shape of Jazz to Come, Change of the Century i Free Jazz: A Collective Improvisation.

Rozgłos zdobyty dzięki nagraniom z Colemanem umożliwił Cherry'emu podjęcie współpracy z najlepszymi muzykami jazzowymi. W 1960 wraz z Johnem Coltrane'em nagrał płytę Avant Garde; nagrywał również m.in. z Sonnym Rollinsem i Archiem Sheppem. W 1964 dołączył do zespołu Alberta Aylera, z którym nagrał kilka płyt (New York Eye and Ear Control, Vibrations) i odbył trasę po Europie.

Pod koniec lat 60. wyruszył w podróż po Europie, Afryce i Azji i nauczył się gry na wielu egzotycznych instrumentach ludowych (m.in. Doussn'gouni – rodzaj harfy o kilkusetletniej tradycji, używanej podczas uroczystości związanych z polowaniem pochodzącą z Mali (Zachodnia Afryka), różnego rodzaju flety). Obok trąbki kieszonkowej, grał na fortepianie (na którym rozpoczynał ok. roku 1951 grę w zespołach jazzowych w Los Angeles u boku m.in. Arta Farmera czy Jamesa Claya), melodice, ludowych fletach z różnych stron świata i różnych instrumentach perkusyjnych. Przez pewien czas mieszkał w Szwecji wraz ze swoją żoną Moki i ich dziećmi. W jego muzyce pojawiły się silne inspiracje folklorem Bliskiego Wschodu, Afryki i Indii. Dzięki nagraniom z lat 70. (Orient, Eternal Now, Brown Rice) stał się prekursorem world music i etno jazzu.

W 1971 nagrał wraz z Krzysztofem Pendereckim płytę Actions, dokumentującą ich wspólny występ na Donaueschingen Music Festival w Niemczech (płyta ukazała się w 1977). Odwiedził również Polskę, gdzie nawiązał współpracę zespołem Osjan i odbył z nim wspólną trasę koncertową. W połowie lat 70. wraz z muzykami Ornette’a Colemana (Deweyem Redmanem, Charliem Hadenem i Edem Blackwellem utworzył grupę Old and New Dream, wykonującą oprócz własnych kompozycji również oryginalnie zaaranżowane utwory Colemana.

W 1978 Manfred Eicher z wytwórni ECM doprowadził do powstania grupy Codona (w składzie: Don Cherry, sitarzysta Collin Walcott i pochodzący z Brazylii perkusjonista Naná Vasconcelos), która nagrała trzy albumy, zawierające muzykę nazywaną przez Cherry’ego „uniwersalnym folklorem świata”. W 1983 ponownie wystąpił w Polsce, grając z Osjanem na Jazz Jamboree.

W latach 80. ponownie dołączył do kwartetu Ornette’a Colemana, nagrywał też świetnie przyjęte płyty solowe (Art Deco, Multikulti). Był aktywny muzycznie do końca życia, zmarł w Hiszpanii w 1995.

Brał udział w wielu nagraniach współpracując z takimi sławami jak: Carla Bley (Escalator Over the Hill), Lou Reed czy Sun Ra.

Wybrana dyskografia

• Something Else!!!!! The Music of Ornette Coleman (1958)
• Change of the Century (1959)
• Free Jazz: A Collective Improvisation (1960)
• Avant Garde (1960)
• Evidence (1961)
• Our Man in Jazz (1963)
• Future (1963)
• New York Eye and Ear Control (1964)
• Complete Communion (1965)
• Where Is Brooklyn? (1966)
• Live at Montmartre (1966)
• Eternal Rhythm (1968)
• Liberation Music Orchestra (1969)
• Human Music (1970)
• Mu (1970)
• Orient (1973)
• Eternal Now (1973)
• Hear & Now (1976)
• Brown Rice (1976)
• Actions {1977)
• The Journey (1977)
• Codona 1 (1980)
• El Corazon (1982)
• Codona 2 (1982)
• Codona 3 (1983)
• Home Boy (1985)
• A Tribute to Blackwell (1987)
• Art Deco (1988)
• Multikulti (1990)
• Dona Nostra (1994)
• Brotherhood Suite (1997)
• Cool (2000)

Bibliografia

• PeterP. Watrous PeterP., Don Cherry Is Dead at 58; Trumpeter of a Lyrical Jazz, nytimes.com, 21 października 1995 [dostęp 2013-05-22]  (ang.).
• Ted Gioia: West Coast jazz: modern jazz in California, 1945-1960. University of California Press, 1998, s. 352. ISBN 978-0-520-21729-4.
• Don Cherry, allmusic.com [dostęp 2013-05-22]  (ang.).

Linki zewnętrzne

• Dyskografia Dona Cherry’ego (ang.).
• Biografia Dona Cherry’ego. diapazon.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-22)]. (pol.).
• Don Cherry w bazie Notable Names Database (ang.)