Dopełnienie dalsze

Treść tego artykułu należy opracować w taki sposób, aby nie uwypuklała nadmiernie polskiej specyfiki / aby nie zawężała się tylko do polskich warunków Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Dopełnienie dalsze – dopełnienie, przy którego użyciu nie można przekształcić zdania ze strony czynnej na stronę bierną, tak aby dotychczasowe dopełnienie przejęło rolę podmiotu^[1]. Przy transformacji zdania do strony biernej dopełnienie dalsze nie zmienia swojej formy, np:

• Strona czynna: Michał wręczył portierowi dokumenty.
• Strona bierna: Dokumenty zostały wręczone portierowi przez Michała.

Dopełnienie dalsze występuje w celowniku, narzędniku lub miejscowniku^[2]. Nie wszystkie czasowniki konotują dopełnienie dalsze. Istnieją czasowniki mogące konotować zarówno dopełnienie bliższe jak i dalsze ^[3][4].

Przykłady mają czasowniki z dopełnieniem dalszym:

• Marek zachwyca się (N. kim? czym?) górskim krajobrazem.
• Przyglądam się (C. komu? czemu?) przechodniom.
• Porozmawiajmy (Ms. o kim? o czym?) o uczuciach.

Przykłady czasowników z dwoma dopełnieniami:

• Kupiłem kotu żarcie.
• Daj mi spokój.

Zobacz też

• dopełnienie bliższe

Przypisy

Bibliografia

• Tadeusz Milewski: Językoznawstwo. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
• Piotr Bąk: Gramatyka języka polskiego - zarys popularny. Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1977. ISBN 83-214-0923-7.